tag:blogger.com,1999:blog-49600905222400281812024-03-18T12:56:42.544+05:30एक प्रयासvandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.comBlogger392125tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-45646851004657055802023-10-12T13:56:00.002+05:302023-10-12T13:56:37.029+05:30एक टुकड़ा चाँद का <p><span style="font-size: medium;"> </span></p><p>
</p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उदासी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">की</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रेत</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">से</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">घरौंदे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">करते</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">और</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मैंने</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पूरा</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">महल</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">लिया</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">था</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जिसके</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कोने</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">में</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">झरोखे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">में</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सिवाय</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">स्याह</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">काली</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रातों</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">के</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कोई</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रौशनी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">का</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">टुकड़ा</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">भी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">न</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">था</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">फिर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कैसे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मेरे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मन</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">की</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मछरिया</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">छनकर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आते</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">प्रकाश</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">में</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उछलने</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">को</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">लालायित</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">होती</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जिसने</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जाना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">प्रकाश</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">होता</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">क्या</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?<o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">यूं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बुना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ये</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ताना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बाना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">एक</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">घडियाली</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आंसू</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जज्ब</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मेरी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आँख</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">में</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">औरत</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">के</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आंसू</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">घडियाली</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">होते</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हैं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">इस</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सच</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">से</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">भला</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कौन</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">वाकिफ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">खुद</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">को</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">भी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">संबोधन</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">दे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">दूं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">क्या</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">फर्क</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पड़ेगा,</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अंततः</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कटना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मुझे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">इसलिए</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">छील</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हूँ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">खुद</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">को</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">खुद</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">...</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आखिर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">देखूं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कितनी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बाकि</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बची</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हूँ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अभी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मैं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">. <o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">वेदना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">के</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पाँव</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">में</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पड़ी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">प्रेम</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">की</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जंजीरें</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">करती</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मोहताज</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ता</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">-</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उम्र</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">और</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मैं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपनी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उदासियों</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">के</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बनाती</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">महल</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">फिर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कैसे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">संभव</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">था</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जिंदा</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रहना</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मुझमें</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मुझसा</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कुछ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">...</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तुम्हारे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सारे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उपकरण</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">धराशायी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जायेंगे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मगर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बुत</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">भी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कभी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">भला</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सांस</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">लिया</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">करते</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हैं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मत</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">खोलो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">झरोखों</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">को</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">...<o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रौशनी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">की</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अभ्यस्त</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रहीं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मेरी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आँखें</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">...</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं सिमी नहीं, बस और नहीं...बहुत सह चुकीं, चलो आ जाओ इस ओर जहाँ एक चुटकी
मुस्कान प्रतीक्षारत है, जहाँ एक जहान की मुट्ठी में है तुम्हारा सारा आकाश,
तुम्हारी सारी जमीन और तुम्हारी सारी इच्छाएं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">चाहतें और ख्वाब. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं जुनैद </span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कुछ प्रतीक्षाओं का कभी अंत नहीं होता...जाओ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">लौट जाओ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">वापस अपनी दुनिया में फिर किसी
जन्म शायद मिलन हो हमारा. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रुको</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ठहरो ... रुदन के गर्भ से ही तो जन्मेगा अब हमारा भविष्य</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तुम्हारी छाती पर उगी पीड़ा की
खरपतवार को जब तक उखाड़ कर न फेंक दूं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तुम्हें रुकना ही होगा</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं पता किसी अगले जन्म के बारे
में. मेरा वर्तमान हो तुम और तुम्हारा मैं...बस मुझे इतना ही पता है. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जुनैद <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ज़िन्दगी सुईं की नोक सी ही तो
है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">देखो चुभती ही रही</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नासूर बनाती ही रही मगर तिल भर
भी क्या कभी हिली. ये दो बंजारों की टोली है, बस मिलना बिछड़ना भर है जीवन, तो क्या
हुआ जो हम न मिले? <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हमारा मिलन शरीरों का नहीं है, तुम्हें पता है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जिस्म तो कब का ख़त्म हो चुका है
तुम जानती हो न <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हाँ जुनैद <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जानती हूँ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मगर दुनिया नहीं जानती ये भी पता
है न तुम्हें? <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">वो हमें हमेशा उसी नज़र से देखेंगे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उन्हें नहीं दिखेगी हमारी पवित्रता</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उनके चश्मों पर सिर्फ वासना का
पानी चढ़ा है तो कैसे संभव है वासना के चश्मे से गंगा की पवित्रता आंकना...नहीं जुनैद,
बस अब नहीं बची मुझमे हिम्मत...बहुत घुटन</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बेबसी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बेजारी झेल चुकी हूँ और कुछ झेलने को कहीं मुझमें
मेरा होना भी तो जरूरी है न और देखो मैं कहाँ हूँ? अब तो मिटटी में भी दरारें
दिखने लगी हैं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कैसे पाटोगे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तुम चिंता मत करो सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बस एक बार इस ओर आ जाओ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सारे बंधन तोड़कर</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सिर्फ मेरी होकर. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">क्या अब तुम्हारी नहीं हूँ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">तुम तो सदा से मेरी ही रही हो. ये तो बीच में दुनिया आ गयी वर्ना तुम मुझसे
कभी दूर हुई ही नहीं. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">तो फिर आज ये क्यों कहा सिर्फ मेरी होकर? <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">इसलिए, इस बार दुनिया</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उसके रिवाज़</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उसकी बेड़ियाँ सब तोड़कर आ जाओ, कुछ साँसें मुझे भी जीने की दे जाओ. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उम्र के इस पड़ाव पर आकर क्या करुँगी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रुस्वाइयां घेर लेंगी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बदनामी डंसने लगेगी, फिर हमारा
प्रेम बदनाम हो जायेगा जुनैद ... दो बच्चों की माँ होकर ये कदम उठा लिया?<o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सब जानते हैं तुम्हारा सच</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मेरा सच</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हमारा सच. ये तो बीच में अमावस ने कुछ साल हमें दूर रखा वरना चांदनी में तो
हमें ही भीगना था. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">प्रेम रुसवाई का कारण कभी नहीं बनता जुनैद <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हाँ सिमी, नहीं बनता, तभी तो क्या कभी बना रुसवाई का कारण मेरा प्रेम? प्रेम
के भवनों पर तो हमेशा ही ज़माने की कडकडाती बिजलियाँ गिरी हैं और हम पर भी गिरी मगर
अब</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब कोई लक्ष्मण रेखा
नहीं है जिसे तुम लांघ न सको जब रुसवाइयों ने खुद तुम्हें उम्र कैद सुनाई है फिर
कहाँ जाओगी अब</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मैं और मेरा इंतज़ार आज भी तुम्हारे घर की चौखट पर सजदा कर रहे हैं, केवल
तुम्हारे बाहर निकलने भर की देर है...कर दो अब अपना भी तर्पण</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">झूठे बेबुनियाद रिश्तों के साथ.
इनके लिए तुम केवल एक मोहरा भर ही रहीं. प्रयोग किया और फेंक दिया. क्या औचित्य
ऐसे रिश्तों को ढ़ोकर जिनके लिए तुम्हारा अस्तित्व ही नहीं है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जिनके लिए तुम हर रुसवाई</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बेवफाई को सह गयीं उन्हीं की
नज़रों में तुम्हारे त्याग बलिदान की कोई अहमियत नहीं. किसके लिए खुद को फ़ना कर रही
हो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"> </span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">वहाँ कौन है जो तुम्हारी मिटटी पर भी आंसू बहाए</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">जब जानते हो सब तो ये भी जानते हो न, मिटटी में मिलने का समय आ गया है मेरा.
<o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तभी कह रहा हूँ कम से कम सुकून से तो मिटटी नसीब हो तुम्हें. आ जाओ इस ओर, यहाँ
भी सूरज निकलता है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सुबह होती है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पंछी चह्चहाते हैं</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">यहाँ भी आसमान नीला है और धरती धानी. बस नहीं है तो तुम्हारी पायलों की
रुनझुन जिसके सदके में उम्र गुजारी है मैंने. आज जाओ न इस बार कभी न जाने के लिए.
मैं, मेरी आस, मेरी रूह इक अरसे से बेचैन हैं तुम्हारी कसम की मर्यादा में बंधी. न
न न, गिला नहीं है कोई, बस अब तुम्हारा ये हाल नहीं देखा जाता. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">क्या हुआ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जाना तो सबको है ही एक दिन. अब जाने दो मुझे सुकून से. जब ज़िन्दगी गुजार ली
बिना करवट बदले तो अब कैसे पीठ पर इलज़ाम लूं. दामन तो वैसे ही राख हो चुका है बस
उस राख को अब गंगा में प्रवाहित होने दो कहीं ऐसा न हो राख भी रुसवा हो जाए. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नहीं सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बस बहुत हुआ. आज यदि तुम नहीं मानी तो मुझे तोडनी होगी अपनी कसम और हाथ पकड़
कर ले आऊँगा इस बार इस ओर. वहाँ कौन है तेरा जो तुझे आवाज़ देगा</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">वहाँ किसे है तेरी जरूरत</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अवांछित है तू फिर क्या फर्क
पड़ता है कहाँ गयी और क्या हुआ तेरा... तो क्या ये आखिरी लम्हा भी नहीं दोगी मुझे</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">डाल दो ये भीख मेरी झोली में
सिमी, शायद जिंदा हो जाऊं कुछ पलों के लिए वर्ना तो अब तक मेरी लाश को ही देखा है
तुमने. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">क्या होगा इससे जुनैद? जब उम्र गुजार दी तो कुछ पल और सही. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तुमने कहा था जिस दिन मुक्त हो जाऊंगी बेड़ियों से</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रिवाजों से तुम्हारी ही चौखट पर
दस्तक दूँगी और मैंने उस दिन से पलकें नहीं झपकी हैं. कर दो न मेरे इंतज़ार को
मुकम्मल, कहीं ऐसा न हो अगली सांस आने से इनकार कर दे और मैं अधूरी हसरत लिए कूच
कर जाऊं. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">नहीं, नहीं, ऐसा मत कहो जुनैद, अब तो ये भी नहीं कह सकती तुम्हें मेरी उम्र
लग जाए. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">किसके लिए जीयूं अब सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> जीने का कौन सा बहाना बचा है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> तुम भी अपनी जिद पर अड़ी हो तो आज मैं भी अपनी जिद पर अड़ गया हूँ या तो तुम
आ जाओ इस ओर, नहीं तो चलूँगा तुम संग, जहाँ तुम जाओगी, तुम्हारी छाया बनकर,
तुम्हारा विश्वास बनकर, तुम्हारी उम्मीद बनकर.<o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बहुत जिद्दी हो गए हो जुनैद. इतने वक्त से किसी ने कान नहीं मरोड़े न
तुम्हारे. लेकिन मैं थक चुकी हूँ जुनैद, सोना चाहती हूँ. मुझे अपनी गोद में सुला
दोगे न. दे दोगे न मुझे एक टुकड़ा चाँद का जो सिर्फ मेरे हिस्से का है. आ रही है
तुम्हारी सिमी तुम्हारी गोद में जुनैद. इस ज़माने के हर बंधन को तोड़कर. वैसे भी
बंधन बचे कहाँ हैं? सभी तो किनारा कर गए. अब किसी के लिए मैं जिंदा हूँ भी या
नहीं, किसी को फर्क नहीं पड़ता. कल मैं लापता भी हो जाऊं तो कोई पता करने नहीं
आएगा. जो बंधन है मेरे मन का ही है शायद. तुम तो जानते ही हो न, बेटे को स्टेट्स
गए अट्ठारह साल हो गए. पहले तो कुछ साल हाल चाल लेता भी रहा मगर अब तो पिछले पांच
साल से कोई खैर खबर नहीं लेता. जानता है न, हाल पूछ लिया और माँ ने कहा, सेहत खराब
है तो क्या जवाब देगा. और बेटी वो भी ऑस्ट्रेलिया में बसी है अपने परिवार के साथ.
उससे भी कहाँ बात होती है. साल में एक आध फोन भर आ जाये तो गनीमत. सबने भुला दिया
मुझे जुनैद, मगर जाने तुम किस मिटटी के बने हो, ज़िन्दगी गुजार दी एक इंतज़ार में.
मेरा तुम्हारा आखिर रिश्ता ही क्या था?</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बस तुम्हारा और मेरा ही तो रिश्ता था सिमी. जहाँ एक दूसरे से हमने कुछ नहीं
चाहा. बचपन के रिश्ते जड़ों के रिश्ते होते हैं. तो क्या हुआ धर्म के बोझ तले दब गए
लेकिन कुचले मसले नहीं गए. हम दोनों ने ही जिंदा रखी अपनी मोहब्बत अपने अपने सीने
में, तभी तो जड़ें मज़बूत हैं और जानती हो सिमी, जो वृक्ष जड़ पकड़ लेते हैं किसी आंधी
तूफ़ान में नहीं गिरते. सब सह लेते हैं. बस ऐसा ही है हमारा रिश्ता. एक दूजे के साथ
भी हैं और एक दूजे के बिन भी. अब देखो न तुम्हारा पति रहा. न और कोई पास है. अब तो
दे दो मुकाम मेरे इंतज़ार को. अब कौन सी जंजीर जकड़े है तुम्हें? इतने पहाड़ से घर
में अकेली रहती हो. कुछ हो जाए तो किसी को पता भी न चले तुम जिंदा भी हो या नहीं.
ऊपर से कोई देखभाल को नहीं. </span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">हाँ, जुनैद, आज ऐसा लगता है जैसे एक निर्वासित जीवन जी रही हूँ. जैसे मिली
हो उम्रकैद. जहाँ कोई नहीं जिससे दो घडी बतिया लूँ, सिवाय तुम्हारे. तुम हो न, तो
यही लगता है, बची है इक आस, इक उम्मीद. ‘कोई है’ का अहसास उम्मीद के सिरहाने बैठा
थपकी देता रहता है. <o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो फिर आओ सिमी</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आ जाओ इस ओर...वक्त के बेरहम नदियाँ</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पर्वत</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">खाइयां सब हमारी ज़िन्दगी से दूर हो चुके हैं. अब
तुम हो</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">, </span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मैं हूँ और हमारा पवित्र प्रेम है. जानती हो न प्रेम पवित्र कब होता है</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;">?</span></b></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"> जब वो विरह की आंच पर तपता है
और आज हम अपने पवित्र प्रेम को मुकाम दें. </span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हाँ, जानती हूँ...और जानते हो...वो प्रेम तुमने किया है. </span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो फिर देर किस बात की? कब आ रही हो?</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मैं तो कब की आ चुकी हूँ जुनैद. ज़रा मुड़कर देखो. और दोनों ने फिर मोबाइल को
एक तरफ रख दिया.</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आह! सिमी....आज मेरा जीना सार्थक हो गया. आज जैसे मुझे मेरा हिस्सा मिल गया,
आज जैसे मैं पूरी ज़िन्दगी जी गया. आओ, बैठो, ज़रा कुछ देर निहार लूं अपने चाँद को,
जो आज मुझे पूरा मिला है. इससे पहले तो सिर्फ और सिर्फ एक दीवार थी जिसके उस तरफ
तुम और इस तरफ मैं. हमेशा अधूरी हसरतों का जिंदा ताजमहल बन गुजारते रहे जीवन...</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हाँ, जुनैद , बहुत थक गयी हूँ मैं. बस अब और नहीं. यूँ लग रहा है जैसे अब इस
रात की कोई सुबह न हो. बस तुम्हारी गोद में सर रखकर एक भरपूर नींद ले लूँ.</span></span><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">आओ मेरी गोद में रखो सिर सिमी, मैं सहला दूं, भुला सको तुम उम्र भर का जेहनी
सितम. पा सको कुछ पल का सुकून तो शायद मुझे भी सुकून मिल सके. मैं भी खुद को
तसल्ली दे सकूँ, कुछ काम आ सका तुम्हारे...ये रात तारों की छाँव तले छत पर अपने-अपने
चाँद को निहारते हुए आओ बिताएं...मेरी थपकियाँ तुम्हें लोरी सुनाएँ और तुम्हारी
रूह को करार आ जाए...और थपकी देते हुए जुनैद की बांह एक ओर को लुढ़क गयी और सिमी की
निगाह में आखिरी हसरत सी जुनैद की तस्वीर हमेशा के लिए ठहर गयी.<o:p></o:p></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;">इस बेदर्द दुनिया से दूर, जहाँ था उनका आस्मां उनके इंतज़ार में, लेने को
अपने हिस्से का एक टुकड़ा चाँद का, पंछी उड़ान भर चुके थे...<o:p></o:p></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: medium;"><br /></span></span></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;">कहानी - प्रतिष्ठित</span></o:p></span></span><span style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; white-space-collapse: preserve;"><span style="font-size: medium;"> 'पुरवाई' पत्रिका में कहानी "एक टुकड़ा चाँद" का प्रकाशित हुई है। </span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; white-space-collapse: preserve;">लिंक : </span><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif;"><span style="white-space-collapse: preserve;">https://www.thepurvai.com/story-by-vandana-gupta-2/?fbclid=IwAR1_KFNMfms7Ga5ItLaLZWir9Mfpu4mosDnuiLgj_1YNgjhpG5E5THtoOH4</span></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: medium;"><span style="white-space-collapse: preserve;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="font-size: medium;"><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif;"><span style="white-space-collapse: preserve;">१० सितम्बर २०२३ </span></span><span style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; white-space-collapse: preserve;"> के नवभारत में मध्य प्रदेश, छत्तीसगढ़ और महाराष्ट्र के सभी संस्करणों में कहानी 'एक टुकड़ा चाँद का' प्रकाशित हुई है।</span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif;"><span style="font-size: 15px; white-space-collapse: preserve;"><br /></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiA2BwWayBlczDkbesPp33aFdX23tMXCJxhlSw0vbWbLGablYyi1L0DHgTCgsr0kjB-cOAaTMS_jgTYTe4_kWMqB2PwEL3nYPY4acXDktxI6NNnv5nkPBMusNP6OqvSqk85PJzlnv4alhdrgdLicDdLleslq8si53DbVYy8hpDaLcOivFPwqDmph104P7U/s1600/%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%20%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B8%20%E0%A4%8F%E0%A4%95%20%E0%A4%9F%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%9C%E0%A4%BE%20%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%A6%20%E0%A4%95%E0%A4%BE%20%E0%A5%A7.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="986" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiA2BwWayBlczDkbesPp33aFdX23tMXCJxhlSw0vbWbLGablYyi1L0DHgTCgsr0kjB-cOAaTMS_jgTYTe4_kWMqB2PwEL3nYPY4acXDktxI6NNnv5nkPBMusNP6OqvSqk85PJzlnv4alhdrgdLicDdLleslq8si53DbVYy8hpDaLcOivFPwqDmph104P7U/s320/%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%20%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B8%20%E0%A4%8F%E0%A4%95%20%E0%A4%9F%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%9C%E0%A4%BE%20%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%A6%20%E0%A4%95%E0%A4%BE%20%E0%A5%A7.jpg" width="197" /></a></span></div><span style="color: #050505; font-family: Segoe UI Historic, Segoe UI, Helvetica, Arial, sans-serif;"><br /><br /><span style="font-size: 15px; white-space-collapse: preserve;"><br /></span></span><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR2HvkBa5PO0gDq-77Xq1a4IyHVOnadCC6mDJGyCAq3EIsO6SCB4zLtMmhUdBDn3iupstIY8KDErF6VECMCoozbp-HMeGp_49P6XDj62-lj6IB9WzX4RRCNRVvXv63GdX_9c-vGg4_ttmaNj8UImcpDgwCk0t26fPJjHmAQXzQEdTmH8nLyHQ-7nJWvw0/s986/%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%20%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B8%20%E0%A4%8F%E0%A4%95%20%E0%A4%9F%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%9C%E0%A4%BE%20%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%A6%20%E0%A4%95%E0%A4%BE.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="560" data-original-width="986" height="182" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR2HvkBa5PO0gDq-77Xq1a4IyHVOnadCC6mDJGyCAq3EIsO6SCB4zLtMmhUdBDn3iupstIY8KDErF6VECMCoozbp-HMeGp_49P6XDj62-lj6IB9WzX4RRCNRVvXv63GdX_9c-vGg4_ttmaNj8UImcpDgwCk0t26fPJjHmAQXzQEdTmH8nLyHQ-7nJWvw0/s320/%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%20%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B8%20%E0%A4%8F%E0%A4%95%20%E0%A4%9F%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%9C%E0%A4%BE%20%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%A6%20%E0%A4%95%E0%A4%BE.jpg" width="320" /></a></div><p></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"><br /></span></o:p></span></span></p><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; text-indent: .5in;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;"><o:p><span style="font-size: medium;"><br /></span></o:p></span></span></p>
<span style="font-size: medium;"><span style="mso-bookmark: _Hlk109920791;"></span>
</span><p class="MsoNormal"><span lang="EN-US"><o:p><span style="font-size: medium;"> </span></o:p></span></p><br /><p></p>vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-38482425841103718002022-05-21T17:13:00.000+05:302022-05-21T17:13:32.231+05:30तुलसी शालिग्राम संयोग .....एक प्रश्नचिन्ह<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">1</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जार जार है अस्मिता मेरी आज भी <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">व्यथित हूँ , उद्वेलित हूँ , मर्मान्तक आहत हूँ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">करती हूँ जब भी आकलन <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पाती हूँ खुद को ठगा हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मेरा क्या दोष था <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">आज तक न कहीं आकलन हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तप शक्ति से वरदान पा भविष्य सुरक्षित किया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तो क्या बुरा किया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हर स्त्री का यही सपना होता है <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जीवनसाथी का संग जन्म जन्म चाहिए होता है <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अपनी तपश्चर्या से आप्लावित हो <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जब गृहस्थ में प्रवेश हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अपने समय के शक्तिशाली वीर से मेरा विवाह हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मेरी शक्ति जान वो और मदमस्त हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">‘अब मैं नहीं मर सकता’ इसका उसे भ्रम हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तो बताओ जरा <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">इसमें मेरा क्या दोष हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">2 <span lang="HI"><o:p></o:p></span></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">तुम्हें कृष्ण कहूं या विष्णु <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">दोनों रूप में तुम ही तो समाये हो <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">इसलिए संबोधन मैं तो तुम्हें कृष्ण का ही दूँगी <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">और तुम्ही से प्रश्न करूंगी <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><span style="background-color: white; font-size: 18.6666660308838px;">क्योंकि मूल में तो तुम ही हो सृष्टि के आधार </span></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><span style="background-color: white; font-size: 18.6666660308838px;">फिर कैसे तुमसे तुम्हारा कोई रूप भिन्न हो सकता है </span></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="background: white; color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">जाने कृष्ण तुमने कहा
या समाज के ठेकेदारों ने </span><span lang="HI" style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">तुम्हें ये वीभत्स रूप दिया </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">लेकिन एक कटघरा जरूर बना <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">और उसमे तुम्हें खड़ा किया <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">जानते हो क्यों <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">क्योंकि तुम्हारे नाम पर ही तो दोहन हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">हाँ अबला थी या सबला <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कभी आकलन नहीं कर सके तुम <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">जबकि कितनी सबल थी </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">जिसे तुम भी न डिगा सके <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">तब तुमने धोखे का मार्ग अपनाया <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">और करके शीलहरण <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कौन सा ऐसा मार्गदर्शक कार्य किया <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">जिससे समाज सुसंस्कृत हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कभी विचारा इस पर ?<o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">बेशक शापित हुए <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">दंड भी भोगा <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">और </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">मुझे</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">महिमामंडित भी किया <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">बिना </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">मेरे</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">खुद का पूजन न स्वीकार
कर <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कौन सा अहसान किया <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ये तो तुमने सिर्फ खुद को अपराधबोध से
मुक्त करने को स्वांग धरा <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">तुलसी और शालिग्राम का रिश्ता बना लिया <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">मगर बताना ज़रा <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कैसे तुम्हारा कृत्य उचित हुआ ?<o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">3<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मांग लेते मेरा बलिदान सहर्ष दे देती <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मानवता के कल्याण हेतु <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">खुद को समर्पित कर देती <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ऋषि दधिची सम <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मैं भी अपना उत्सर्ग कर देती <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तो आज मैं भी गौरान्वित होती <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अपने होने का कुछ मोल समझ लेती <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मगर तुमने तो छल प्रपंच का मार्ग अपनाया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">धोखे से मेरा सतीत्व भंग किया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भला इसमें कौन सा नया इतिहास तुमने रचा <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मगर तुम्हें तो सदा धोखा छल प्रपंच ही भाया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ये कौन सा नया चलन तुमने चलाया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हाथ काटने वाले का हाथ काट गिराया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">उन्मत्त मदमस्त दंभ से ग्रस्त हो <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अत्याचार यौनाचार गर जालंधर करता था <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तो उसके कृत्य की सजा मैंने क्यों पायी <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">क्यों मातृतुल्य पार्वती पर कुदृष्टि रखने वाले की पत्नी का <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">शीलभंग करने की नयी प्रणाली तुमने चलायी <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अब शीलभंग करने को जरूरी नहीं किसी भी स्त्री का <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तप की शक्ति से आप्लावित हो किसी जालंधर सम योद्धा की पत्नी
होना <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">बस जरूरी है उसका स्त्री होना भर <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">शीलभंग का अधिकार स्वयमेव पा लिया है पुरुष ने <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">4<span lang="HI"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ये कैसा न्याय था तुम्हारा <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जो अन्याय बन पीढ़ियों को रौंद रहा है <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम दोषमुक्त नहीं हो सकते कृष्ण <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">बेशक तुमने मुझे पूज्य बना <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">खुद को अपराधबोध से मुक्त किया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">फिर भी मेरा पदार्पण न <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">किसी घर के अन्दर हुआ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">आज भी देहरी तक ही है प्रवेश मेरा <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अन्दर आना वर्जित है <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम्हारा ये दोगला आचरण <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">न मुझे कृतार्थ कर पाया <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">शोषित परित्यक्ता सी मैं <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">आज भी सिर्फ देहरी की शोभा बनती हूँ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">एक शापित जीवन जीती हूँ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">5<span lang="HI"><o:p></o:p></span></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कृष्ण तुम्हारी बिछायी जलकुम्भियों में <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">आज हर स्त्री जल रही है , डर रही है ,
लड़ रही है <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">मगर बाहर नहीं निकल पा रही <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">हर डगर , हर मोड़ पर तुम्हारा सा वेश धरे
खलनायक खड़े हैं <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">उसकी अस्मिता से खेलने को <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">उसका शीलहरण करने को <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">और जानते हो <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">अब तुम्हारी तरह महिमामंडित नहीं की जाती
वो <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">बल्कि पेड़ों पर टांग दी जाती है <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">या फिर अंतड़ियाँ बाहर खींच मार दी जाती
है <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">सुनो <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कितना और दोष लोगे खुद पर <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">क्या शर्मसार नहीं होते होंगे ये सोच <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">तुम्हारे बोये काँटों की फसल कैसी लहलहा
रही है <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कि घर बाहर हर जगह चुभ कर <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">न केवल शरीर आत्मा भी रक्तरंजित हुए जा
रही है <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">और हल के नाम पर <o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कोई तस्वीर न नज़र आ रही है </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"><b>आज
शोषित का ही जीवन दूभर हुआ है <o:p></o:p></b></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"><b>अनाचारी
व्यभिचारी महिमामंडित हुआ है </b><o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">क्या खुश हो इतनी स्त्रियों के शोषण का
दोष सिर पर लेकर ?<o:p></o:p></span></div>
<div align="left" class="MsoNormal">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-weight: normal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">क्या चैन से जी पाते होंगे तुम ?<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">6<span lang="HI"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">एक सत्य से और अवगत करा दूं तुम्हें <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">बेशक अपने साथ पुजवाया तुमने <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मगर तुम आये तो इंसान बनकर ही थे न <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तो कैसे संभव था इंसानों का तुम्हारे <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पदचिन्ह पर न चलना <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं मानते वो तुम्हें भगवान् <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं हुआ मेरा उद्धार <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">क्योंकि आज भी <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">शोषित हूँ मैं <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ये जो सम्पूर्ण स्त्री जाति देखते हो न ......प्रतीक है
मेरी <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">और तुम प्रतीक हो ......समस्त पुरुष वर्ग के <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">उनके लिए भगवान् नहीं हो ............ <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">शीलहरण कर कौन सी देवस्तुति तुल्य परंपरा के वाहक बने
........बताना तो ज़रा !!!<o:p></o:p></span></div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-6027578296279284152021-09-30T12:45:00.003+05:302021-09-30T12:45:52.561+05:30स्मृति का आकाश <p> </p><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="4a66d-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4a66d-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="4a66d-0-0" style="font-family: inherit;">मेरी स्मृति का आकाश अब रिक्त है</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="b7cu7-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="b7cu7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="b7cu7-0-0" style="font-family: inherit;">लिखनी होगी नयी इबारत फिर से</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="1d8sq-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1d8sq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="1d8sq-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="5adpt-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5adpt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="5adpt-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="cogb8-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cogb8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="cogb8-0-0" style="font-family: inherit;">नव तरु नव पल्लव नव शिशु सम </span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="3r85v-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3r85v-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="3r85v-0-0" style="font-family: inherit;"> मैं भी जी जाऊँ फिर से</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="2cci7-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2cci7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="2cci7-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="8npg1-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8npg1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="8npg1-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="646pq-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="646pq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="646pq-0-0" style="font-family: inherit;">अपने पुनर्जन्म की प्रक्रिया की साक्षी हूँ मैं</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="9o6ob-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9o6ob-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="9o6ob-0-0" style="font-family: inherit;">कर रही हूँ अपने आकाश का स्वयं निर्माण</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="dtjd9-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dtjd9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="dtjd9-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="6evnd-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6evnd-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="6evnd-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="5dnlr-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5dnlr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="5dnlr-0-0" style="font-family: inherit;">प्रेम और शांति केवल दो विकल्पों से कर रही हूँ नया ब्रह्मांड तैयार</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="cbim5-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cbim5-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="cbim5-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="c6jhh-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="c6jhh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="c6jhh-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="fcvm8-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fcvm8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="fcvm8-0-0" style="font-family: inherit;">ये समय है 'स्व' के उत्स का </span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="66q5c-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="66q5c-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="66q5c-0-0" style="font-family: inherit;">बिंदु से सिंधु </span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="e5uq2-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e5uq2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="e5uq2-0-0" style="font-family: inherit;">और</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="2g149-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2g149-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="2g149-0-0" style="font-family: inherit;">सिंधु से बिंदु </span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="e8ba6-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e8ba6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="e8ba6-0-0" style="font-family: inherit;">तक की यात्रा ही</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="eg1q6-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="eg1q6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="eg1q6-0-0" style="font-family: inherit;">मेरा परिमार्जन है</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="dajd7-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dajd7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="dajd7-0-0" style="font-family: inherit;">अब अनहद नाद से गुंजारित हैं मेरी दसों दिशाएं</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="darov-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="darov-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="darov-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="5sfcb-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5sfcb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="5sfcb-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="9eqqb-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9eqqb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="9eqqb-0-0" style="font-family: inherit;">हे पृथ्वी अग्नि जल वायु आकाश</span></div></div><div class="" data-block="true" data-editor="16k9e" data-offset-key="d407p-0-0" style="background-color: white; color: #050505; font-family: "Segoe UI Historic", "Segoe UI", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 15px; white-space: pre-wrap;"><div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d407p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;"><span data-offset-key="d407p-0-0" style="font-family: inherit;">समस्त ब्रह्मांड की चेतना का आधार मेरी पीठ है</span></div></div>vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-59679320303241090232021-07-19T12:41:00.001+05:302021-07-19T12:41:18.194+05:30एक ज़िन्दगी और तीन चेहरे <p> <span style="color: red; font-family: Mangal, serif; font-size: 18pt;">पहला ख्वाब :</span></p><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><br /></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">न वो जानती थी ना मैं और मिलने का कोई बहाना भी नहीं था फिर भी घटनाओं का घटित होना बताता है कि कहीं न कहीं कोई रिश्ता रहा होगा यूँ ही नहीं टकराव हुआ होगा यूँ ही नहीं मुलाकात हुयी होगी और ऐसी ही तो थी उसकी और मेरी मुलाकात। वो जैसे बेमौसम आयी बरसात की तरह ज़िन्दगी में शामिल हुयी। अचानक मेरी साइकिल का टायर फटना और बैलेंस बिगड़ने पर उससे टकरा जाना और उसका गिरते - गिरते संभल जाना यूँ ही नहीं हुआ होगा। आज सोचता हूँ तो यही लगता है तुम्हें मेरे जीवन में आना था फिर चाहे वाक्या कोई भी घटता और मैं उस पल खुद को सम्भाल रहा था और तुम </span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">तुमने तो जो बोलना शुरू किया तो मेरे तो होश ही गुम हो गए।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">अबे ओये आशिक की औलाद , देख कर साइकिल चलानी नहीं आती या लडकी देखकर तुम्हारी साइकिल उससे ट्कराने निकल पडती है । नीचे उतर अभी बताती हूँ कहते हुए सैंडिल निकाल ली और मारने को उतारूँ हो गयी ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">मैं न माफ़ी मांग सका न कुछ बता सका कि आखिर हुआ क्या तुमने तो यही समझा कि तुम्हें छेड़ने के लिये मैंने ये हरकत की है और तभी कुछ लोग जैसे ही मेरी और लपके तो जैसे होश आया और मुँह में जुबान तब जाकर तुम्हे बता पाया था कि हुआ क्या था ,<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">देखिये मैडम , मैं उन लडकों में से नहीं हूँ वो तो मेरी साइकिल का टायर फ़ट गया जिससे अचानक बैलेंस बिगड गया और ये हादसा हो गया ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><br /></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">और फिर तुमने ही भीड़ से मुझे बचाया था बस वो क्षण ही था जिसने मुझे बाँध लिया। मैं लड़का होकर भी वो हिम्मत नहीं कर पाया था और तुम लड़की होकर भी भिड़ गयीं सबसे और मुझे बचा लिया। ऐसे दो रूपों को एक साथ देखने का ये मेरा पहला मौका था थोड़ी देर पहले रौद्र रूप और दो मिनट में ही शांत रस। आहा ! मेरा कवि ह्रदय करुणा से भर उठा और कविता का मुखड़ा वहीँ बन गया। अब तुम्हारा नाम नहीं लूँगा क्योंकि जानता ही नहीं था कौन थीं </span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">कहाँ से आयी थीं और कहाँ चली गयी थीं बस एक ख्याल का दुपट्टा मेरे मन के आँगन में छोड़ गयी थीं जिसे मैंने ऐसे सहेजा जैसे कोई बच्चा अपना पहला खिलौना सहेजता है। </span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><br /></div><div class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">ज़िन्दगी है तो चलती ही रहेगी और उसके साथ हम भी। आज इकठ्ठा कर रहा हूँ ज़िदगी की कड़ियों को तो सिरे कभी छूट रहे हैं तो कभी रूठ रहे हैं। काफी अरसा बीत गया तब एक बार मैं माँ के साथ उनकी सहेली के गया और जाकर जो बैठा तो बैठते ही उठ गया मानो किसी बिच्छू ने डंक मारा हो </span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">,</span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">जैसे ही तुम्हें देखा और तुम भी ऐसे ठिठकी जैसे आगे रास्ता ही ना हो। और हम दोनों की अकबकाहट देखकर मेरी माँ ने कहा </span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">सुधि घबराओ नहीं बेटी ये मेरा बेटा है </span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-ansi-font-weight: bold; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">सुनते ही हम दोनों वर्तमान में लौटे । एक दूसरे से इस तरह एक बार फिर मिलना अजब इत्तफ़ाक था । बात शुरु करते हुये तुमने ही उस दिन की सारी घटना बतायी जिसे सुन सभी हँसने लगे और माहौल कहूँ या खुद को, थोडा सहज हो गया मैं और तुमसे इस तरह बात करने लगा जैसे जन्मों से जानता हूँ तुम्हें । लगभग दो घन्टे हम साथ रहे और हर तरह के विषय पर हमारी बात होती रही और जब बातों में पता चला कि तुम्हें एक ट्यूटर की जरूरत है जो मैथ्स पढा सके तो बन्दा किस मर्ज़ की दवा था सो तैयार हो लिया और यूँ एक सिलसिला शुरु हो गया ।</span><b><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> <o:p></o:p></span></b></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">रोज बस शाम होने का इंतज़ार रहता कब चार बजें और तुमसे मिलना हो । पढाना तो मेरे बायें हाथ का खेल था चाहता तो सिर्फ़ एक महीने में सारा सिलेबस खत्म करा सकता था मगर फिर उसके बाद तन्हाई मेरी दुश्मन बन जाती , सोच , धीरे - धीरे पढाता और तुमसे ढेर सी बात करता क्योंकि तुम्हारे रूप से ही सिर्फ़ आकर्षित नहीं था बल्कि तुम्हारी शख्सियत ने मुझे अपने पंजे में चारों ओर से जकड लिया था । दिन का हर पहर सिर्फ़ तुम्हारे ख्यालों में गुजरा करता था । जान चुका था तुम्हारे घर के भी हालात । बस मुश्किल से ही गुजारा हुआ करता था उस पर तुम्हारी दो छोटी बहनें और थीं ऐसे में बडी होने के नाते ज़िन्दगी की जिम्मेदारियाँ तुम्हारे कंधे पर भी थीं जिन्हें पूरा करने के लिए तुम जल्द से जल्द अपने पैरों पर खडा होना चाहती थीं इसीलिए तुमने सोच लिया था कि अव्वल आना है । तुम्हारे पिता एक कपडे की दुकान में नौकर थे तो उसकी आमदनी भला होती ही कितनी थी ऐसे में उन्हें भी तुम्हारे सहारे की जरूरत थी क्योंकि भाई तो कोई था नहीं तुम्हारा इसलिए इस घर के लिए तुम्ही लडका भी थीं ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">वक्त की रफ़्तार अपनी गति से ही चला करती है और एक दिन आ ही गया जब तुम्हारा सिलेबस पूरा हो गया और मेरा तुम्हारे घर आना जाना बंद होना स्वाभाविक था मगर इस बीच एक अपनत्व का अंकुर हमारे बीच फ़ूट चुका था जिसे तुमने कभी स्वीकारा नहीं तो कभी नकारा भी नहीं क्योंकि जब भी मैने तुम्हारी पढाई से इतर तुम्हारे विषय में कोई बात की या अपने बारे में बताना चाहा तुमने उसमें पूरी दिलचस्पी तो दिखाई ही साथ में मेरे आने से पहले मेरे लिए हमेशा कुछ न कुछ बना कर रखना , मेरी पसन्द ना पसन्द जान कर उसके अनुसार बर्ताव करना तुम्हारी दिनचर्या का हिस्सा सा बन गया था तभी तो उस दिन कितने अधिकार से तुमने कहा था ,<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">देखिए , आप जब तक खाकर नहीं बतायेंगे हम आपसे नहीं पढेंगे और इठलाती सी तुम मेरी आँखों में झाँकने लगीं , शायद एक कदम बढ रहा था तुम्हारा मेरी ओर ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">कभी मैं कोशिश करता अपने दिल की बात कहने की ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">जानती हो सुधि , तुम जिस घर में जाओगी वहाँ इस तरह खिला खिला कर सबकी सेहत बना दोगी ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">अरे शेखर देखिए आप इस तरह की बातें मत करिए हम जानते हैं आपको क्या खिलाना है और क्या नहीं और तुम शरमा कर नज़र नीची कर लेती थीं जो काफ़ी था मुझे समझने के लिए कि हाँ , उस तरफ़ भी उठ रहा है धुआँ , उस तरफ़ भी कुछ तो पहुँची है हवा बेशक शर्म की झिर्रियों से सही वैसे भी कोई लडकी भला कब आसानी से इकरार करती है और मेरे लिए इतना ही काफ़ी था कि ख्यालों के खत पहुँच चुके हैं प्रियतम के पास तो जवाब का कागा एक दिन जरूर मेरे मन की मुंडेर पर आ आवाज़ देगा ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">इस बीच मेरी नौकरी दिल्ली में लग गयी । मैं उच्च पदाधिकारी के पद पर कार्यरत हो गया और मुझे तुमसे मिले एक अरसा गुजर गया । फिर एक दिन जब गाँव वापस आना हुआ तो पता चला कि तुम्हारा ब्याह तय हो गया है , जानती हो कैसा लगा ? मानो मेरे प्राण ही किसी ने बेदर्दी से खींच लिए हों , मानो मेरी सारी जमापूँजी किसी ने लूट ली हो , मानो कोई शैतान खिलखिला कर हँस पडा हो मेरी बेबसी पर और मैं काँटों की शैया पर रस्सियों से बँधा रक्तरंजित हुआ तुमसे मिलने को बेचैन होउँ । क्या सोचा था और क्या हो गया था , सोचा था अब जब गाँव जाऊँगा तो माँ से कहकर तुम्हारे नाम का संदेसा भिजवाऊँगा और फिर हम एक हो जायेंगे मगर वक्त तो मुझसे पहले अपनी चालें चलने में कामयाब हो रहा था । फिर भी मैने हिम्मत नहीं हारी और तुमसे मिलने तुम्हारे घर पहुँच गया ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">मुझे देख तुम हतप्रभ रह गयीं । तुम्हारे माता – पिता को तो यही लगा कि मैं उनसे मिलने आया हूँ मगर तुम जानती थीं कि मैं क्यों आया हूँ तभी तो मुझे जाते वक्त जब बाहर तक छोडने आयीं तो किस अधिकार से कहा था तुमने , शेखर , आज के बाद मुझसे मिलने की कोशिश मत करना ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">क्यों सुधि ? तुम जानती हो , मैं सिर्फ़ तुमसे ही मिलने यहाँ आया हूँ ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">हाँ , जानती हूँ , इसीलिये कह रही हूँ ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">नहीं , मैं ऐसा नहीं कर सकता , मुझे तुमसे बहुत जरूरी बात करनी है , कहीं मिलो मुझे ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">नहीं , छोटी जगह है , सबको पता चल जायेगा तो मेरा परिवार बदनाम हो जायेगा ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">अरे तुम और मैं कोई गैर थोडे हैं सभी जानते हैं मैं तुम्हें पढाता रहा हूँ और हमारे पारिवारिक रिश्ते भी हैं और क्या आज से पहले हम कभी साथ कहीं गए नहीं । इस बीच कितनी बार हम दोनो साथ साथ सभी जगह गए हैं तब तो तुमने ऐसा कभी नही कहा तो अब क्या हो गया और यहाँ के लोगों को पता ही है कि पहले भी हम साथ आते जाते थे तो अब क्या हो जाएगा ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">अच्छा ऐसा करो शाम को गोपाल मंदिर में मिलूँगी लेकिन आखिरी बार ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">उफ़ ! एक तीखी कटार सी चुभी थी तुम्हारी बात मगर मेरे लिए उस वक्त इतना ही काफ़ी था कि तुमने आखिर मिलने को हामी तो भरी।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">सुबह से शाम तक वक्त मानो गर्मी की दोपहर सांय - सांय करती तुम्हारे और मेरे बीच पसर गयी हो जहाँ घडी के काँटे उसके साथ रोमांस कर रहे हों यूँ सरक रहे थे मानो कोई प्रेमी अपनी प्रेमिका के मुख पर आयी लट को हौले से पीछे ले जा रहा हो । एक - एक पल मेरे लिए मौत का सा पल था और उन पलों में जाने कितनी बार जीया और मरा था , जब तुमसे मिलने का ख्याल आता तो जी उठता और जब घडी पर ध्यान जाता तो मर जाता । आखिर इस समय को मुझसे इतनी शत्रुता क्यों है जो एक - एक पल यूँ सरक रहा है मानो कोई कछुआ सरक रहा हो और मुझे चिढा रहा हो । वक्त कब किसी का सगा हुआ है और कम से कम प्रेम करने वालों के लिए तो घडियाँ होनी ही नहीं चाहिएं जो वक्त की जंजीरों में उनकी आत्मा बँधे । उल्टे सीधे ख्यालों की जद में घिरा मैं समय से घंटे पहले ही मंदिर पहुँच गया और तुम्हारी राह देखने लगा।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">मंदिर में कोई खास भीड भाड तो पहले भी कभी नहीं होती थी क्योंकि आज के वक्त में कहाँ इतनी श्रद्धा बची है इंसान में बस जरूरत हुयी तो पहुँच गया हाजिरी लगाने वरना कौन भगवान कैसा भगवान मगर आज न जाने क्या कारण था जो इतनी रौनक लगी थी सोच शंका से ग्रस्त हो पंडित जी के पास चला गया पूछने , पंडित जी , ये इतनी भीड भाड कैसी आज ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">आज भगवान की छटी मनायी जायेगी इसलिए इतनी रौनक लगी हुयी है सोच मेरा दिल धक धक करने लगा कि अब हम कैसे मिलेंगे यहाँ तो सारा गाँव उमडा होगा । फिर भी मैं वहाँ सीढियों पर बैठ तुम्हारा इंतज़ार करता रहा और डरता रहा , तुम आओगी , तुम नहीं आओगी की पज़ल खेलता रहा । इस बीच भगवान की छटी भी मन गयी सब लोग प्रसाद लेकर चले भी गए मगर तुम अब तक नहीं आयीं तब मैने वक्त पर निगाह डाली तो रात के आठ बजने को आ गए थे , तो क्या तुमने मुझे झूठ कहा था ? क्या तुम्हारी निगाह में मेरी कोई कीमत नहीं ? निराश हताश हो भगवान को सुनाने लगा<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">सुना है तेरे दर से कोई खाली नहीं जाता मगर देख मैं खाली हाथ जा रहा हूँ । अरे तुम तो प्रेम के देवता हो , तुम तो प्रेम की पीर समझते हो फिर क्यों मुझे निराश करते हो ? थके टूटे कदमों से सीढियाँ उतरने को उद्द्यत हुआ तभी एक परछाईं सी दिखी , मेरी आस एक बार फिर बलवती होने लगी , शायद तुम ही होंगी मगर देखा पंडित जी प्रसाद लेकर आये और मुझे दे कहने लगे , यहाँ से कोई खाली हाथ नहीं जाता , ये लो प्रसाद लगता है भगवान से कोई इच्छा पूरी करवानी है तभी अब तक बैठे हो वरना यहाँ कौन इतनी देर बैठता है वो भी तुम्हारी उम्र का नौजवान , ईश्वर से यही प्रार्थना है जिस मकसद से बैठे हो वो तुम्हारी मनोकामना भी जरूर पूरी करे क्योंकि पंडित जी जानते थे मैं कितना बडा नास्तिक हूँ आज तक कभी मंदिर की चौखट पार नहीं की थी और आज चार घंटे हो गये थे तो एक तो उम्र दूजा तजुर्बा पंडित जी के मन में अंदेशा उत्पन्न करने को काफ़ी था फिर भी जो इच्छा चार घंटे में पूरी न हुई वो अब क्या होनी थी मगर पंडित जी के विश्वास को ठेस न पहुँचे इसलिए प्रसाद मुँह में रख लिया और पंडित जी भी मुझे प्रसाद दे अपने घर चले गए । अब सिर्फ़ मैं अकेला और मंदिर का बियाबान रास्ता बचा था तो मैं भी अपनी उम्मीद की चिता जलाते हुए नीचे उतरने लगा तभी अचानक जाने कहाँ से किसी अवतार की तरह तुम प्रगट हो गयीं पेड के पीछे से और तुम्हें देख मैं हताशा और खुशी के मिलेजुले संसार की दहलीज पर खडा किंकर्तव्यविमूढ सा रह गया । ये सच है या सपना । गिले शिकवे करने का वक्त नहीं था हमारे पास । मेरे लिए काफ़ी था तुम आ गयी थीं फिर चाहे कितनी भी देर से क्यों न सही। तुम देर से आने का कारण बताने लगीं ,<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">‘वो मंदिर में आज छटी थी न ‘ इतना भर कह पायी थीं कि मेरी ऊँगली तुम्हारे लबों तक पहुँच चुकी थी ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">बस और कुछ मत कहो और ये बताओ क्या तुम मेरा इंतज़ार नहीं कर सकती थीं ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">नहीं , ये मेरे अधिकार की बात नहीं थी ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">क्यों ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">क्योंकि रिश्ता ही ऐसा आया कि पिताजी मना नहीं कर सके और तुमसे कौन सा मेरा कोई अनुबंध हुआ था , किस आस के सहारे तुम्हारी उम्मीद करती , कभी न तुमने कुछ कहा न मैने ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">लेकिन तुम जानती तो थीं न<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">हाँ जानती थी मगर फ़र्क होता है समझने और इज़हार में<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">जब तक इज़हार न हो क्या पता सामने वाले के दिल में क्या है और मैं गलतफ़हमी का शिकार हो सारे घर को शर्मिंदा करती । यदि आस का एक टुकडा भी यदि तुम मेरे पल्लू से बाँध कर गए होते कि सुधि , मेरा इंतज़ार करना तो कोशिश भी कर सकती थी मगर तुम तो अचानक नौकरी मिलते ही ऐसे गायब हुए कि इतने महीनों बाद आए हो तो किस अधिकार से कुछ कह सकती थी । कुछ बातें समय पर हो जाएं तभी आकार पाती हैं और अब समय तुम्हारे हाथ से निकल चुका है शेखर ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"> मगर कुछ दिन रुकने को तो कह सकती थीं न ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">कहा था मगर रिश्ता एक खाते - पीते घर का है बस उसके एक बेटा है वो विधुर है और उसने मेरे सारे परिवार की जिम्मेदारी भी खुद उठा ली है , उन्हें एक समझदार घर संभालने वाली लडकी चाहिए थी जो उनके बच्चे को माँ की कमी महसूस न होने दे बच्चा छोटा होने के कारण उन्हें विवाह की जल्दी है उसके बदले वो सब कुछ करने को तैयार थे और तुम जानते हो हमारे घर के हालात जैसे तैसे गुजारा करते हैं और मेरे बाद मेरी दो बहनें और हैं ऐसे में मैं कुछ भी कहने में असमर्थ थी । वो मेरी दोनो बहनों को पढा लिखा कर अच्छे घर में ब्याह देंगे ऐसा वादा किया है, साथ ही बिना दहेज के शादी को राजी हो गए तो किस बिनाह पर न करती , यहाँ तक कि लडके की उम्र भी ज्यादा नहीं है उसकी पहली पत्नी के साथ शादी हुए सिर्फ़ 2 साल ही हुए थे कि वो नहीं रही । अब घर की माली हालत भी थोडी सही हो जायेगी बेशक मैं कुर्बान हो जाऊँगी मगर सब को सबकी खुशियाँ तो मिल जायेंगी यूँ खट - खट कर तो नहीं जीना पडेगा इसलिए मैने हाँ कह दी । अब तुम्हें सारी बात बता दी है इसलिए उम्मीद करती हूँ अब तुम मुझसे कभी नहीं मिलोगे ताकि मेरी शादी शुदा ज़िन्दगी सही ढंग से गुजर सके ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">आह ! कितना आसान </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">हो गया तुम्हारे लिए सब कहना । मेरे बारे में एक बार भी नहीं सोचा । क्या मैं वो सब नहीं कर सकता था तुम्हारे परिवार के लिए जो वो कर रहा है , अच्छी खासी मेरी नौकरी लग गयी है , तुम चाहो तो मैं अभी बात करता हूँ तुम्हारे माता पिता से ? क्यों बेवजह कुर्बानी का बकरा बन रही हो ? इससे तुम जानती हो हम सब के जीवन बर्बाद हो जायेंगे ।</span></div><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">पागल हो गये हो क्या ? चार दिन बाद मेरी शादी है और अब ये सब ? जानते हो कितनी बदनामी होगी फिर मेरी बहनों तक के रिश्ते होना आसान नहीं होगा । नहीं शेखर , मैं सिर्फ़ अपनी खुशियों के स्वार्थ में अंधी हो अपने परिवार के भविष्य को दोजख में नहीं धकेल सकती । देखो यदि तुम्हें मुझसे सच में मोहब्बत रही है तो तुम्हें उसी मोहब्बत का वास्ता है , तुम अब कभी मुझसे मत मिलना , यही मेरी शादी का तुम्हारी तरफ़ से दिया तोहफ़ा होगा । बल्कि एक सुखमय जीवन जीना क्योंकि जानते हो असली मोहब्बत मिलन में नहीं हुआ करती क्योंकि उसके बाद तो हम भी आम पति पत्नी ही बन जाते हैं और फिर चूल्हे की आग में मोहब्बत कब जलकर राख हो जाती है , पता भी नहीं चलता सिर्फ़ घर गृहस्थी की जिम्मेदारियाँ ही दिखाई देती हैं और तब अफ़सोस होता है कि क्या इसीलिए हमने मोहब्बत की थी और मैं नहीं चाहती हम अपनी मोहब्बत को इस तरह याद करें इसलिए जो बात जुदाई में है वो मोहब्बत में कहाँ । एक बार जुदाई का इत्र लगाकर देखो , महकने न लगो तो कहना । मैं जानती हूँ , तुम खुद को संभाल लोगे और मुझे मेरा कहा तोहफ़ा जरूर दोगे , तुम्हें हमारी अधूरी मोहब्बत की सौगंध ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">उफ़ , सुधि ये क्या कर दिया ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">सौगंध क्यों दे दी । तुमने तो मेरी आखिरी उम्मीद भी छीन ली । सुधि अच्छा एक वादा करो , कभी ज़िन्दगी में तुम मुझे एक बार जरूर मिलोगी मेरे मरने से पहले ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">नहीं शेखर ऐसा मत कहो ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">नहीं सुधि , ये वादा दोगी तभी </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">मैं तुम्हारी सौगंध मानूँगा ।</span></div><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">अच्छा ठीक है । एक जिद्दी बालक सी हठ थी मेरी जिसका कोई औचित्य नहीं था शायद इसी वजह से तुमने हाँ का लॉलीपॉप देकर मुझे बहला दिया ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">विदाई के पल किसी की भी ज़िन्दगी के सबसे सिसकते हुए पल होते हैं जहाँ तुमने एक वादे की शाख पर मेरी मोहब्बत को लटका दिया था उम्र भर के लिए सिसकने को , जहाँ मैं खुद से भी उस पल अंजान हो गया था जब तुम जाते जाते मेरे पैरों को हाथ लगा , मेरे अधरों पर एक चुम्बन रख बिना पीछे मुडे चलती चली गयी थीं और मैं पुकारना चाहकर भी नहीं पुकार सका था तुम्हें । सुन्न हो गयी थी मेरी चेतना । ओह ! किस हद तक प्यार करती थीं तुम मुझे मैं तो शायद कल्पना भी नहीं कर सकता था वरना एक कुँवारी लडकी किसी पराये मर्द के न तो पैर छूती है और न ही आगे बढ खुद से अधरों पर चुम्बन अंकित करती है । उफ़ , सुधि ये तुमने मुझे जिलाया है या जीते जी मार दिया , नहीं जानता मगर अब मैं कौन हूँ , क्या करूँगा कुछ नहीं जानता , ऐसे अहसासों से भर उठा था । एक अर्ध विक्षिप्त सी दशा में मुझे छोड तुम चली गयीं और मैं न हँसने और न रोने की कगार पर खडा वो अक्स था जो खुद अपना पता पूछ रहा था ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="color: red; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 18pt; line-height: 27.6px; mso-ansi-font-weight: bold;">दूसरी हकीकत :<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">वक्त कब किसी का हुआ है जो मेरा होता । मुझे बहना था उसके साथ और मैं बहता जा रहा था बिना किसी उमंग के । हकीकत के धरातलों पर कालीन नहीं बिछे होते तो उसकी ऊबड खाबडता से मुझे रु-ब-रु तो होना ही था । माँ को मैने दिल्ली में अपने पास ही बुला लिया था और अब तो वैसे भी तुमसे बिछडे चार साल हो गये थे तो एक दिन माँ कुछ तस्वीरें लेकर आ गयी कि , “ देखो अब मुझसे अकेले काम नहीं होता मुझे कोई साथी चाहिए ।“<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">तो कल ही एक नौकर का इंतज़ाम करता हूँ माँ ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">अरे नहीं नौकरों के भरोसे कब घर चले हैं , मुझे तो कोई अपना सा चाहिए ताकि मुझे भी चैन मिले । ये देख तस्वीरें जो पसन्द हो बता दे उसी से तेरा ब्याह करा दूँ ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">माँ , मुझे नहीं करनी शादी - वादी ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">तो क्या संयासी बन जीवन गुजारना है ? और अब तो तुम्हारी उम्र भी सही है नौकरी करते भी इतना वक्त हो चुका है अब सही समय है तुम्हारा घर बस जाए और मुझे भी राहत मिले और देखो इस बार मैं न नहीं सुनूँगी और यदि नहीं माने तो गाँव वापस चली जाऊँगी , माँ ने अपना अंतिम हथियार आखिर चला ही दिया और सुमन मेरी ज़िन्दगी में आ गयी।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">सुमन , मेरी पत्नी , जीवनसंगिनी का हर फ़र्ज़ बखूबी निभाती रही पर मैं कभी तुमसे खुद को अलग नहीं कर पाया । उसमें सदा तुम्हें ही खोजता रहा । पहलू में उसके होता और उसके शरीर में तुम्हारा अक्स ढूँढा करता मगर कभी तुम्हारा कोई छोर न पाता । कहाँ तुम और कहाँ वो बस तराजू के पलडे में दोनो शख्सियतों को तोलता रहा । जाने क्यूँ हमेशा यही लगता तुम होतीं तो आज ज़िन्दगी कुछ और ही होती । तुम्हारा दबंग स्वभाव उस पर इतनी समझदारी दोनो का सम्मिश्रण ही था जिसने मुझे तुमसे बाँधे रखा था वरना रूप का क्या है वो तो बहुत मिल जाते ज़िन्दगी में जितने चाहता । फिर भी एक प्यास कायम रही जिसे कभी लांघ नहीं पाया तभी तो सुमन का निश्चेष्ट शरीर मुझमें कभी उत्तेजना नहीं भर सका । कितनी बार चाहता था कि वो सैक्स के समय उन्मुक्त व्यवहार करे , कुछ आसन आजमाये , कभी अपने मन के उदगार कहे और मैं उसे वो असीम सुख देते हुए खुद को तृप्त महसूस करूँ मगर जाने क्या बात थी हर संभव कोशिश के बाद भी कभी उसे आंतरिक क्षणों में अपने पास नहीं पाया । कभी कभी ख्याल आता कि शायद हो उसकी ज़िन्दगी में भी कोई और तभी ऐसा व्यवहार करती है लेकिन फिर खुद को ही दुत्कार देता, पागल है , अपनी तरह मत सोच , सबके शरीर का सिस्टम अलग होता है हो सकता है उसमें न हों वो हारमोन जो उसे उत्तेजित कर सकते हैं । बेशक पत्नी जीवन का वो हिस्सा होती है जहाँ इंसान पूर्णता पा लेता है उसमें अपने सुख - दुख समो देता है दो जिस्म एक जान कहे जाने वाले रिश्ते में भी मुझे कभी ये अहसास नहीं हुआ हमेशा शरीर के स्तर पर आकर एक कुंठा मुझे छेदती रही , मेरी रूह को छलनी करती रही । जाने क्या पाना चाहता था मैं सुमन से ? ख्यालों की डुबकी जब लगाता तो लगता जैसे सुमन नहीं सुधि मेरे पहलू में लेटी है और अचानक ही उसने जैसे अपने अधर मेरे अधरों पर रखे हैं और मैं चेतनाशून्य होने लगा हूँ , कभी लगता अपनी ज़ुल्फ़ों के बादल मेरे चेहरे पर फ़हरा मुझे अपने आगोश में ले सुधि अपने साथ एक काल्पनिक संसार में ले गयी है और कह रही है , देखो शेखर , आखिर हम एक हो ही गये तन और मन दोनो से । और मैं तुम्हारे जिस्म की खोहों में अपना पानी खोजने लगता । भावों के आवेग संवेग में तुम संग संभोग करता , तुम्हारे जिस्म के महत्त्वपूर्ण बिन्दुओं के स्पर्श पर जब तुम सिहर - सिहर उठतीं तब मानसिक के साथ शारीरिक तृप्ति पा जाने के उपरान्त जब हकीकत के धरातल पर उतरता तो वहाँ सुमन को देख एक वितृष्णा खुद के लिए ही उपजने लगती , आखिर मेरे साथ ऐसा होता क्यों है ? क्यों नहीं हकीकत के धरातल पर रहकर उसे स्वीकार कर पाता ? मिलता तो सुख मुझे सुमन के जिस्म से ही था मगर जाने क्यों ख्यालों में सुधि का रहना मुझमें ग्लानि उत्पन्न कर देता और मैं सुमन से कटा कटा रहता कि आखिर वो क्या सोचती होगी मेरे बारे में जबकि ये भी उतना ही बडा सच है कि उसे बिल्कुल नही पता सुधि और मेरे बारे में । एक अजीब तनी हुयी रस्सी हमेशा मेरे मन और जिस्म के बीच बनी रहती जिस पर चलते - चलते मैं थकने लगा था । जाने किन किन ख्यालों के भँवर में डूबता उतरता रहा और उम्र का एक पडाव यूँ ही गुजर गया इस बीच दो प्यारे प्यारे बच्चों का पिता भी बन गया और अब वो ही मेरी ज़िन्दगी बन चुके थे जिनके लिए मैं सब कुछ करना चाहता था , सारे ज़माने की खुशियाँ उनके कदमों में डालना ही ज़िन्दगी का मकसद बना लिया था । इस बीच माँ भी छोडकर चली गयी उस जहान में जहाँ से कोई वापस नहीं आता और मैं एक बार फिर खुद को अकेला महसूसने लगा । धीरे धीरे ज़िन्दगी फिर पटरी पर आ गयी । मगर ज़िन्दगी के इम्तिहान न खत्म हुए । नौकरी और तबादलों का सिलसिला चलता रहा । और हर जगह तुम्हें खोजता रहा शायद कहीं किसी मोड पर मिल जाओ अचानक तो बताऊँ तुम्हें तुम्हारे बगैर कितना अधूरा हूँ मैं ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="color: red; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 18pt; line-height: 27.6px; mso-ansi-font-weight: bold;">तीसरा फ़साना :<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="color: red; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 18pt; line-height: 27.6px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">वक्त ने एक बार फिर हाथ आजमाने शुरु कर दिए । मैं यूँ तो अपने काम में लगा रहता था मगर कवितायें कहानियाँ लिखने का शौक तो शुरु से था ही जब ब्लॉग का पता चला तो एक ब्लॉग़ बना लिया और वहाँ अपने दर्द को जगह देने लगा । मेरे लेखन में सदा सुधि की यादें समायी रहतीं और मैं प्रेमकवि के नाम से विख्यात होने लगा । मेरी कविताओं से जाने कितनी ही लडकियाँ स्त्रियाँ प्रभावित होतीं और मुझसे बात करतीं । मगर जाने कहाँ से एक हवा का जैसे कोई शीतल झोंका ज़ीवन में आया सुरभि के रूप में जिसने अपनी सुरभि से मेरे पलों को महका दिया । वो भी कवितायें ही लिखती थी , उसका भी प्रिय विषय प्रेम ही था तो हमारी ट्यूनिंग तो बैठनी ही थी । धीरे धीरे मेरी कविताओं का केन्द्र बिन्दु कब सुधि से सुरभि हो गयी मुझे भी पता न चला । अब जब तक उसका कमेंट न आता मुझे चैन न पडता । मैं उसे बडे - बडे कमेंट करने को कहता मगर वो भी अपने मन की एक ही थी वो तो मेरी कविताओं में कमेंट के बदले अपनी कोई कविता ही चिपका देती उस कविता के जवाब में और फिर मैं उस कविता का जवाब लिखता तो वो अगली कविता उसके जवाब में लिख देती । मुझमें एक बार फिर मोहब्बत का संचार होने लगा था , मैने सुरभि से इज़हार करना चाहा मगर वो तो मेरी आशाओं से विपरीत दिशा में बहती नदी थी जिसे पकड पाना मेरे लिए शायद संभव नहीं था । उसके लिए मैं सदा एक दोस्त ही रहा इससे अलग कुछ नहीं क्योंकि उसका भी अपना घर परिवार था और वो अपने परिवार में बेहद खुश थी तो उसे आखिर क्या जरूरत थी जो इस चक्कर में पडती मगर मैं प्रेम का प्यासा कुआँ था जो बिन पानी के सिसक रहा था जिसकी मेंड पर नहीं पडते थे अब रस्सियों के निशान । मैने जाने कितनी बार सुरभि से सिर्फ़ प्लैटोनिक लव के बारे में ही संबंध चाहे मगर वो भी अपनी धुन की एक ही पक्की थी , वो शायद मेरी दशा समझती थी तभी एक दिन उसने कहा :<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">शेखर , देखो तुम एक बहुत</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"> अच्छे कवि हो तो तुम्हें अपना सारा ध्यान अपने कैरियर और अपने परिवार की तरफ़ लगाना चाहिए । मैं नहीं चाहती हमारी एक अच्छी दोस्ती तुम्हारे बचकाना व्यवहार की भेंट चढ जाए । तुम तुम्हारा लेखन मुझे अच्छा लगता है इसका ये मतलब नहीं कि मैं तुम्हें चाहती हूँ या तुमसे किसी तरह का संबंध बनाना चाहती हूँ । मेरे लिए दोस्ती एक ऐसा जज़्बा है जिसमें इंसान अपने सभी सुख दुख यूँ बयाँ कर जाता है जैसे खुद से मुखातिब हो रहा हो और मैने तुममे एक ऐसा ही दोस्त देखा है फिर भी यदि तुम आगे इसी तरह का व्यवहार करते रहे तो मुझे तुमसे दोस्ती तोडनी पडेगी जिससे बेशक मेरा दिल बहुत दुखेगा मगर इसके सिवा दूसरा रास्ता तुम छोड नहीं रहे । प्रेम जीवन में हर</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">इंसान एक बार ही किया करता है उसके बाद तो हर छवि में उसका अक्स ही ढूँढा करता है और मुझे लगता है तुमने वो चोट खायी है इसीलिए तुम्हारे जीवन में ये भटकाव है अब तक वरना इतनी उम्र होने के बाद कहाँ इन बातों के लिए किसी के पास समय होता है बल्कि अपने परिवार की जिम्मेदारियों में इंसान इतना फ़ँसा होता है कि उसे इनके लिए वक्त ही नहीं मिलता ।</span></div><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">उसने जैसे मेरे भेद को पा लिया था , शायद वो समझ चुकी थी उस सत्य को जिसे मैंने सबसे छुपाया था और मैं उसे खोना नहीं चाहता था इसलिए कबूल ली हर बात ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">हाँ थी मेरी ज़िन्दगी में एक लडकी जो आज अपने पति और परिवार के साथ जाने कहाँ होगी , जानता भी नहीं , उसे मेरी याद कभी आती भी होगी या नहीं , नहीं जानता मगर मैं ज़िन्दगी में आज भी उसी मोड पर खडा हूँ जहाँ वो मुझसे विदा हुई थी , वो वक्त सिसकी भरता आज भी मेरी आँखों के सामने खडा रहता है , सुरभि तुम नहीं समझ सकतीं पहला प्यार और उसे खोने का दर्द क्या होता है और उसके बाद मुझे तुममें वो बात लगी जिससे मेरी ट्यूनिंग जमी इसी वजह से तुम्हारी तरफ़ आकर्षित हुआ मगर सच में तुम एक ऐसी सच्ची दोस्त हो जिसने मुझे वक्त रहते चेता दिया क्योंकि तुम्हारी दोस्ती खोकर शायद मैं अपने आप को ही खो बैठूँ । </span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">ज़िन्दगी में सब कुछ मिल जाता है मगर एक सच्चा दोस्त मिलना बहुत मुश्किल होता है और वो यदि कोई स्त्री हो तो नामुमकिन सा ही होता है उनका दोस्ती निभाना और ऐसे में यदि तुम निभा सकती हो तो मैं क्यों नहीं तुम्हारी मर्यादा की खींची लक्ष्मण रेखा को पार करूँ और तुमसा सच्चा मित्र खो दूँ । नहीं सुरभि अब मुझमें हिम्मत नहीं बची और कुछ खोने की ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">पर फिर भी रेत सी ज़िन्दगी हाथ से फ़िसलती रही और मेरे मन में कुछ अंगार दहकते रहे । जाने क्या बात थी मैं सुरभि से सैक्स संबंधी बात भी कर लिया करता था यानि उसे कहता तुम कुछ लिखो ऐसा जिससे स्त्री क्या महसूसती है वो पता चले उन पलों में , कैसे उत्तेजित होती है , कैसे हाव भाव होते हैं और पुरुष से वो क्या चाहती है और मैं पुरुष के भाव लिखता हूँ और फिर हम दोनो अपना एक संयुक्त संग्रह छपवाते हैं मगर उसने कभी इसमें दिलचस्पी नहीं दिखाई बल्कि किसी न किसी बहाने टालमटोल कर देती तो एक दिन मैने उससे पूछ ही लिया कि आखिर क्यों टाल रही हो ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">शेखर , मेरी ये राह नहीं , मैं स्वस्थ लेखन में विश्वास रखती हूँ और इस तरह सफ़लता पाना मेरा मकसद नहीं<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">मगर आज सभी करते हैं ऐसा लेखन , जरा पढो तो सही एक बार गूगल पर जाकर या बडे बडे राइटर्स की किताबें , सभी ने लिखा है तो क्या ऐसा लिखना गलत है ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">मैं नही जानती गलत है या सही मगर तुम जो बार - बार मुझे उस तरफ़ धकेलते हो मुझे अच्छा नहीं लगता । बहुत बार देखा है मैने कि तुमसे जब भी बात हुई तुम किसी न किसी बहाने सैक्स पर ले आते हो …… पूछ सकती हूँ आखिर क्यों ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">क्या तुम अपनी ज़िन्दगी में सैक्स लाइफ़ से संतुष्ट नहीं हो ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">सुरभि , क्या कहूँ अब तुम्हें , चलो छोडो<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">नहीं आज बात फ़ाइनल हो जानी चाहिए क्योंकि मैं नहीं चाहती कि तुम आज के बाद हमारे बीच इस तरह की बात लाओ<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">सुरभि तुम्हें मैने सब तो बता रखा है अपने जीवन के बारे में कैसे सुधि की यादों के साथ सुमन को सहेजा है फिर भी आज बताता हूँ और फिर मैने सब बता दिया उसे तो वो बोली<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">शेखर , शायद तुम्हें प्यार के अर्थ ही नहीं पता यदि पता होते तो इस तरह न भटके होते । प्यार और सैक्स दो अलग चीजें हैं और मुझे लगता है कि तुम सुमन में सुधि को खोजते रहे इसलिए कभी संतुष्ट नहीं हो सके और जानते हो सुधि को खोजना क्या सिद्ध कर रहा है कि तुम्हारा प्रेम अभी उथला था यदि गहरा होता तो वहाँ शरीर होता ही नहीं कहीं न कहीं तुममे सुधि के शरीर को लेकर एक वासना थी तभी तुम अपनी पत्नी में उसे खोजते रहे और जब वहाँ नही मिला तो मेरे साथ अपनी मानसिक संतुष्टि के लिए प्रयास करते रहे मगर शेखर , प्रेम आत्मिक होता है न मानसिक न शारीरिक और उस हद तक पहुँचने के लिए अभी तुम्हें वक्त लगेगा जब तक तुम खुद को नही समझोगे जानोगे कि आखिर तुम क्या चाहते हो खुद से , ज़िन्दगी से और रिश्तों से । शेखर जिसे तुम सुधि के लिए अपना प्रेम कह रहे हो वो वास्तव में प्रेम नहीं तुम्हारी वासना है क्योंकि जिस तरह तुम मुझे बता रहे हो कि सैक्स के वक्त तुम अपनी पत्नी नहीं मानो सुधि के साथ संभोग कर रहे होते हो तो ये तुम्हारी मानसिक कुंठा है न कि प्रेम । </span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">यदि मुझे सच्चा दोस्त मानते हो तो मैं तुम्हें बताना चाहूँगी बल्कि एक सलाह देना चाहूँगी कि तुम्हें किसी मनोचिकित्सक को दिखाना चाहिये जो तुम्हारी इस समस्या को समझे और उसका सही निदान बताये क्योंकि उम्र के आधे पडाव पर हो और फिर भी अब तक यदि तुम ख्यालों में या मानसिक रूप से संतुष्ट नहीं तो इसका सीधा अर्थ यही निकलता है कि तुम्हें डॉक्टरी सलाह की जरूरत है जिसे तुम प्यार कह रहे हो वो प्यार नहीं है क्योंकि प्यार में सिर्फ़ पवित्रता होती है , वहाँ शरीर बीच में नहीं आते और तुम अब तक सिर्फ़ शरीर तक ही सीमित रहे हो फिर चाहे मानसिक रूप से ही सही और जब एक जगह संतुष्टि नहीं मिली तो औरों में ढूँढने चल दिए मगर तुम तब तक संतुष्ट नहीं हो सकते जब तक जो मैने कहा है उस पर न ध्यान दोगे । वैसे बहुत ज्यादा कह दिया है मैने तुम्हें अपने अधिकार से ज्यादा मगर एक सच्चा दोस्त वो ही होता है जो अपने दोस्त को सही राह दिखाये बेशक इसके बाद तुम मुझसे दोस्ती न रखना चाहो तो मत रखना मगर फिर भी ये मेरा फ़र्ज़ था जब तुमने इतने खुले दिल से अपनी सारी बात बतायीं तो मुझे निष्पक्ष तौर से देखने पर यही उचित समाधान लगा। बाकी जो तुम ठीक समझो ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">उसके शब्द मेरे दिलो दिमाग पर दस्तक देते रहे मैं जाने कितने ख्यालों के सागर में हिचकोले भरता रहा , बेशक उसकी दी सलाह को मानने से परहेज करता रहा मगर उसके शब्द मस्तिष्क की शिराओं में टंकार करते रहे यूँ लगा जैसे किसी ने मुझे भरे बाजार वस्त्रहीन कर दिया हो , कोई किसी को किस हद तक जान सकता है सिर्फ़ बातों से ये मैने उस दिन जाना और निर्णय किया कि अपनी इस दोस्त को किसी कीमत पर खोने नहीं दूँगा आखिर उम्र के ऐसे पडाव पर था मैं जहाँ के बाद तो अर्धशतक होने में सिर्फ़ कुछ ही साल बचे थे और मैने यूँ ज़िन्दगी तबाह कर ली ।<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><br /></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">और आज तक हमारी दोस्ती कायम है कितने साल बीत गये हिसाब नहीं रखा मगर जाने कौन सी कसक है जिसने मुझे न जीने दिया न मरने । मैं आज भी अपने मन के तिलिस्म में कैद किसी कैदी सा खुद से जिरह करता रहता हूँ । यूँ कभी कोई कमी भी नही रही मुझे सब कुछ तो मिला फिर भी एक कसक ने अपना हाथ मेरे दिल पर हमेशा रखा और उस कारण मेरी तीन चार कविताओं और कहानियों की किताबें भी आ चुकी हैं बहुत से पुरस्कारों से सम्मानित हो चुका हूँ । इसके अलावा अच्छे संगीत से मुझे सदा लगाव रहा खासकर सूफ़ी संगीत से क्योंकि ओशो मेरे आदर्श रहे तो वहाँ ढूँढना चाहा अपनी प्यास के अंतिम छोर को मगर एक प्यासा सिरा हमेशा मेरे अस्तित्व को कुचलता रहा , मसलता रहा और मैं तीन चेहरों में भटकता रहा । किसी को भी न अपना कह सका । जो अपना था उसे अपना न सका और जो बेगाना था उसे अपना बना न सका , ये कैसी मेरे मन की ग्रंथि है जिसे मैने जितना सुलझाना चाहा उतना ही उसमें उलझता चला गया मगर कभी किसी ठोस निर्णय पर नहीं पहुँच सका । </span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">क्या भटकाव ही जीवन है ? क्या अतृप्ति ही तृप्ति का अंतिम छोर है ? क्या मन की मछली की आँख भेदना इतना कठिन है कि अर्जुन हो या कर्ण सबके तीर चूक गये यहाँ आकर ? एक उहापोह से ग्रसित मैं आज तक न समझ पाया आखिर मैने अपने जीवन से चाहा क्या और मेरी दिशा है क्या ? जो मिला उसे स्वीकारना क्या मजबूरी नहीं ? ये तो एक तरह से आत्महत्या है मेरी मेरे द्वारा ही क्योंकि बेमन से जीता आया हूँ आज तक । जो मिला स्वीकारता भी रहा मगर मुझमें “मैं “ कहीं ज़िन्दा भी हूँ ………… बस तब से आज तक यही ढूँढ रहा हूँ । कहीं मिले तो पूरा हो जाये </span></div><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;">घटनाक्रम और ज़िन्दगी भी तब तक अल्पविराम तो आते रहेंगे मगर पूर्णविराम अब भी एक प्रश्नचिन्ह सा मेरे दिल और दिमाग की कन्दराओं में दस्तक दे रहा है और पूछ रहा है ……… कौन हो तुम और आखिर क्या चाहते हो ?</span></div><div class="MsoNormal"><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">ख्वाब हकीकत और फ़साने के बीच मैं आज तक न जान सका प्रेम का बीज वक्तव्य , शरीर का विज्ञान और आत्मिक प्रेम के सहचर बिन्दु फिर कैसे संभव है मेरा मेरी प्रेतयोनि से मुक्त होना …… हाँ प्रेत ही तो बन गया है मेरा अस्तित्व आज जिसे नहीं पता उसकी मुक्ति का मार्ग क्या है ?<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">यहाँ न कोई अपराध बोध है न वितृष्णा न मोह जो संगसार होने से बचने के उपाय करूँ फिर भी मुझमें मेरा “ मैं “ चिंघाडता है आखिर कैसे मिलेगी मुझे शांति ? या मैं ज़िन्दा शरीर की कब्र में यूँ ही दफ़न रहूँगा बिलबिलाता हुआ और कहता हुआ मन और मस्तिष्क के बेकाबू घोडों की रेस में खुद को हारती ये कैसी ज़िन्दगी है मेरी ???<o:p></o:p></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;"><br /></span></div><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">एक ज़िन्दगी …………तीन चेहरे …………फिर भी अधूरे !!!<o:p></o:p></span></div><br /><div class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14pt; line-height: 21.4667px; mso-ansi-font-weight: bold;">तो क्या मुझे सुरभि द्वारा दिखाये उपाय पर गौर करना चाहिए था ?</span></div>vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-4207545834721475252021-06-21T11:56:00.001+05:302021-06-21T11:56:22.193+05:30पत्ते झड़ने का मौसम<p> </p><p class="MsoNormal"><br /></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">पत्ते झड़ने का मौसम है मगर उम्र के चिन्ह नदारद. एक जवान का
दिल और सेहत सुभान अल्लाह. उमंगों का सागर ठाठें मारता अंगड़ाईयाँ भरता जवानी के
जोश से भरपूर. ऐसा व्यक्तित्व जहाँ उम्र के चिन्ह तरसते हैं अपनी पहचान पाने को.
खुशमिजाज़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> सह्रदय और सुलझा हुआ इंसान. एक इंसान में
इतने सारे गुण एक साथ होने उसे विशिष्ट तो बनायेंगे ही और दूसरों के लिए ईर्ष्या
का पात्र भी. बस ऐसे ही तो थे राहुल सिन्हा.</span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जो मिलता पहली बार में उनका मुरीद हो जाता. एक अरसा हुआ
उन्हें हिंदुस्तान छोड़े हुए और अमेरिका में बसे हुए. यूँ लगता सबको मानो ज़िन्दगी
ने हर नेमत बख्शी हैं उन्हें. प्यार करने वाली पत्नी दो बच्चे</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> एक बेटा और एक बेटी भला और क्या चाहिए किसी को जीने के लिए.
भरा पूरा परिवार</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> खुशियों का सागर लहराता
हर तरफ बहार ही बहार. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">वक्त मगर कब एक सा रहा जो उनके लिए रहता. बच्चों को ब्याह
कर उनकी जिम्मेदारी पूरी कर चुके थे और बच्चे भी अपनी अपनी गृहस्थी में मशगूल हो गए
थे रह गए थे तो दोनों पति पत्नी अकेले. जब आप अकेले होते हो तो अकेलापन अपने सारे
हथियारों के साथ आप पर वार करता है कुछ ऐसा ही सितम वक्त का हुआ जब उन्हें पता चला
उनकी पत्नी कैंसर से पीड़ित हैं और वो जुट गए उनकी सेवा करने में. हर मुमकिन कोशिश</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> हर अच्छे से अच्छा इलाज सब किया मगर जब वक्त का वार होता
है तो उसका कोई इलाज नहीं बचता कुछ ऐसा ही राहुल सिन्हा के साथ हुआ और उनकी पत्नी
उन्हें इस भरे पूरे संसार में अकेला छोड़ कर चली गयीं. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">कमजोर ह्रदय के मालिक कभी नहीं रहे राहुल सिन्हा इसलिए धीरे
धीरे खुद को संभाला क्योंकि ज़िन्दगी को तो आप चाहो या न चाहो जीना ही पड़ेगा और यदि
जीना जरूरी है तो क्यों न पूरी तरह जी जाए ये थी राहुल सिन्हा की सोच और उन्होंने
खुद को तैयार किया एक नयी चुनौती के लिए. अपने अकेलेपन से लड़ना सबसे मुश्किल काम
होता है किसी भी इंसान के लिए मगर उन्होंने जैसे ठान लिया कि मेरा अकेलापन मुझे
मुंह चिढाये उससे पहले मुझे उसे वक्त ही नहीं देना पास फटकने का और इसी सोच का
नतीजा ये निकला कि उन्होंने एक बार फिर भारत का रुख किया क्योंकि जड़ों से कोई पौधा
कब तक दूर रह सकता है. उन्होंने खुद को लेखन में डुबा दिया और एक से बढ़कर एक
उपन्यास लिखने लगे और भारत में वो छपने लगे यहाँ तक कि उन्होंने अपनी एक अलग पहचान
बना ली कि उपन्यास यदि कोई पढ़े तो राहुल सिन्हा के वर्ना न पढ़े. एक ऐसा बदलाव खुद
में किया कि अब खुद से मिलने का भी उनके पास समय न रहा. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">जाने कौन सा जूनून था जो उन में इतनी ताजगी और इतनी
सक्रियता भर रहा था कि भारत हो या अमेरिका उन्हें दूरी न लगती एक पैर यहाँ तो एक
वहां रहता लेकिन थकान का कोई चिन्ह उनके चेहरे पर न दिखता और वो सबके लिए एक
कौतुहल का बायस बन गए थे कि आखिर कोई तो वक्त होता होगा ज़िन्दगी में जब उन्हें
उनका अकेलापन सालता होगा तब वो कैसे निजात पाते हैं क्योंकि घर वो जंगल था जहाँ
चहकने को एक चिड़िया भी नहीं थी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> जहाँ
यदि अपनी आवाज़ भी सुननी हो तो इंसान तरस जाए यदि घर से बाहर न निकले या किसी से
बात न करे. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मगर राहुल सिन्हा ने जैसे खुद से एक वादा कर लिया था कि बस
हार नहीं माननी है शायद यही वो जज्बा था जो उम्र की आखिरी दहलीज पर भी सक्रियता
बनाये रखे था. हर छोटे बड़े को अपना बना लेना बायें हाथ का खेल था उनके लिए. लेकिन
जाने क्यों कभी कभी लगता मुझे कि वो जो दिखता है खिला खिला कितना तनहा और उदास है
कहीं न कहीं. शायद लेखन ही वो माध्यम था उनके लिए जिसमे वो अपनी सारी पीड़ा सारी
हताशा और सारा अकेलापन खाली कर सकते थे. जब भी पूछना चाहा हंस कर टाल गए “अरे यार
कहाँ से तुम्हें उदास और तनहा लगता हूँ बताओ तो भला” और जोर से खिलखिलाकर हँसते तो
मुझे उस हँसी में सारी उम्र की पीड़ा ही नज़र आती जिसे वो और सबसे तो छुपा सकते थे
मगर मुझसे नहीं. मैं लाख कोशिश करता मगर उन्होंने कभी किसी को अपने एकांत में
दाखिल नहीं होने दिया. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">आज वो नहीं हैं कहीं भी और मैं उनके घर में हूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> उन्हें खोज रहा हूँ तो लगता है अभी उस कमरे से निकलेंगे और
कहेंगे</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> “अरे शर्मा जी किसे खोज रहे हो</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> शर्मा जी यहाँ मेरे सिवा आपको कुछ नहीं मिलेगा “ कितना सच
कहा था क्योंकि हर जगह उन्ही के चिन्ह मौजूद हैं...शोकेस भरा पड़ा है उनके अवार्डों
से तो मेज पर उनके उपन्यास</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> कलम
और डायरी. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">डायरी का पहला पन्ना खोलता हूँ मैं, तो पाता हूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">, ‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सुमि तुम्हारे बिन देखो कैसा हो गया हूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> देखो तुम चाहती थीं न हमेशा हँसूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> खुश रहूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> देखो रह रहा हूँ न.</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">’ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दूसरा पन्ना</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> सुमि</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> यूँ तो ज़िन्दगी का कोई लम्हा ऐसा नहीं जिसमे तुम शामिल न
रही हों मगर आज जब मुझे पद्म सम्मान से विभूषित किया गया तो आँखें छलक उठीं
क्योंकि ऐसे लम्हों में तुमसे दूरी सही नहीं जाती</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> तुम्हारी बहुत जरूरत महसूस होती है.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तीसरा पन्ना</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> सुमि
ये शर्मा है न बहुत तंग करता है साला मेरी दुखती रग पर ही हाथ रखता है हमेशा</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> कितना ही उसे समझाऊँ बहलाऊँ मगर छेड़े बिना मानता नहीं</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> सच सुमि तुम्हारे जाने के बाद ये शर्मा ही एक ऐसा है जिसे
मैं अपना कह सकता हूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> जो मुझे मुझसे ज्यादा
जानता है इसीलिए चाहता है कि मैं अपना गम गलत करूँ उसे कहकर मगर वो नहीं जानता –
तुम हो न मेरे साथ हर पल फिर और कांधा कहाँ खोजूँ ?<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">चौथा पन्ना</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> सुमि
मैंने सोचा है कुछ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> बताता हूँ तुम्हें</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> सुमि ज़िन्दगी का अब क्या भरोसा कब मुंह फेर ले. देखो
तुम्हारा बेटा तो वैसे भी महीने में सिर्फ एक बार मेहमानों की तरह आता है मिलने और
मेरी बेटी वैसे ही दूसरे शहर में है तो उससे क्या गिला शिकवा करूँ इसलिए मैंने
सोचा है अपनी वसीयत कर जाऊं.<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अरे नहीं सुमि</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> तुम
चिंता मत करो</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> तुम्हारे बच्चों का कोई हक़ नहीं मारूँगा
जिनका जो है वो उसे मिलेगा वैसे भी कौन अपने साथ कुछ ले गया है जो मैं ले जाऊंगा
बस है एक धरोहर मेरी जिसकी और कोई क़द्र करे न करे लेकिन मुझे पता है कि कौन करेगा
बस इसीलिए कह रहा हूँ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पांचवां पन्ना</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> सुमि
आज मैं निश्चिन्त हो गया अब जब चाहे ये दुनिया छोड़ कर जा सकता हूँ और देखो मैं आने
वाला हूँ तुम्हारे पास एक अरसा हुआ हमें बिछड़े</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> ए देखो मुझे पहचान तो लोगी न. सुमि हाँ मैंने आज अपनी वसीयत कर दी है जिसमे
सारी प्रॉपर्टी पैसे बच्चों को दे दिए हैं…अब तो खुश हो न !<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">छठा पन्ना</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सुमि,
मैं जानता हूँ उनके लिए इसकी कोई कीमत नहीं कोई कद्र नहीं. वो एक ऐसी दुनिया में
काला चश्मा लगाए खोये हुए हैं जिसके आगे या पीछे और कुछ नहीं दिखता इसलिए न उनसे
उसका जिक्र किया न ही बताया क्योंकि उनके लिए उसकी कोई वैल्यू नहीं मगर मेरे लिए
है और रहेगी मेरे जाने के बाद भी मैं जिंदा रहना चाहता था इसलिए मैंने अपने सारे
उपन्यास और किताबें और उनसे मिलने वाली सारी रॉयल्टी उन नए लिखने वालों के सहायतार्थ
कर दी है जो पैसा न होने की वजह से आगे नहीं बढ़ पाते</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> जिनका लेखन असमय मौत का शिकार हो जाता है. मेरा ये पैसा ऐसे लेखकों के काम
आएगा और मैं यहाँ से जाने के बाद भी उन सबके दिलों में जिंदा रहूँगा और इस सारे
कार्य का उत्तरदायित्व मैंने शर्मा को सौपा है उसे उसका ट्रस्टी बना दिया है अब वो
इस सबकी देखभाल करेगा और यही उसकी मेरे प्रति सच्ची श्रद्धांजलि होगी. <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सातवाँ पन्ना, ओये शर्मा, साले करेगा न मेरी ये आखिरी इच्छा
पूरी...<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">टप टप आंसू शर्मा की आँख से बहते हुए डायरी के पन्नों को
भिगोते रहे और अक्षर धुंधले पड़ते गए</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">.</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> शायद
आज अक्षरों के भी आंसू बह रहे थे अपनी पूजा करने वाले को उनकी यही अंतिम
श्रद्धांजलि थी...</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><br /></p>vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com19tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-22742197985399180842021-05-26T12:37:00.010+05:302021-05-26T12:37:59.317+05:30एक मौका मृत्यु के बाद<p> <span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">चाहतों के आसमान कितने बुलंद होते हैं कि कभी बने बनाये रास्तों पर नहीं चला करते , हर बार परिपाटियाँ तोड़ने को आतुर होते हैं . सृष्टि का अपना नियम है उसी पर चलती है मगर मनुष्य की बुद्धि हमेशा अज्ञात के कठोर धरातल पर ही पाँव रखती है और खोजने चल देती है जबकि आदिकाल से चला आ रहा सत्य कैसे झुठलाया जा सकता है ये जानती है फिर भी एक जिद उसे उस ओर मोडती है जहाँ से आगे राह ही नहीं होती . कुछ ऐसे ही विचारों ने आजकल जन्म लिया हुआ है जब पिछले दिनों कुछ अपनों को असमय जाते देखा तो प्रश्न उठने स्वाभाविक थे . सबसे बड़ा प्रश्न यही उठता है मन में आखिर हम सब जानते हैं मृत्यु शाश्वत सत्य है और उसे स्वीकारते भी हैं फिर भी एक प्रश्न खाए जाता है ......... वो जो कल तक खुद को सर्वेसिद्धा सिद्ध कर रहा हो और अचानक काल कवलित हो जाए पीछे रहने वाले तो रोते हैं पछताते हैं लेकिन जिसे ये गुमान होता है कि सब मेरे कितने खैर ख्वाह हैं , मेरे कितने अपने हैं , मेरे बिना जी नहीं सकते वास्तव में उनके असली चेहरे मरने के बाद सामने आते हैं जो बाकि दुनिया तो देखती है मगर एक वो ही नहीं देख पाता और आँखों पर अपनेपन की पट्टी लगाये इस जहाँ से चला जाता है तो कहा जाता है उससे सबक सीखे दुनिया और समझे यहाँ कोई किसी का नहीं जो सच ही सिद्ध होता है मगर प्रश्न यहीं से उठता है : </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">कृष्ण कहूं या विधाता ! </span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">ये कैसा खेल रचा <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">क्यों नहीं तूने मरने वाले को <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">फिर से एक बार जीवित हो जीने का मौका दिया </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;"><br /></span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">हाँ , एक बार मरता वो और देखता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">उसके मरने पर क्या क्या हुआ <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">शायद जाग जाता उसका विवेक <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">शायद समझ जाता ये भेद <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">ये जगत् सिर्फ सपना है <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">यहाँ कोई नहीं अपना है <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">क्योंकि <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">ये मानवीय गुण है उसका <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">बिना अनुभव कुछ न स्वीकारना <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">तो बता एक बार अनुभव ही करा देता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">तो भला तेरा क्या जाता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">मगर मानव का अपने अस्तित्व से परिचय तो हो जाता"<br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">फिर संभाल पाता वो अपना बिखरा अस्तित्व <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">जो एक बार तू उसे मौका दे देता </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;"> </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">जान जाता मुखौटों की महिमा <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">जान जाता शहरों के बदलते मिजाज़ का सबब <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">और दे जाता दुनिया को एक अदद समझ का पैमाना <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">क्योंकि कभी कभी ज़रूरी होता है <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">जीवन हो या मृत्यु दोनों को इरेज़ करना <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">और एक नयी इबारत लिखना <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">फिर जीवित हो पुरानी गलतियों को न दोहराकर <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">एक नए सफे पर नयी इबारत लिखना<br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">क्योंकि याद होती उसे विघटन की प्रतिक्रिया </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;"> </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">मुमकिन है तब दुनिया की तस्वीर कुछ और होती <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">कृष्ण ! कम से कम तेरी बनायीं इस सृष्टि से तो बेहतर होती<br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">जहाँ छल फरेब बेईमानी के लिए न कोई जगह होती <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">कह सकते हो तुम तब <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">यही नियम दुष्टों पर भी लागू होता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">मानती हूँ मगर क्या तब उसे अपनी दुष्टता का आभास न होता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">क्या तब उसे समझ न आता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">ये आखिरी मौका मिला है भूल सुधार का <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">क्या तब भी वो उसी कुकृत्य भरी राह पर कदम रखता <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">नहीं कृष्णा नहीं <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">दुष्ट हो या सरल सभी जानते हैं अपना सही और गलत <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">और फिर जहाँ आखिरी मौके की बात हो <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">वहां कौन फिर ऐसा होगा जो मौका हाथ से जाने दे <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">इतनी समझ तो दुष्ट भी रखता है <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">जब अंतिम विकल्प उसे दिखता है <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">तो जागृत हो जाता है उसका विवेक भी <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">और करके तौबा दुष्टता से <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">आत्म उद्धार हेतु वो भी प्रयत्न करता है </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;"><br /></span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">गर सलामत रह सके दुनिया <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">गर बदल सके तस्वीर <br /></span><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">गर पहचान हो सके खुद की </span></p><p><span style="background-color: white; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;">हे कृष्ण ! एक मौका मृत्यु के बाद जीवन फिर देना कोई घाटे का सौदा तो नहीं .........</span></p><br style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #454743; font-family: "arial unicode ms", Helvetica, Arial, sans-serif; font-size: 16px;" /><br />vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-35158248806959890592020-09-24T17:16:00.002+05:302020-09-24T17:16:32.224+05:30चालीस पार की औरत और एक प्रश्न <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;"><span style="background-color: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; font-size: 16pt;">चालीस पार की औरत
के पास वक्त नज़ाकत नहीं भरता। थोक के भाव बिना मोल भाव के फर्शी सलाम ठोंकता है
।दिन रुपहले सुनहरे नहीं रहते, छा जाती हैं उन पर भी केशों की सफेदी ।सारा काम कर
लो फिर भी वक्त मानो सांस रोके खड़ा हो और कहता हो अभी तो मैंने कदम ही रखा है ,
अभी तो मेरा जन्म ही हुआ है कैसे बिसरा दिया जाऊँ ,अभी तो मेरे पंखों ने परवाज़ भी
नहीं भरी है फिर कैसे सांझ की चौखट पर सज़दा करूँ और बैठ जाती है
चालीसपार की औरत वक्त के किनारों पर हाशिये खींचने , उसकी पेशानी पर एक
इबादत लिखने और ढाल देती है खुद को वक्त के नए सांचे में , गढ़ लेती है खुद के लिए
एक नया खाँचा और करने लगती है खुद को उसमे फिट बिना किसी जोड़ तोड़ के , बिना वक्त
की नब्ज़ को जाने चलने लगती है , बहने लगती है वक्त के साथ बहते रेले में।</span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="background: white; color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उनमें से कुछ आ
जाती है आभासी दुनिया का हिस्सा बनने और गढ़ने लगती है नए शाहकार। फूँक देती
है उम्र भर की जलती - सुलगती तीलियों में प्राण , डूबा देती है खुद को लेखन में ,
लिखने लगती है दर्द के सीने पर वक्त की तहरीरें जिनमे ज़िन्दगी कम मगर पल - पल की
मौत के फूल कढ़े होते हैं। यूँ बना देती है शाहकार जो उम्र सा खर्चीला तो नहीं मगर
गर्वीला जरूर होता है और इसी सफ़र में बनने लगते हैं बहुत से नए नाज़ुक आभासी
रिश्ते , जीने लगती है वो इन रिश्तों को भी। </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="background: white; color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मिल जाते हैं इन्ही
में कुछ साँसों की तरह दर्द के हमसफ़र और एक कश्ती के सवारों में आत्मीयता का
होना ही उनका सम्बल बन जाता है एक का दर्द दूजे को अर्थ दे जाता है और तंग मोड़ों
से गुजरते हुए भी आभास का आभास बना रहता है जो दर्द की तहरीर पर अपने दर्द के फाहे
रख सुकून की मरहम लगा देता है बस कुछ ऐसा ही आत्मीय रिश्ता बन गया था करुणा और
श्री नवीन का। </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">श्री नवीन की रचनाये, उसकी कवितायेँ
, उसकी ग़ज़लें , उसके शेर और कहानियाँ सब मानो किसी ने दर्द के तालाब से डुबोकर
निकाले हों और इश्क का जाम घूँट - घूँट पीया हो और ज़ख्मों की दलदल में मानो कोई
तिनका डूबकर जिया हो कुछ ऐसी लेखनी के मालिक थे श्री नवीन। जो पढता उन्ही का
हो जाता , उन्ही के शब्द उसके कानों में घंटियाँ सी बजा रहे हों , एक हलचल मचा रहे
हों, एक अनाम सी दस्तक दे रहे हों। ऐसा सा हाल करुणा का भी हो जाता जब भी वो श्री
नवीन को पढ़ती और फिर उन्हें सराहती और कभी - कभी उनके लेखन से उसे भी खुद के लेखन
की एक नयी राह मिलती। बातचीत भी शुरू हो गयी आखिर कैसे न होती कोई आपका
प्रशंसक हो तो आप उससे बात किये बिना कैसे रह सकते हैं तो करुणा और श्री नवीन के
मध्य कैसे ये दूरी रहती। <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">‘क्यों इतना दर्द समाया है तुम्हारे
लेखन में?’ <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तो एक ही जवाब आता -- बहुत अकेला हूँ
मैं। <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">घर परिवार होते हुए भी अकेलापन आज हर
दूसरे इंसान की कहानी है तो करुणा के लिए नयी बात नहीं थी मगर अपनी तन्हाई को दूर
करने के लिए उसने तो वक्त की आँख में आँख डाल दी थी मगर श्री नवीन की
सोच कुछ जुदा थी।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">क्या
कारण है जो तुम ऐसा कहते हो, अच्छा भला घर परिवार है , कोई कमी नहीं फिर किस चीज़
की जरूरत है नवीन तुम्हें, जो यूँ शब्दों के अरण्य में भटक कर अपने गम को गलत करते
हो ? कौन सी ऐसी चाहत है जो पूरी नहीं हुयी कुछ तो बताओ । यूँ पहेलियों सा मत बने
रहो । जब दोस्त बने हैं तो इतना जानने का हक तो बनता ही है न ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">करुणा
मैने बताया न मुझे</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> एक साथ की जरूरत </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">है</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> , एक साथी
जो जब पुकारुँ , आवाज़ दूँ वो दौड़ा चला आये।मेरे दर्द में शरीक हो ,</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"> मेरे</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> साथ कुछ बेशकीमती पल गुजारे </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">। मेरी तन्हाइयों में मुझे संवारे । मेरी रूह में अपनी रूह
उतारे । जो मेरी खामोशी को सुन सके और उसे व्यक्त कर दे । आह ! करुणा तुम नहीं
समझोगी मेरी चाह को । <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">और ये बात कितनी बार करुणा को कह
चुके थे , उससे उसका फोन नंबर मांगते , मिलने को कहते , अपनी तन्हाई का वास्ता
देते , अपनी नज़मों में दर्द </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">का</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">शाहकार गढ़
करुणा को करुण करने की कोशिश करते और जब देखा कि इन तिलों से
तेल नहीं निकलेगा तो करुणा से किनारा करने का इरादा बताने लगे --------</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">कई दिन
हो गए जब और वो करुणा को दिखाई नहीं दिये तो उसने मैसेज मे पूछा कि कहाँ गायब हैं
?<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">करुणा ,
</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तुम्हारी
और मेरी दोस्ती का कोई औचित्य नही जिसमे जब दोस्त को जरूरत हो सबसे ज्यादा
तुम्हारी तो तुम तक न पहुँच सके, न बात कर सके , हमारी दोस्ती का कोई मतलब ही नहीं
जिसमें आत्मीयता न हो , जिसमे दोस्त की आँख में आँख डाल कर कुछ कहा न जा सके , जो
मेरे गम का साथी न बन सके ऐसी दोस्ती किस काम की । </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">आप जब चाहें मुझसे बात कर सकते है ,
अपने दर्द को मेरे संग बाँट सकते हैं </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मैने कब मना
किया ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं
करुणा इस तरह क्या फ़ायदा । तुम एक वर्जित फ़ल सी अपने किनारों में सिमटी रहो और मैं
एक प्यासा कुयें की जगत पर खडा रहूँ ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं
मुझे ऐसे साथी की तलाश नहीं ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">तो फिर
कैसे साथी की तलाश में हो ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">किसी ऐसे साथ की तलाश </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">है</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> जो </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मुझे</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> समझ सके ,
मेरी तकलीफ़ों में मेरा हाथ पकडकर सहला सके , जिसके घुठने पर सिर रख </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मैं</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> कुछ देर सो सकूँ , जो साथ बैठने पर झिझके नहीं</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"> , जिसके सीने पर कुछ देर सिर रख खुद को भुला सकूँ</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> क्योंकि </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">यहाँ</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> प्रेम शारीरिक नही बल्कि आत्मिक हो</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">गा</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> , एक ऐसा साथ जो </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मेरे</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> होठों से
झरे शब्दों को ओक भर पी ले और मुस्कुरा दे </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"> समझ रही हूँ तुम्हें क्या चाहिए । तुम्हें एक
ऐसा साथ चाहिए</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> जो स्वतंत्र हो मगर </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">तुम्हारी</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> आत्मीयता
में परतंत्र , जो मोहब्बत का समन्दर हो मगर हर किनारे पर एक प्यास हो , सूखी रेत
पर कश्ती बह रही हो और वो हाथ में हाथ लिये उनके पास बैठी हो एक गज़ल बनकर । प्यार
की प्यास की कशिश तो वो ही जान सकता है जो खुद प्यास के मुहाने पर बैठा हो सामने
दरिया हो मगर प्यास बुझाने की जरूरत ही न हो । एक आल्हादिक प्रेम की ताबीर बनाना
ही जिसका मकसद हो </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">यही कहना चाहते हो न <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">हाँ
करुणा जहाँ स्पर्श वर्जित प्रदेश का बादशाह बन उम्रकैद की सज़ा न सुना सके , जहाँ
तुम हो मैं हूँ , तन्हाई हो , एक जाम हो , सिगरेट का कश लेते हुए जहाँ कुछ देर जी
सकूँ , अपना गम हल्का कर सकूँ …… करुणा तुम्हें नहीं पता मेरे सीने में कितने
ज्वालामुखियों ने विस्फ़ोट किया हुआ है , मैं एक जलता सुलगता वो सूरज हूँ जो सबको
तो रोशनी दे सकता है मगर जिसकी किस्मत में खुद उम्र भर जलना ही लिखा है <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> जब</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"> उन्होने</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बताया तो
करुणा समझ तो गयी मगर वो उसके ज़मीर को गंवारा न था , वो उसकी सीरत न थी , वो उसके
संस्कार न थे । </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">गैर मर्द
का स्पर्श गर नज़रों से भी हो तो जान जाती है एक स्त्री फिर यहाँ तो खुला आमन्त्रण
था रुई और चिंगारी का । एक मीठा ज़हर दर्द की चाशनी में लिपटा आमन्त्रित कर रहा था
। उम्र का जंगल उसने यूँ ही पार नहीं किया था और अब तो ऐसे मोड पर खडी थी जहाँ यौवन
ने अपने सारे वसन्त समेट लिए थे और पतझड की चौखट अभी दूर थी । एक वय:संधि काल जैसी
अवस्था जहाँ हिलोरें मारने को एक सूखा सावन साँस भरा करता है मगर अपनी मर्यादा की
लकीरों में सिमट कर ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">देखो
नवीन , यदि तुम ये सब मुझसे अपेक्षा रखते हो तो मत रखना । मैं उस तरह की औरत नहीं
हूँ । हाँ , एक स्वस्थ दोस्ती का रिश्ता जरूर कायम रह सकता है यदि तुम्हें दोस्ती
के सही अर्थ पता हों तो ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं
करुणा , ऐसे रिश्ते तो बहुत मिल जाते हैं । मुझे तो कोई ऐसा चाहिए जिसे आगोश में
भर लूँ तो भी नागवार न गुजरे , जिसे छू लूँ तो भी नाहक न पेशानी पर बल पडें , वो
जो सिर्फ़ मेरी हो एक ऐसी अपनी जिसमें जिस्म होते हुए भी न हों और न होते हुए भी
हों । <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">ओह ! तो
तुम्हें एक रखैल चाहिए ?<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं
नहीं करुणा तुम गलत समझ रही हो । वो तो बाज़ार में बहुत मिल जायेंगी । तुम समझ नहीं
रहीं मैं क्या चाहता हूँ ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">नहीं
नवीन , इतनी अन्जान नहीं तुम्हारी चाहतों से , सब समझ रही हूँ वो जो तुम कह रहे हो
और वो भी जो तुम नहीं कह रहे हो । माफ़ी चाहती हूँ , मेरे लिए दोस्ती एक पवित्र
रिश्ता है और मैं उसकी गरिमा को कभी भंग नहीं कर सकती । <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">ठीक है
करुणा , इसीलिए मैने पहले ही कहा कि अब तुम्हारा मेरा निभाव संभव नहीं , मैं
तुम्हें अनफ़्रैंड कर रहा हूँ ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मर्ज़ी
तुम्हारी ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">और हो
गया पटाक्षेप आभासी दुनिया के एक आभास का । <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">चाहे कोई कितना ही लबादा ओढे शब्दों
का मगर इतनी भी अंजान न थी जो समझ न पाती कहे का अर्थ या मंशा प्रेम के नाम पर
मानसिक दोहन की , आखिर चालीस पार की औरत थी कैसे न समझ पाती अनकहे शब्दों के
अर्थों को , कोई शोड्ष वर्षीया नवांगना नही थी जो बह जाती चाशनी में लिपट कर ।
बेशक प्रेम की प्यास के दीवाने सिर्फ़ डूबा ही करते हैं मगर करुणा में कहीं न कहीं
ज़िन्दा थी एक औरत और उसकी मर्यादा ।</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">एक कसक
, एक वितृष्णा से भर उठी करुणा और सोचने लगी<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मेरे</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> लिये </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">आभासी दुनिया</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> कोई दिल
बहलाने का </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">सामान</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> नही था </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मैं</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> तो खुद को जी रही थी अपने लेखन में , खुद को अभिव्यक्त कर रही थी
खुद के सामने ऐसे मे कुछ संजीदा दोस्त ही मेरी धरोहर थे और श्री नवीन से एक
वैचारिक लगाव भर था , एक दर्द का रिश्ता था इससे इतर कुछ भी नहीं मगर </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">मेरी</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> आत्मीयता , संजीदगी ने शायद श्री नवीन को कुछ और
ही सोचने पर मजबूर कर दिया और वो रिश्ता जो अभी घुठने के बल सरकना ही शुरु हुआ था
सिर्फ़ दोनो की अपनी - अपनी चाहतों की वजह से सागर के किनारे प्यासा ही दम तोड गया
। </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> एक अच्छे दोस्त को खोने की फ़ाँस करुणा के
ज़ख्मों मे दर्द की एक और टीस में इज़ाफ़ा कर गयी और उसे बतला गयी आभासी और
वास्तविक दुनिया में रहने वाले किरदारों में कोई फ़र्क नहीं होता । दर्द देना उनकी
फ़ितरत में शुमार होता है , सिर्फ़ अपनी चाहतों की पूर्ति के लिये एक संजीदा
रिश्ते को तोडना उनके लिये आसान होता है और अब करुणा को सिर्फ़ एक ही प्रश्न खाये
जाता था </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">इसलिए जब बहुत बेचैन हो गयी तो अपनी एक सहेली
से उसने अपने मन की सारी उद्वेलना कही क्योंकि निजात पाने को आखिर एक सहारा तो
चाहिए होता है तब उसकी सहेली मीना ने कहा कि जो भी तुमने महसूसा है और जो भी
प्रश्न तुम्हारे मन में उठ रहे हैं करुणा उन पर एक आलेख लिखो और पोस्ट के रूप में
लगा दो फिर देखना एक तो तुम्हारे सारे प्रश्नों के उत्तर मिल जायेंगे दूसरी बात तुम
खुद को बेहद हल्का महसूस करोगी जब बातचीत द्वारा तुम इस आभासी दुनिया से परिचित हो
जाओगी और फिर करुणा ने मीना के कहे अनुसार अपने मन की सारी भडास इस प्रकार निकाली
:<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">आखिर क्यों पुरुष स्त्री की तरह
रिश्ता कायम नहीं रख सकता ? स्त्री जो अपने घर परिवार के लिये हमेशा समर्पित होती
है चाहे कितनी ही चोटें खायी हों फिर भी जी लेती है पूरे समर्पण से तो पुरुष ऐसा
क्यों नही कर सकता ?क्यों बुझी हुयी सिगरेट में चिंगारियाँ ढूँढा करता है , क्यों
नये आयाम गढना चाहता है वो भी सिर्फ़ अपनी शर्तों पर ही , अपने कायदों के अनुसार और
अगर उसकी चाहत को नही मिलता आयाम उसके मनमुताबिक तो कैसे दूसरी राह पर बढ लेता है
, कैसे नयी तलाश में जुट जाता है जबकि स्त्री तो हर रिश्ता पूरी शिद्दत से निभाती
है फिर वो घर परिवार का हो या दोस्ती का , वास्तविक हो या आभासी ।</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"> क्या चालीस पार की औरत सहज सुलभ होती है ऐसी उसकी मानसिकता
होती है या वो सोचता है इस उम्र तक आकर उकता चुकी होती है एक स्त्री अपने साथी से
या ऊब पसर चुकी होती है उनके रिश्तों में तो उसका फ़ायदा उठाया जाए ।<o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">जाने
क्यों पुरुष को हमेशा स्त्री सहज सुलभ चाहिए हर जिम्मेदारी से मुक्त होकर , देह के
साथ , मन के साथ अपने घर परिवार और रिश्तों को ताक पर रखकर सिर्फ़ उसकी चाह को आकार
दे और एक तरुणी सा व्यवहार करे उम्र के उस मोड पर जहाँ जाकर वैसे ही औरत की
ज्यादातर इच्छायें तिरोहित हो चुकी होती हैं । शायद डरता है उनके अन्दर का मर्द कि
कहीं किसी तरुणी को आमन्त्रित किया तो कहीं वो ही न उसे ठग कर निकल जाए या वो उसकी
अपेक्षाओं पर खरा ही न उतरे या वो सिर्फ़ उसके पैसे के लिए ही उससे रिश्ता जोडे
जबकि चालीस पार की औरत गुजरी होती है ज़िन्दगी के इतने मोडों से कि कहीं न कहीं एक
कुंठित ग्रंथि उसके अन्दर भी पनपा करती है इसलिए आसान होता है उसकी सोच के धरातल
को अपनी चाहतों की इबारत तक लाना । पुरुष सोच के पलडे में हमेशा स्त्री की देह ही
क्यों हो्ती है उससे इतर उसके सम्पूर्ण वजूद पर क्यों नहीं उसकी दृष्टि पडती ।
क्यों उसे लगता है कि जो सोशल साइटस पर
आती हैं वो स्त्रियाँ सहज सुलभ हैं या किसी न किसी हीन ग्रंथि का शिकार इसलिए आसान
है उसके लिए अपना जाल बिछाना और फ़ंसाना । <o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">आज जाकर
समझ आया</span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;"> पुरुष के लिये औरत सिर्फ़ औरत ही होती है फिर वो चाहे चालीस पार
की हो या बीस पार </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">या अस्सी पार </span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की । वहाँ मायने नही रखती
मर्यादायें , मायने रखती है तो सिर्फ़ चाहतें । पुरुष और स्त्री के नज़रिये में
आखिर ये अन्तर होता क्यों है जबकि एक ही मिट्टी से दोनो पैदा होते हैं , एक जैसी
शिक्षा उन्होने पायी होती है फिर कैसे मानसिक धरातल पर दोनो की सोच और
ख्यालों में इतना फ़र्क होता है जो अपनी कटिबद्धता को नहीं पहचानता या दुनिया में
सिर्फ़ एक ही रिश्ता होता है -----------औरत और मर्द का रिश्ता , जिस्म से शुरु
होकर जिस्म पर ही खत्म होता </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">है </span><span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">………</span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">एक ऐसा प्रश्न जिसे हर औरत सदियों से
खोज रही है मगर जाने किस मिट्टी में उत्तर के बीज दबे हैं जो किसी भी हल से खोदे
,बाहर निकलते ही नहीं । </span><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt; mso-bidi-language: HI;">और याद
आती है ये कविता जो शायद इस कुंठित मानसिकतावासियों के लिए काफ़ी है एक जवाब बनकर
क्योंकि हल तो जरूर होते हैं कहीं न कहीं यदि प्रश्न है तो :<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">विभाजन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">और</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तुम्हारी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कुंठित</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सोच</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
****************************************<br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्रियां</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होतीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">चालीस</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> , </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पचास</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अस्सी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">साला</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">और</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">न</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ही</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सोलह</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">साला</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">यौवन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">धन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भरपूर</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हो</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सकती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">किशोरी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तरुणी</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">प्रेयसी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">आकाश</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">विहारिणी</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">खरखराती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नज़र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">गिद्ध</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">दृष्टि</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">वहाँ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ढूँढती</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">यौवनोचित्त</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">आकर्षण</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">वहाँ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बस</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">एक</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्री</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">और</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्खलन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तक</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होता</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">एक</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पुरुष</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">प्रदेश</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">घाटियाँ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तराई</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">वो</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बेशक</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उगा</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">लें</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अपनी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उमंगों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">फ़सल</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मगर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ढूँढती</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कभी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मुफ़ीद</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">जगह</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">क्योंकि</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">जानती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बंजरता</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भी</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उष्णता</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">और</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नमी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्रोत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">खोजना</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">इसलिये</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मुकम्मल</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होने</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">को</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उन्हें</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">जरूरत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">विभाजन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्री</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> , </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मुकम्मल</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अपने</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्रीत्व</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">साथ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भीग</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सकती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कल</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;">- </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कल</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करते</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">प्रपातों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">किसी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">दौर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मोहताज</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होतीं</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसकी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्रियोचित</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सहज</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सुलभ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">आकांक्षाएं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">देह</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">निर्झर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सूखा</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करता</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">किसी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">दौर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">लेकिन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अतृप्त</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">इच्छाओं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कामनाओं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पोटली</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसका</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अस्तित्व</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कदम्ब</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पेड</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ही</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होते</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">आश्रय</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्थल</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पींग</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भरने</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हिंडोले</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्वप्न</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हिंडोलों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">परे</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हकीकत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">शाखाओं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">डालकर</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अपनी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">चाहतों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">झूले</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">झूल</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">लेती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बिना</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">प्रियतम</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भी</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">खुद</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मोहब्बत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करके</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">फिर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">वो</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सोलहवाँ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सावन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हो</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पचहत्तरवाँ</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पलाश</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सुलगाने</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कला</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">माहिर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">दौर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">खोजना</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसे</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">झुर्रियों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">दरारों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">छूना</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसकी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">देहयष्टि</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">परे</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसकी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भावनाओं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हरम</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">को</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भस्मीभूत</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करने</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">को</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">काफी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तिरोहित</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बीज</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ही</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तुम्हारी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सोच</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कबूतरों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">परे</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्री</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">की</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उड़ान</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्तम्भ</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">जी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हाँ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;">
……… </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कदमबोसी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">को</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करके</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">दरकिनार</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्री</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बनी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">खुद</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">मुख़्तार</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अपनी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ज़िन्दगी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">प्रत्येक</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">क्षण</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">फिर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">फरेबों</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कौन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पड़े</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 5.45pt; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अब</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कैसे</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">विभाग</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करोगे</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">जहाँ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ऊँट</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">किसी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">करवट</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">बैठे</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्री</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">इतर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">स्त्री</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">होती</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ही</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">नहीं</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">फिर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कैसे</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">संभव</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">है</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सोलह</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> , </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">चालीस</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">या</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पचास</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">में</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">विभाजन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कर</span><span class="apple-converted-space"><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span></span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><br />
</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसके</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">अस्तित्व</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">से</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उसे</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">खोजना</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="background: white; margin-bottom: 0in; margin-left: 0in; margin-right: 0in; margin-top: 5.45pt; margin: 5.45pt 0in 0in; mso-line-height-alt: 14.1pt;">
<span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ये</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">उम्र</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">विभाजन</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">तुम्हारी</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">कुंठित</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">सोच</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">के</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पर्याय</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">भर</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">हैं</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;">
………</span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">ओ</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> </span><span style="color: #141823; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16pt;">पुरुष</span><span face=""Helvetica","sans-serif"" style="color: #141823; font-size: 16pt;"> !!!<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-8827811247083878982020-07-29T12:56:00.000+05:302020-07-29T12:56:02.852+05:30स्लीपमोड<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रो पड़ी श्वेता माँ की डायरी का ये पन्ना पढ़कर .</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उफ़ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ममा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>आपको पहले से ही बोध हो गया था अपनी इस दशा का
और एक हम बच्चे हैं जिन्होंने कभी भी आपकी बातों को सीरियसली नहीं लिया . ममा आप
तो हमारे लिए हमारी ममा थी न . हमें कभी लगा ही नहीं कि आपको कुछ समस्या हो सकती
है . शायद हमारी ये सोच होती है ममा सब हैंडल कर सकती हैं और कर लेंगी . और आप
इतना अन्दर तक खुद को जान गयीं . इस हद तक कि भविष्य इंगित कर दिया और हम अपने
स्वप्न महलों में सोये रहे .</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">' <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रोहित </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रोहित देख </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पढ़ इसे और जान </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ममा पहले ही जान
गयी थीं उन्हें क्या होने वाला है " रोते हुए श्वेता ने जब डायरी रोहित को
पढवाई उसका हाल भी अपनी बहन से कम न था . बिना पतवार की नाव सी हिचकोले खा रही थी
उनकी नैया . वो वहां हैं जहाँ न शब्दों का महत्त्व है न अर्थों का . न माँ की ममता
न दुलार . सब अतीत का पन्ना हो गए . दोनों ने अगला पन्ना पल्टा जहाँ लिखा था :</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आज श्वेता दौड़ती-दौड़ती आई और मुँह बना बनाकर कहने लगी, </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">" </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ममा, जानती हो आज
क्या हुआ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?" <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">क्या हुआ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?"<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आँखें चौड़ी कर फाड़ते हुए बोली </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, "</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ममा आज अलुमनाई
मीट थी न, तो सभी पुराने दोस्तों से मिलकर बहुत अच्छा लग रहा था लेकिन तभी एक आकर
मेरे गले लगी और बहुत प्यार से बतियाने लगी . मैं बात करने लगी उससे लेकिन उसका
नाम ही याद नहीं आ रहा था . चेहरा तो पहचानती ही थी लेकिन उसका नाम क्या था सोच-सोच
परेशान भी हो रही थी तभी किसी ने उसे आवाज़ दी</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अरे रूही</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वहीँ मिलती रहेगी
या हमसे भी मिलेगी </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?
</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तब जाकर याद आया
सिर पर हाथ मारते हुए जब उसने बताया तो मेरी सोच के काँटे फिर अपने अस्तित्व की ओर
उठ गए. </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ओह ! तो इसका
मतलब ये सभी के साथ होता है फिर मैं क्यों नाहक परेशान होती हूँ . जबकि सच ये है
मुझे चेहरे याद नहीं रहते . यदि चेहरे याद रहते हैं तो नाम भूल जाती हूँ . जब तक
उनसे २-४ बार मिलकर बात न कर लूँ</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">स्मृतिकोष में
फीड ही नहीं होते.</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'
<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रोहित अगला पन्ना पलटता है </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आज मिसेज गुप्ता बता रही थीं, जब वो बाज़ार जा रही थीं तो
कोई उनका पीछा करने लगा. वो तेज-तेज चलने लगीं तो पीछे चलने वाले ने भी गति पकड़ ली
. किसी तरह वो बाज़ार पहुँची तो साँस में साँस आई . बहुत सुन्दर हैं मिसेज गुप्ता .
लगता ही नहीं शादीशुदा और दो बच्चों की माँ हैं . यूं लगता है अभी रिश्ता करवा
दिया जाए . उस पर वेस्टर्न ड्रेस में तो उम्र और छोटी दिखने लगती है ऐसे में वो
क्या कहते हैं ...........और सोच की बत्ती गुल हो गयी. शब्द किसी बीहड़ में जाकर दफ़न
हो गया. मैं सोचती रहती हूँ और सोचती ही रहती हूँ उस अंग्रेजी नाम को मगर सिरे से
नदारद . हाँ, हाँ जानती हूँ, </span></b><b><span lang="HI" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दिमाग से निकल
गया है, अभी आएगा याद मगर हर कोशिश नाकाम हो जाती है . मैं उनके साथ इस बातचीत में
शामिल होना चाहती थी क्योंकि वो बार बार उसी घटना को दोहरा रही थीं मगर इतनी सी
देर में ही शब्द स्मृति से फिसलकर जाने किस खाई में खो गया कि मैंने हिंदी में ही
बात करना ठीक समझा . वैसे भी अंग्रेजी शब्दों का प्रयोग करना मेरी आदत में शुमार
है इसलिए गाडी वहीँ अटक गयी . लेकिन अब याद आ गया हाँ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">स्टाकर(</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">stalker). </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जैसे ही याद आता
है बच्चे सी खिल उठती हूँ जैसे कोई खजाना हाथ लग गया हो . ‘जाने वो क्या करता’ सोच
परेशान जो थी. बस उतर गयी पटरी से गाड़ी . सोचती हूँ कब तक चलेगी या चल पाएगी ऐसे
भी ज़िन्दगी . जब जरूरत हो वांछित शब्द मेरे पास नहीं आते जाने कहाँ स्मृति तकिया
लगाकर सो जाती है . शायद नियति किसी तथ्य से वाकिफ कराना चाह रही हो जो अभी समझ से
परे है . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगला पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पटाक्षेप जल्दी नहीं होता लाइलाज बीमारियों का . सुना है
लाइलाज है . तो क्या मुझे भूलने की बीमारी हो गयी है . चलो अच्छा ही है . भूल जाऊँ
सब कुछ . करता है मन कभी कभी ऐसा . एक बिल्कुल शांत </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अलौकिक आनंद में
उतर जाऊँ . खुद को डूबा डालूँ तो स्मृति लोप अभिशाप से वरदान बन जाए . मगर हकीकत
की बेड़ियों ने इस कदर जकड़ा है कि सोचती हूँ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">क्या याद रहेगी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मुझे वो अलौकिक आनंद की अनुभूति </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">समस्या तो यही है .
समाधान सिर्फ दवाइयों और दिनचर्या में ........ कहा था डॉक्टर ने . चलने लगी खींची
गयी पगडण्डी पर . शायद बदल जाए जीवन और लिखे एक नयी इबारत . मगर क्या संभव है
अकेले के बलबूते पहाड़ चढ़ना . जरूरत है मुझे सबके साथ और विश्वास की . सबके प्यार
की </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अपनेपन की . मुझे
समझने की </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मेरी समस्या से
जुड़ने की . मगर .........सिर्फ मगर तक ही रह गयी हूँ मैं . अकेली </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बिल्कुल अकेली .
राकेश मस्तमौला इंसान . तकलीफ है डॉक्टर को दिखा आओ . अब इसमें हम क्या करें .
तुम्हें समस्या है तो तुम्हें ही सावधानियां बरतनी पड़ेंगी न . इसमें बताओ मैं क्या
कर सकता हूँ . मैं तो चलो तुम्हारे कामों में हाथ बंटा सकता हूँ लेकिन अपने लिए
करना तो तुम्हें ही पड़ेगा न . कर देते हैं इतना कहकर निरुत्तर . वही राकेश</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मेरी इसी समस्या की वजह
से उत्पन्न स्थिति में भूल जाते हैं और तोहमतों के टोकरे मेरे सिर पर लाद देते हैं
. बस उन्होंने जो कहा जैसा कहा वो पूरा होना चाहिए . भूलना लिस्ट में शामिल ही
नहीं होता . भूलो तो जीवन भर का किया धरा पल भर में धराशायी . जाने कैसा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है उनका मेरे प्रति लगाव या ध्यान रखने का
नजरिया . समझ नहीं पाती लेकिन कहूँ किससे </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कौन समझता है </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सबके लिए जैसी
पहले थी वैसी ही हूँ . भूलना मेरा दोष है समस्या नहीं . फिर बच्चे हों या बाप . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगला पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आजकल साइन भी ढंग से नहीं कर पाती . कई बार कहा राकेश और
बच्चों को . बैंक में मेरे साइन बदलवा दो . हाथ कांपते हैं और सही नहीं लिख पाते
लेकिन वो कहते हैं </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,
</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सही तो कर रही हो </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कुछ नहीं हुआ है . जब नहीं मिलेंगे तब देखेंगे
. श्वेता हँसते हुए कहती है </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अंगूठा लगवा देंगे ममा का और वातावरण एकदम
खुशनुमा हो जाता है . मगर मेरी सोच के अंधड़ मुझे सचेत करते रहते हैं . गलत हो रहा है
ये सब . कुछ तो गलत है . मगर किसी को फर्क नहीं पड़ रहा . सबको लगता है मुझे वहम है
. शायद मेरा वहम ही हो सोच तसल्ली करती रही .</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगला पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आजकल बच्चों और राकेश पर ज्यादा निर्भर करने लगी हूँ . कह
सकती हूँ उनके बिना कुछ भी करने की हिम्मत ही नहीं होती . सब मुझे डांटते हैं .
ममा आप अकेली सब कर सकती हो . हमेशा करती रही हो न तो अब क्या हुआ . हम कहाँ कहाँ
आपके साथ जायेंगे </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?
</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हम कैसे नौकरी करें और तुम्हारे सारे काम भी . ममा एक बार
कोशिश तो किया करो अगर तब भी न हो तो हम करेंगे चाहे जैसे भी . और मैं कोशिश के
पायदान चढ़ती हूँ लेकिन निराशा और हताशा दो सहेलियों सी अक्सर मेरे साथ मंडराती
रहती हैं . मुझे डर लगता है अकेले जाने में . कोई मेरे साथ चले बस . मगर सच है ये
कोई हर वक्त मेरे साथ कैसे हो सकता है </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन पर और भी जिम्मेदारियां हैं . ये मुझे समझना
होगा और अपना हर काम खुद करना होगा . करती हूँ एक बार फिर कोशिश . मगर तब क्या
करूँ जब याद सिकुड़ कर सूखे पत्ते सी हो जाती है और मैं बेबस . दूसरी तरफ डर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>धराशायी कर देता है हर हौसले के गुम्बद को .
मैं अकेली कुछ नहीं कर सकती . नहीं, नहीं </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कर सकती हूँ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन फिर वही भय
. एक अंदरूनी डर </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,
</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मुझसे ये नहीं हो सकता </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मुझे फिर निरीह
बना देता है . जबकि कुछ साल पहले तक तो ऐसा नहीं था . कहीं आधी रात भी जाना हो
बेधड़क निकल जाती थी . कोई काम हो चुटकी में कर देती थी मगर अब किस काले साए ने जकड
ली है मेरी चेतना कि खुद से विश्वास ही उठ गया है .</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगला पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आजकल शब्दों के उच्चारण में जाने कौन सा कबूतर फडफडाने लगता
है कि शब्द साफ़ निकल ही नहीं पाते . मुझे जाना होता है कई आयोजनों में जहाँ मैं
मुख्य वक्ता होती हूँ लेकिन अब कतराने लगी हूँ जाने से </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कुछ बोलने से .
शब्द स्पष्ट नहीं बोल पाती . कुछ बोल पाती हूँ और कुछ नहीं . बंद हो रही है हर गली
</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हर नुक्कड़ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हर शहर . मैं
आजकल कैद हो रही हूँ खुद के तिलिस्म में . ये क्यों हो रहा है जानती हूँ लेकिन
कैसे सही होगा </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">नहीं जानती .
डॉक्टर ने एक बार कहा था लिखा करो . लिखने से याददाश्त बढती है इसलिए इस डायरी में
लिखने लगी . जो जैसा महसूस किया सब . शायद फर्क पड़े . शायद जिस दिन मैं खुद को
पूरी तरह खो दूँ उस दिन वो डॉक्टर इसे पढ़ मेरी कुछ सहायता कर सके . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगला पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आजकल बात बात पर सबसे लड़ पड़ती हूँ .. गुस्सा होने लगती हूँ
. मेरे मन मुताबिक कुछ नहीं होता तो चीखना मेरी आदत में शुमार होने लगा है . सब
मुझसे कतराने लगे हैं . कम बात करते हैं . न जाने किस बात पर भड़क जाऊँ . मैं
नितांत अकेली होती जा रही हूँ . क्यों नहीं समझते ये सब मुझे </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मैंने ऐसा क्या
कर दिया . अब अपनी बात रखना क्या बुरा है या गलत </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन मेरी बात को काटना
इन लोगों की आदत बन चुकी है . कभी नहीं मानते . तो क्या गुस्सा नहीं आएगा . क्या
मैं हर बार ही गलत होती हूँ . मैंने उनसे और उन सबने मुझसे एक दूरी बना ली है .
ज़िन्दगी एक उलझन का पर्याय बनकर रह गयी है . जब दिल दिमाग उलझने लगे </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अपने पर विश्वास
ख़त्म होने लगे </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कहीं कोई पर्याय
नज़र ही न आये </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक बेबसी की तुला
पर हर वक्त खुद को लटका पाओ तो कैसे संभव है शांत रहना . कोई नहीं समझता न समझना
चाहता तो फिर मैं भी आखिर कब तक सबको समझाऊँ . होने दो जो होता है . जिस दिन अपने
आप से भी दूर हो जाऊँगी शायद उस दिन समझ सकें सब मेरी दशा .</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगला पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शायद एक दिन सब भूल जाऊँ लेकिन मुझे पता है मेरे बच्चे मुझे
यहाँ जरूर ढूँढेंगे . बच्चों कुछ चीजें जब स्लीप मोड़ में चली जाती हैं तो वहां
प्रतिध्वनियाँ नहीं मिलतीं . तुम्हारी माँ जिस दिन ऐसे किसी मोड में चली जाए तो
परेशान मत होना क्योंकि हर सोया हुआ जाग जाए जरूरी नहीं होता . बस परेशान हूँ तो
सिर्फ तुम्हारे लिए . अभी तुमने देखा ही क्या है . उम्र का पहला हिस्सा भी पूरी
तरह नहीं . ऐसे में मेरा अचानक ऐसे खो जाना कहीं तुम बर्दाश्त न कर पाओ इसलिए कहती
हूँ . मेरी चिंता छोड़ ज़िन्दगी में आगे बढ़ जाना . स्पर्श करते रहना मुझे . हो सकता
है किसी दिन जाग जाऊँ . यदि ऐसा भी न हुआ तो भी तुम्हारा स्पर्श मुझ तक जरूर
पहुँचेगा . माँ और बच्चों के रिश्ते के बीच कोई बीमारी दीवार बन कर कभी खडी नहीं
हो सकती . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अंतिम पन्ना </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यूँ तो भूलने की आदत बरसों पहले शुरू हो गयी थी जो अब इतनी
पक गयी है कि उसके असमय बाल सफ़ेद हो गए हैं . आज इन्हें रंगने का कोई रंग भी नहीं
बना बाज़ार में जो जाएँ, खरीदें और रंग दें . अब इन्होने तो सोच लिया है इसका तो
जनाजा निकाल कर ही रहना है तभी तो जब चाहे जहाँ चाहे दगा दे जाती है खासतौर से तब
जब किसी से बात करती हूँ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शब्द नदारद .
दिमाग में होते हुए भी अदृश्य . एक अजीब सी बेचैनी से घिर उठती हूँ . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यूँ आये दिन सबसे कहती हूँ मुझे याद नहीं रहता लेकिन सबके
लिए वो भी महज एक साधारण बात है फिर चाहे भूलने की वजह से जाने कितनी महाभारत हुईं
घर में लेकिन तब भी सबके लिए इसमें कुछ ख़ास नहीं तो मैं ही भला क्यों सोचूं कि
मुझे कुछ हुआ है . ठीक हूँ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ऐसा तो उम्र के साथ होता ही है </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सब कहते हैं </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मान लेती हूँ .
क्या सच में ऐसा होता है </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">क्या ये किसी रोग का कोई लक्षण तो नहीं </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">डरती हूँ कभी कभी
. जब सोचती हूँ ऐसा न हो किसी दिन अपना नाम ही भूल जाऊँ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अपना घर </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अपना पता और अपने
रिश्ते . होता है कभी कभी आभास सा . जैसे भूल सा गयी हूँ सब कुछ . एक कोरा कागज़
बिना किसी स्मृति के . तब </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तब क्या होगा</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? <o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आवाज़े घोषणापत्र होती हैं जीवन्तता का तो<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>स्मृति उसकी धड़कन . बिना धड़कन के कैसा जीवन </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शून्य का पसर जाना तो
ज़िन्दगी नहीं . विस्मृति से नहीं होंगे चिन्हित रास्ते . जानती हूँ . तो फिर क्या
करूँ </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कौन सा उपाय करूँ
जो खुद को एक अंधी खाई में उतरने से बचा सकूँ . </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">न अब ये मत कहना लिख कर रखो तो याद रहता है क्योंकि तब भी
याद रहना जरूरी है कि कहीं कुछ लिखा है . गाँठ मार लो पल्लू को </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">चुन्नी को या
चोटी को मगर क्या करूँ गाँठ तो दिख जाती है मगर याद तब भी धोखा दे जाती है आखिर ये
बाँधी क्यों </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक अजीब सी सिम्फनी है ज़िन्दगी की . जब यादों में उगा करते
थे सुरमई फूल तब सोचा भी नहीं था ऐसा वक्त आएगा या आ सकता है . आज लौटा नहीं जा
सकता अतीत में लेकिन भविष्य के दर्पण से मुँह चुराने के अलावा कोई विकल्प नज़र नहीं
आता . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वो मेरा कौन सा वक्त था, ये मेरा कौन सा वक्त है . दहशत का
साया अक्सर लीलता है मुझे . यूं उम्र भर विस्मृत करना चाहा बहुत कुछ लेकिन नहीं
हुआ . मगर आज विस्मृति का दंश<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>झकझोर रहा
है . आज विस्मृति के भय से व्याकुल हैं मेरी धमनियाँ और उनमे बहता रक्त जैसे यहीं
रुक जाना चाहता है . आगे बढ़ना भयावह समय की कल्पना से भी ज्यादा भयावह प्रतीत हो
रहा है . पढ़ा और जाना अपनी बीमारी के बारे में . लेकिन जब पढ़ा तो लगा गलत मैं नहीं
वो सब हैं . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मैं बैठी हूँ .
कहाँ, नहीं मालूम . शायद कोई कमरा . कोई नहीं वहां . शायद मैं भी नहीं . एक शून्य
का शून्य से मिलन . जहाँ होने को सूर्य का प्रकाश भी है और हवा का स्पर्श भी मगर
नहीं है तो मेरे पास उसे महसूसने की क्षमता . शब्द </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वाक्य सब चुक
चुके . जोर नहीं दे सकती स्मृति पर . जानती जो नहीं जोर देना होता है क्या </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ये एक बिना वाक्य
के बना विन्यास है जहाँ कल्पना है न हकीकत . वस्तुतः अंत यहीं से निश्चित हो चुका
है क्योंकि अवांछित तत्व बेजान वस्तु अपनी उपादेयता जब खो देते हैं </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनके सन्दर्भ बदल
जाते हैं . शायद यही है मेरा कल जो आज मुझसे मिलवा रहा है . भविष्यवक्ता तो नहीं
लेकिन बदलते सन्दर्भ बोध करा जाते हैं आने वाली सुनामियों का . </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">'<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">स्मृति ह्रास तो विलाप का भी मौका नहीं देता इसलिए शोकमुक्त
होने को जरूरी था ये विधवा विलाप . समय अपनी चाल चलने को कटिबद्ध है .</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उफ़ ! ममा आपने
कितना कुछ सहा और एक हम थे कि अपनी ही दुनिया में मगन रहे . कभी तुम्हें सीरियसली
लिया ही नहीं . आज ममा होकर भी नहीं हैं हमारे साथ . ऐसा सिर्फ और सिर्फ हमारी
लापरवाही के कारण ही हुआ श्वेता . अब हमें ममा को वापस ज़िन्दगी से जोड़ना होगा
."</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मगर कैसे रोहित </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?"<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनकी समस्या को
समझकर </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन्हें अपना साथ
देकर" </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बहुत देर हो चुकी
है अब रोहित . मैं सब पूछ चुकी हूँ डॉ से . लाइलाज बीमारी है ये . समय रहते उपचार
ही निदान है ." </span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ममा को कल हमने
छोड़ा और उन्होंने हमें आज . अब चाहकर भी फिर से जीवन आकार नहीं लेगा . अब पूरा
ध्यान पापा पर लगाओ . कहीं ऐसा न हो इस बार कहीं हम अपनी अनदेखी के कारण पापा ..........
ममा के गम में पापा ने खुद को कैसे कैद सा कर लिया है . वो खुद को उनकी इस दशा का
दोषी मानने लगे हैं ."</span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">"</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">श्वेता दोषी तो
हम सभी हैं .........यदि ममा ने ये सब न लिखा होता तो शायद हम उन्हें और उनकी
समस्या को आज भी न समझ पाते . ममा जानती थीं अपना भविष्य ...."</span></b></div>
<br /></div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-75791928928316049342020-03-16T12:55:00.000+05:302020-03-16T12:55:55.712+05:30पहन लूँ मुंदरी तेरे नाम की <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="_1dwg _1w_m _q7o" style="font-family: inherit; padding: 12px 12px 0px;">
<div style="font-family: inherit;">
<div class="_5pbx userContent _3576" data-ft="{"tn":"K"}" data-testid="post_message" id="js_4" style="font-family: inherit; line-height: 1.38; margin-top: 6px;">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_5d319e2d51c9a8553130690" style="display: inline; font-family: inherit;">
<span style="font-size: large;"></span><br />
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;">उलझनों में उलझी इक डोर हूँ मैं या तुम</span><br />
<span style="font-size: large;">नही जानती</span><br />
<span style="font-size: large;">मगर जिस राह पर चली <span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br />वहीँ गयी छली<br />अब किस ओर करूँ प्रयाण<br />जो मुझे मिले मेरा प्रमाण</span></span></div>
<span style="font-size: large;">
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;">
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
अखरता है अक्सर अक्स<br />
सिमटा सा , बेढब सा<br />
बायस नहीं अब कोई<br />
जो पहन लूँ मुंदरी तेरे नाम की<br />
और हो जाऊँ प्रेम दीवानी</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
कि<br />
फायदे का सौदा करना<br />
तुम्हारी फितरत ठहरी<br />
और तुम्हें चाहने वाले रहे<br />
अक्सर घाटे में</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
यहाँ कसौटी है<br />
तुम्हारे होने और न होने की<br />
तुम्हारे मिलने और न मिलने की<br />
रु-ब-रु<br />
कि तत्काल हो जाए पूर्णाहूति</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
प्रश्न हैं तो उत्तर भी जरूर होंगे<br />
कहीं न कहीं<br />
तुम महज ख्याल हो या हकीकत<br />
कि<br />
इसी कशमकश में अक्सर<br />
गुनगुनाती हूँ मैं</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
तेरे बिना ज़िन्दगी से कोई शिकवा तो नहीं<br />
तेरे बिना ज़िन्दगी भी लेकिन ज़िन्दगी तो नहीं...माधव</div>
</div>
</span></div>
</div>
<div class="_3x-2" data-ft="{"tn":"H"}" style="font-family: inherit;">
<div data-ft="{"tn":"H"}" style="font-family: inherit;">
</div>
</div>
<div style="font-family: inherit;">
</div>
</div>
</div>
<div style="font-family: inherit;">
<form action="https://www.facebook.com/ajax/ufi/modify.php" class="commentable_item collapsed_comments" data-ft="{"tn":"]"}" id="u_0_46" method="post" rel="async" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="_4299" style="border-radius: 0px 0px 3px 3px; color: #1c1e21; display: flex; flex-direction: column; font-family: inherit; width: 494px;">
<div class="_5vsi" style="background-color: white; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-top: 0px;">
</div>
<div class="_78bu" style="background-color: white; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;">
<div class="_68wo" data-testid="fbFeedStoryUFI/feedbackSummary" style="font-family: inherit; position: relative;">
<div class="_3vum" style="align-items: center; border-bottom: none; color: #606770; display: flex; font-family: inherit; line-height: 20px; margin: 10px 12px 0px; padding: 0px 0px 10px;">
<div class="_66lg" style="align-items: center; display: flex; flex-grow: 1; font-family: inherit; overflow: hidden;">
<span aria-label="See who reacted to this" class="_1n9r _66lh" role="toolbar" style="display: flex; font-family: inherit; margin-bottom: -2px; margin-right: 2px; margin-top: -2px;"><span class="_1n9k" data-hover="tooltip" data-testid="UFI2TopReactions/tooltip_LIKE" style="border-radius: 12px; display: inline-block; font-family: inherit; line-height: 16px; margin: 0px 0px 0px -2px; outline: none; padding: 2px; position: relative; z-index: 3;" tabindex="-1"><a ajaxify="/ufi/reaction/profile/dialog/?ft_ent_identifier=ZmVlZGJhY2s6MTAyMDkxMzc2NjI3MTAxOTk%3D&reaction_type=1&av=1578505451" aria-label="45 Like" class="_1n9l" href="https://www.facebook.com/ufi/reaction/profile/browser/?ft_ent_identifier=ZmVlZGJhY2s6MTAyMDkxMzc2NjI3MTAxOTk%3D&av=1578505451" rel="dialog" role="button" style="color: #385898; cursor: pointer; font-family: inherit; text-decoration-line: none;" tabindex="0"><span style="font-size: large;"><span class="_9zc _9-- _1n9q" style="display: inline-block; font-family: inherit; height: 16px; position: relative; vertical-align: top; width: 16px;"></span></span></a></span></span></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</form>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-23204544757172910982020-02-10T13:12:00.004+05:302020-02-10T13:12:31.817+05:30हाय ! ये कैसा बसंत आया री<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;">हाय ! ये कैसा बसंत आया री<br />जब सब सुमन मन के कुम्हला गए<br />रंग सारे बेरंग हो गए</span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-size: large;">किसी एक रूप पर जो थिरकती थी<span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br />उस पाँव की झाँझर टूट गयी<br />जिस आस पर उम्र गुजरती थी<br />वो आस भी अब तो टूट गयी<br />अब किस द्वार पर टेकूं माथा<br />किस सजन से करूँ आशा<br />जब मन की बाँसुरी ही रूठ गयी</span></span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span style="font-size: large;"><span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
हाय ! ये कैसा बसंत आया री<br />जब मन की कोयलिया ही न कुहुकी<br />सरसों की सुवास न ह्रदय महकी<br />एक पिया बसंती के जाने से<br />मेरी सुबह साँझ न चहकी</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
कह सखि<br />किस आस की बदरिया पर कहूँ -<br />आया बसंत, उमग उमग हुलसो री<br />मन मयूर झूमो री<br />जब श्रृंगार सारे रूठ गए<br />उनसे मिलन के शहर सारे छूट गए</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
हाय ! ये कैसा बसंत आया री<br />अब के बरस न मेरे मन भाया री</div>
</span></div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-34335268489019860882019-10-13T11:09:00.000+05:302019-10-13T11:09:04.043+05:30सिसकना नियति है<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;"><br />अपने तराजुओं के पलड़ों में<br />वक्त के बेतरतीब कैनवस पर<br />हम ही राम हम ही रावण बनाते हैं<span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br />जो चल दें इक कदम वो अपनी मर्ज़ी से<br />झट से पदच्युतता का आईना दिखा सर कलम कर दिए जाते हैं</span></span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;"><span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br /></span></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
ये जानते हुए कि<br />साम्प्रदायिकता का अट्टहास दमघोंटू ही होता है<br />नहीं रख पाते हम<br />अभिव्यक्ति के खिड़की दरवाज़े खुले</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
आओ चलो<br />कि पतंग उड़ायें अपनी अपनी बिना कन्नों वाली<br />कि नए ज़माने के नए चलन अनुसार<br />जरूरी है प्रतिरोध के दांत दिखाना भर<br />क्योंकि<br />आगे के गणित की परिकल्पनाओं पर नहीं है हक़ किसी का</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
सिसकना नियति है<br />फिर लोकतंत्र हो या अभिव्यक्ति .........</div>
</span></div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-60353270835237015212019-10-12T18:15:00.003+05:302020-03-16T12:54:44.176+05:30इक दिन चले जाना रे <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="e2bca-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e2bca-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e2bca-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कोठी कुठले भरे छोड़ इक दिन चले जाना रे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="7fbi0-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7fbi0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7fbi0-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मनवा काहे ढूँढे असार जगत में ठिकाना रे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="1fqja-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1fqja-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1fqja-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="ae6t1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ae6t1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ae6t1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चुप की बेडी पहन ले प्यारे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="8so15-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8so15-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8so15-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हंसी ख़ुशी सब झेल ले प्यारे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="5qsgb-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5qsgb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5qsgb-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तेरी मेरी कर काहे भरता द्वेष खजाना रे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="9fdfr-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9fdfr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9fdfr-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="f43l6-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="f43l6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="f43l6-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कोठी कुठले भरे छोड़ इक दिन चले जाना रे ........</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="e9tqs-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e9tqs-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e9tqs-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="a2frg-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a2frg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a2frg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मोह ममता को कर दे किनारे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="2dg4u-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2dg4u-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2dg4u-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कुछ खुद के लिए जी ले प्यारे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="dl145-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dl145-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dl145-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर तो बाँध बोरिया बिस्तर कूच कर जाना रे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="3g51v-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3g51v-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3g51v-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="548v3-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="548v3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="548v3-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कोठी कुठले भरे छोड़ इक दिन चले जाना रे ........</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="crrj9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="crrj9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="crrj9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="8mgd4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8mgd4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8mgd4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ज्यों रात और दिन के लगे हैं डेरे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="2r19q-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2r19q-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2r19q-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">त्यों जन्म मरण के लगे हैं फेरे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="38v81-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="38v81-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="38v81-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर काहे रोना और काहे का घबराना रे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="d0amh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d0amh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d0amh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="92i27-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="efpmk" data-offset-key="9pfv0-0-0" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9pfv0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative; text-align: left; white-space: pre-wrap;">
<span data-offset-key="9pfv0-0-0" style="font-family: inherit;"><span data-text="true" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कोठी कुठले भरे छोड़ इक दिन चले जाना रे........</span></span></span><br />
<span data-offset-key="9pfv0-0-0" style="font-family: inherit;"><span data-text="true" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></span>
<span data-offset-key="9pfv0-0-0" style="font-family: inherit;"><span data-text="true" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></span>
<span data-offset-key="9pfv0-0-0" style="font-family: inherit;"><span data-text="true" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इस तरह </span></span></span><br />
<span data-offset-key="9pfv0-0-0" style="font-family: inherit;"><span data-text="true" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif; white-space: normal;">वीतरागी हुआ जाता है मन ये</span><br style="font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: normal;" /><span style="font-family: "helvetica" , "arial" , sans-serif; white-space: normal;">जाने किस गाँव ठौर पाता है ये</span></span></span></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-62081437368130719742019-09-09T10:59:00.002+05:302022-02-10T12:38:54.108+05:30देह का गणित<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span><b><span lang="HI" style="color: red; font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">देह का गणित</span></b><b><span style="color: red; font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">छोड़ दो मुझे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जाने दो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मरने दो मुझे.......मैं जीना नहीं चाहती</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अरे मरने तो दो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या रखा है मेरे जीवन में अब</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">छोड़ क्यों नहीं देते</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कहते कहते उसने अपना सर सीखचों पर पटकना शुरू कर दिया. बुरी तरह चीख चिल्लाये
जा रही थी और खुद को लहूलुहान कर रही थी तभी कुछ नर्सेज ने उसके सेल का दरवाज़ा
खोला और उसे जबरदस्ती सींखचों से उसके बैड की तरफ घसीटना शुरू किया. एक दो के तो
हाथ में भी नहीं आ रही थी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उछल उछल जा रही थी. सबको धक्का मार रही थी . तब तीन चार नर्स आयीं और वार्ड
बॉय आया. सबने मिलकर जबरदस्ती उसे बिस्तर पर लिटाया और एक डॉक्टर ने आकर उसे
इंजेक्शन देते हुए नर्स को हिदायत दी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इसके पास किसी न किसी को रखो. ये बहुत वायलेंट
हो जाती है और इस अवस्था में कुछ भी कर सकती है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉक्टर ने इंजेक्शन दिया और अपने केबिन में आ गयी और सोच में डूब गयी. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">पेशेंट तो बहुत देखे और ठीक भी किये लेकिन ऐसा केस पहली बार आया है जिसका कहीं
कोई हल नहीं. आखिर इसे कैसे ठीक किया जाए</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सोचते सोचते परेशान हो उठी डॉ रिया. किसी काम
में दिल ही नहीं लगा तो फिर उसने अपना फ़ोन उठाया और अपनी दोस्त डॉ शालिनी को फ़ोन
मिला दिया ये सोच शायद उससे बात कर खुद को कुछ हल्का कर सके.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हैलो शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ओ हाय रिया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कैसी हो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यार ठीक ही हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मतलब</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अरे हम डॉक्टर्स की भी क्या कोई लाइफ होती है. एक से एक क्रिटिकल केस आता है.
उस पर हम ठहरे पागलों के डॉ तो सोच लो क्या हाल होता होगा. कभी कभी तो लगता है
जैसे एक दिन हम खुद भी पागल हो जायेंगे. तुम तो समस्याओं का कॉलम लिखती हो तो सोचा
तुमसे ही कोई समाधान पूछा जाए इस बार</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शायद कोई हल हमें मिल जाए</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"> </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अरे ये कैसी बात कर रही है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सब ठीक तो है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">किस केस ने नींद उड़ा रखी थी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तुम समझ गयीं मेरी तकलीफ. यार एक औरत का केस है. एक अनहोनी घटित हुई है और
उसकी जिम्मेदार भी वो खुद है. अब जब उसे झेल नहीं पायी तो कहीं न कहीं बॉडी पर
अटैक तो होता ही है. उसके दिमाग पर हो गया है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन ऐसी क्या अनहोनी हो गयी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बस यही तो ट्रेजेडी है. जिसे हमें सोचकर भी उबकाई आ जाए</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ऐसा हुआ है. मुझे कभी उस पर दया आती है तो कभी क्रोध. जब उसकी ये हालत देखती
हूँ तो दया आती है और जब उसने जो किया वो सोचती हूँ तो गुस्से से सर भन्ना जाता है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कुछ बता तो सही</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ऐसा क्या हो गया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">और जो डॉ रिया ने बताया उसे सुन डॉ शालिनी सकते
में आ गयीं. उनके सामने चलचित्र की भांति सारा घटनाक्रम आ गया जिससे कुछ सालों
पहले वो गुजरी थीं. उन्होंने नहीं सोचा था ऐसा भी हो सकता है उसके साथ. लेकिन वो
हुआ. तब उन्होंने डॉ रिया को बताया और कहा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">गुजरी थी मैं भी एक बार ऐसे ही ट्रामा से. जाने
क्यों मुझे लगता है ये कहीं वही केस तो नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ऐसा एक केस मेरे पास भी आया था और मुझे लगता है ये कहीं वही औरत तो नहीं. कहीं
उसी गिल्ट के कारण ही तो वो अपना मानसिक संतुलन नहीं खो बैठी.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यानि</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यानि ये तुम्हारी बातें उसी की तस्दीक कर रही हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह डॉ शालिनी को याद आ गया वो दिन. डॉ शालिनी उस दिन की स्मृतियों में खो गयीं
....</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉ शालिनी की ऊँगलियाँ कंप्यूटर पर फटाफट चल रही
थीं. जैसे सामने दृश्य हो और वो उसे टंकित करती जा रही हों. एक पल के लिए भी
ऊंगलियों को साँस नहीं लेने दे रही थीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जाने क्या जल्दी थी. डूबी हुई थीं अपने लेखन
में. आस पास क्या हो रहा है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कौन आ जा रहा है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उन्हें होश ही न था. यहाँ तक कि कब डोर बेल बजी और मेड ने दरवाज़ा खोला</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उन्हें पता ही न चला. कब डॉ निशा उनके पीछे आकर खड़ी हुईं और उनका लिखा पढने
लगीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इसका भी उन्हें पता न चला. इतनी तन्मयता देख उन्होंने भी शालिनी को डिस्टर्ब
करना उचित न समझा. चुपचाप उनका लिखा पढ़ती रहीं तो आश्चर्य से उनकी आँखें फटी जा
रही थीं. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये आखिर शालिनी लिख क्या रही है. ऐसा होना कहाँ संभव है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या सिर्फ अपने लेखन को ऊँचाई पर पहुँचाने के लिए किसी भी हद तक जा सकती हैं
वो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन वो तो डॉक्टर हैं बिना किसी कारण के ऐसा अनैतिक कार्य नहीं करेंगी. जरूर
कुछ न कुछ ऐसा है जिसने उन्हें इतना उद्वेलित किया हुआ है जो आज वो अपने लेखन के
माध्यम से उतार खुद को हल्का करना चाह रही हैं. क्या मैं नहीं जानती वो कितनी
संवेदनशील हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">पता नहीं कैसे डॉक्टरी के पेशे में आ गयीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इन्हें तो वाकई लेखिका होना चाहिए था. लेकिन हैं तो सही लेखिका भी. अपने लिए
इतने बिजी शिड्यूल में से वक्त निकालना कोई आसान नहीं होता.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉ निशा अपने ही ख्यालों में गुम सोचे जा रही थीं. आँख के सामने से कंप्यूटर
पर वो क्या लिख रही हैं आगे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सब गायब हो गया. बस अपने ही ख्याल झकझोरते रहे.
तभी डॉ शालिनी ने गहरी साँस लेकर जैसे ही हाथ को झटका</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉ निशा को मौका मिल गया और उन्होंने डॉ शालिनी को संबोधित किया.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हैलो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉ शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हम कब से आपके पीछे खड़े हैं और एक आप हैं कि अपने प्रेम में ही गुम हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">छेड़ते हुए डॉ निशा ने कहा तो चौंक उठी डॉ शालिनी और मुड़कर पीछे देखा तो डॉ
निशा को देख उनकी सारी थकान</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सारा मानसिक दबाव जैसे काफूर हो गया और वो खिले
गुलाब सी खिलखिला उठीं. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ओह! डॉ निशा जी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या करें जब मोहब्बत हो जाती है फिर वो अपने से बाहर कहाँ आने देती है. ये वो
शय है जो खुद से विमुख होते देख अपने प्रेमी को जलन के मारे भुनभुना उठती है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उसी अंदाज़ में छेड़ते हुए डॉ शालिनी ने जवाब दिया तो डॉ निशा एकदम भड़क कर बोलीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ओये शालिनी की बच्ची</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैं निशा जी कब से हो गयी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जब से मैं </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉ शालिनी और आप</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हो गयी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मुस्कुराते हुए डॉ शालिनी ने जवाब दिया तो दोनों मुस्कुराए बिना न रह सकीं.
शालिनी और निशा दोनों बचपन की सहेलियाँ थीं. साथ-साथ ही दोनों गायनोलोजिस्ट बनी.
दोनों ने मिलकर एक नर्सिंग होम खोला और अब दोनों एक साथ उसे चला रही थीं. शालिनी
थोडा बहुत लेखन भी करती रहती थी और कई पत्रिकाओं में </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">स्त्रियों की समस्या</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">नाम से कॉलम में स्त्रियों की समस्या भी सुलझाती थीं. आज जो वो लिख रही थीं
उसे पढ़ निशा का आश्चर्यचकित होना स्वाभाविक था क्योंकि वो इतना तो समझ गयी थी कि
जरूर कोई समस्या उसके सामने ऐसी आई है तभी आज वो इतनी उद्वेलित है. अक्सर जब भी
कुछ अनहोनी वो देखती</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">पढ़ती या सुनती वो इसी तरह परेशान हो उठती. इसी तरह अपने लेखन के माध्यम से
उतारती. निशा इस बात को अच्छे से जानती थी लेकिन इस बार जो उसने पढ़ा उसके रौंगटे
खड़े कर गया. अपनी उत्सुकता को वो दबा न सकी और शालिनी से पूछ ही बैठी ताकि खुद को
उसी की तरह उस समस्या से मुक्त कर सके. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अच्छा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये बता शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आज क्या हुआ है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्यों तू इतनी परेशान है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">और ये क्या लिख रही है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ऐसा होना कहाँ संभव है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मुझे सब बता. ये तेरी कहानी का कोई पात्र है या सच में ऐसा हुआ है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">वैसे हमारे समाज में अभी इतनी गिरावट नहीं आई है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इतना तो जानती ही हूँ. वहीं हैरान हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तू कैसे ये सब लिख या सोच सकती है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैं सोच-सोच के ही पागल हो रही हूँ.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा ने व्यग्रता से अपनी बात रखी. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लम्बी ऊंसांस छोड़ते हुए शालिनी ने कहा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बैठ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जरा एक कप चाय पी लें. मेरा सर दर्द से फटा जा रहा है. तू इतना सा पढ़कर इतनी
बेचैन हो रही है तो सोच मैं किस दौर से गुजरी होऊँगी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">समझ रही हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">गर्दन आगे की तरफ हिलाते हुए निशा ने उसकी दशा का अनुमान लगाते हुए कहा.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">माया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ज़रा दो कप चाय तो दे जाना</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह शालिनी गहरी सोच में डूब गयी. शायद अभी तक वो
उस फेज से पूरी तरह वापस नहीं आई थी लेकिन निशा की चुहल ने उसे थोडा हल्का जरूर कर
दिया था. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">माया चाय और बिस्कुट टेबल पर रख गई. दोनों ने कप
उठाया और चुस्की भरने लगीं. एक चुप दोनों के बीच व्याप्त थी. निशा भी चुप थी.
इंतज़ार कर रही थी जब शालिनी खुद को ठीक महसूस करे और सब बताये. चाय ख़त्म कर शालिनी
बेड पर आ गयी और निशा भी उसके पास आ गयी और अधलेटी हो गयी. खुद को सहज और संयत
किया तब शालिनी ने कहना शुरू किया. </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">महज कहानी के लिए किसी भी मर्यादा को ताक पर नहीं रखा जाता. और जहाँ विषय इतना
नाज़ुक हो वहाँ तो संभव ही नहीं. क्या तू मेरे बारे में ऐसा सोचती है कि सिर्फ
कहानी गढ़ने के लिए मैं इस हद तक चली जाऊँगी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">गंभीर नज़रों से निशा को देखते हुए शालिनी बोली
तो निशा ने कहा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बात ये नहीं है शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आज कुछ भी लोग लिखने लगे हैं. ऐसे में कब हमारी सोच भी इतनी कुंठित हो जाए और
हम उन्हें ताक पर रख दें</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह नहीं सकते. जहाँ तक तेरा सवाल है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मुझे पता है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तू उनमें से नहीं है. फिर भी जाने क्यूँ ऐसा लगा जैसे कोई कहानी का हिस्सा हो
वो टुकड़ा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तो कह दिया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हाँ निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">है तो किसी की कहानी का टुकड़ा ही</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन कितना वीभत्स है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये कोई सोच भी नहीं सकता. जानती है निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ज़िन्दगी भी तो एक कहानी है कोई टॉप तो कोई
फ्लॉप. जब फ्लॉप का लेबल किसी कहानी पर लगता है तो बेशक वो बिकाऊ नहीं रहती लेकिन
कहानी तो उसमें भी होती ही है. तुझे पता ही है मैं स्त्रियों की समस्या का कॉलम
लिखती हूँ तो जानती हूँ यहाँ हर जगह एक नयी कहानी बिखरी होती है. बेशक हम लोगों की
समस्याएं सुनते हैं लेकिन कितना इनसे त्रस्त हो जाते हैं कोई सोच भी नहीं सकता.
जैसा ये केस आया है इसने तो मेरी सोच की सारी चूलें ही हिला दी. और समस्यायों का
तो हल फिर भी दे देती हूँ और थोड़ी देर बाद खुद को समस्याओं से मुक्त कर लेती हूँ.
मगर इस बार जो हुआ उसने मुझे बहुत ही व्यथित कर दिया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा बिना टोके चुपचाप सुन रही थी. बीच में रुक गयी शालिनी और एक शून्य में खो
गयी. इस पसरे हुए शून्य में अनगिनत प्रश्न और जिज्ञासाओं ने निशा के आस-पास एक
वृत्त बना लिया. निशा एक अच्छे स्टूडेंट की तरह अपने ख्यालों को दरकिनार करते हुए
चुप रही. कब शालिनी फिर कुछ कहे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इंतज़ार करती रही. कुछ पलों बाद फिर शालिनी अपने
शून्य से बाहर आई मानो खुद से ही कोई जद्दोजहद कर रही हो. खुद को संयत करते हुए</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">गहरी साँस भरते हुए फिर शालिनी ने कहना जारी रखा. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हमेशा की तरह इस बार भी मेरे पास समस्या आई. मैंने जब उसे पढ़ा तो हिल गयी
इसलिए पहले तो बहुत गुस्सा आया मगर फिर लगा नहीं गुस्सा हल नहीं. शायद मानव शरीर
है ही ऐसा जिसे भूख प्यास सब लगती है फिर वो भूख शरीर की ही क्यों न हो. फिर वो
स्त्री हो या पुरुष. खासतौर से वो स्त्री और पुरुष जो एक लम्बे अरसे के बाद संपर्क
में आते हैं वो संयम नहीं रख पाते. नैतिक अनैतिक की परिभाषा सब वहाँ तिरोहित हो
जाती हैं. मनुष्य को ये शरीर ऐसा मिला है जो जब तक संयम में रहता है तब तक तो कहीं
कोई समस्या होती ही नहीं. लेकिन जब अपना संयम खोता है तब यही होता है जहाँ रिश्तों
की मर्यादा भी छिन्न-भिन्न हो जाती हैं. अब तक और सब तो देखी सुनी लेकिन ये पहली
बार है जब ऐसा पढ़ा. मैं तो ये सोचकर हतप्रभ हूँ आखिर कितनी हिम्मत की होगी उसने ये
सब खुलेआम कहने की. कितनी मौत मरी होगी और शायद रोज ही एक-एक पल में कितनी मौतें
वो मरती होगी. शायद ही कोई स्त्री इतना साहस कर सके</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कहते-कहते शालिनी एक बार फिर चुप हो गयी. शालिनी का कहा एक-एक शब्द निशा ध्यान
से सुन रही थी और समझ रही थी उसकी मनः स्थिति</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आखिर वो खुद एक टुकड़ा पढ़कर ही व्यथित हो गयी तो शालिनी ने तो पूरी दास्तान पढ़ी
है. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जानती है निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मर्यादा शब्द यहाँ कितना खोखला प्रतीत हो रहा है. उफ़!</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">गहरी साँस भरते हुए शालिनी ने बात जारी रखी. उस दिन जब मैंने उसकी समस्या पढ़ी
तो जब शांत होकर सोचा तो दिल हुआ एक बार उससे मिल लूँ. उससे बात करूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन पत्रिकाओं के नियमानुसार ये सब संभव नहीं था. वैसे भी यदि उससे मिलती तो
शायद वो बहुत शर्मिंदा हो जाती</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये भी सोचा. या शायद मिलती ही नहीं. फिर ऐसी
समस्या में जरूरी नहीं उसने अपना सही नाम या पता दिया ही हो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जैसी समस्या उसकी है ऐसी आज तक मेरी निगाह से तो गुजरी ही नहीं बल्कि कहीं ऐसा
सुना भी नहीं. यहाँ तो मर्यादा के हनन के साथ ताक पर रख दिया गया था रिश्ता भी.
कहते-कहते एक बार फिर शालिनी चुप हो गयी. गहरी साँस भर जैसे सोच रही हो कहाँ से
शुरू करे.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>किसी
तरह फिर खुद को संयत कि</span></b></span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">या और बोलीं अब बताती हूँ तुझे उसने क्या लिखा था </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">– ‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">नमस्कार डॉक्टर साहब</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्योंकि ये महिलाओं की पत्रिका है और आप भी महिला हैं इसलिए हिम्मत कर पा रही
हूँ वो सब लिखने की जिसे पढ़कर शायद आप मुझसे घृणा ही करने लगें. मुझे दुत्कारें और
मेरी समस्या का शायद एक ही हल कहें कि तुम डूब क्यों नहीं मरीं. लेकिन यकीन मानिए
मैं बुरा नहीं मानूँगी क्योंकि जानती हूँ जो हुआ गलत हुआ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">गलत नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बहुत गलत हुआ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बल्कि कहिये गुनाह ही किया. शायद उसके बाद दुनिया के हर रिश्ते से ही मनुष्यता
का विश्वास उठ जाए. मगर आप मेरी सारी स्थिति को ध्यान में रखकर शांत दिमाग से
सोचना फिर बताना मैं अब क्या करूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इतना पढ़ते-पढ़ते भी मैं निश्चिन्त थी क्योंकि
अक्सर थोडा उन्नीस-इक्कीस ऐसे ही सब लिखते हैं. सबको अपनी ही समस्या दुनिया में
सबसे बड़ी लगती है. मेरी सोच से परे जिस सत्य को उसने उजागर किया वो वाकई
हृदयविदारक था.</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आगे उसने लिखा: </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">डॉक्टर साहब</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैं एक पढ़ी लिखी नौकरीपेशा लड़की थी. प्राइवेट नौकरी करती थी. अच्छी तनख्वाह
थी. आम लड़कियों जैसे ही मेरे भी ख्वाब थे. एक अच्छे सुसंस्कृत जीवन साथी की इच्छा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो मुझे भी समझे और बराबर का इंसान माने</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मेरी भी थी. मेरी किस्मत अच्छी थी मुझे नीरज
मिले. जो सरकारी विभाग में इंजीनियर थे. एक लड़की को जो चाहिए होता है वो सब मुझे
मिला. मेरी खुशियों का ठिकाना न था. मेरा एक पाँव जमीन पर तो एक आसमान में पड़ता.
हम दोनों दो पंछियों से जीवन के आकाश में उन्मुक्त विचरण कर रहे थे. तभी मेरे बेटे
ने जन्म ले हमारे रिश्ते को और स्थायित्वता प्रदान कर दी. अब हम दोनों पूर्ण हो गए
थे. समय अपनी गति से गतिमान था. मगर समय की नज़र कब टेढ़ी हो जाए कौन जानता है. ऐसा ही
मेरे साथ हुआ जब मेरा बेटा राहुल सात साल का हुआ तब नीरज का साया उसके सिर से उठ
गया. मैं तो जैसे बेसहारा ही हो गयी. इस अचानक हुए हादसे ने मुझे सुन्न कर दिया.
एक साल बाद रिश्तेदारों ने मुझ पर दूसरी शादी का दबाव बनाया लेकिन मुझे नीरज ने
इतने सालों में वो सब दे दिया था कि उनकी यादों के सहारे ही पूरी ज़िन्दगी गुजार
सकती थी. मैंने सबका विरोध करते हुए अपने बेटे के साथ जीवनयापन का सोचा. अब राहुल
ही मेरी पूरी दुनिया बन गया. उसको सबसे पहले डे केयर स्कूल में डाला ताकि मेरा और
उसका दोनों का समय एकसाथ घर पहुँचने का हो. इस तरह उसे कभी अकेलेपन का अहसास नहीं
हुआ. वो जब घर आता मैं घर में मिलती. और सुबह भी साथ ही निकलते. राहुल में मेरी
पूरी दुनिया समाई थी. पिता को खोने का दुःख उसे भी था. वो सहम गया था इसलिए अपने
कमरे में न सोकर मेरे साथ चिपट कर गले में बाहें डाल सोता और मेरे लिए भी अब अकेले
सोना संभव न था. नीरज की यादें अकेले में और सतातीं. हम दोनों माँ बेटा ही
एक-दूसरे की पूरी दुनिया बन चुके थे. मैंने कभी राहुल को पिता की कमी न महसूस होने
दी. जो उसकी डिमांड होती वो पूरी करती. सास ससुर थे नहीं तो वैसी भी कोई
जिम्मेदारी नहीं थी. एक ननद थी तो वो भी दूर ब्याही हुई थी तो सालों में आना होता
था. बाकि मेरे माता पिता और भाई बहन कभी-कभार आते थे. सबकी अपनी ज़िन्दगी थी उसी
में सब बिजी हो गए थे. एक ढर्रे पर हमारा जीवन चलने लगा था. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">धीरे-धीरे राहुल बड़ा होने लगा. अब वो एक 22 साल
का नौजवान हो गया था. उसकी जॉब भी लग गयी थी. मैं काफी हद तक निश्चिन्त हो चुकी
थी. लेकिन अब भी वो मेरे साथ ही सोता. एक रात उसकी ऊँगलियाँ मेरी नाभि के अन्दर
घूम रही थीं तो मेरी आँख खुली. मैं सकते में आ गयी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कुछ समझ नहीं आया कैसे रियेक्ट करूँ इसलिए दम साधे पड़ी रही चुपचाप. जवान बेटे
को क्या कहूँ कुछ समझ नहीं आया. अगले दिन वो चुपचाप अपने काम पर निकल गया और मैं
भी. जैसे कुछ हुआ ही न हो. उसके फिर दो तीन दिन बाद यही दोहराया और धीरे-धीरे
रेंगते रेंगते उसका हाथ मेरे वक्षस्थल तक पहुँच गया. एक बार फिर मैं चुप पड़ी थी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">किंकर्तव्यविमूढ़ सी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन यहाँ मैं आपसे छुपाऊँगी नहीं एक सत्य कि उसका स्पर्श शायद मुझे अच्छा भी
लग रहा था. एक बेहद लम्बे अरसे बाद किसी मर्द के हाथ ने एक औरत के शरीर को छुआ था
तो जो चाहतें अब तक दबी हुई थीं जाने कहाँ से सक्रिय हो उठीं. फिर भी मैंने
कुनमुनाते हुए उसका हाथ हटाया और करवट ले ली जैसे मुझे पता ही न हो उसकी इस हरकत
का. वैसे भी वो नहीं समझ रहा था तो मुझे समझना जरूरी था और ये काम इस तरह करना था
ताकि हम एक दूसरे के आगे शर्मिंदा भी न हों. अगले कुछ दिन उसने मुझसे ज्यादा बात न
की. और मैंने भी उसे कुछ नहीं कहा क्योंकि मुझे लग रहा था शायद ये उसकी उम्र का
तकाजा है. एक दो जान पहचान की औरतों से अक्सर बातों में सुनी थी ये भी बात कि जवान
होते लड़के अक्सर ऐसा करते हैं फिर साथ में सोने वाली माँ हो बहन या कोई और. तो
सोचा अब मुझे ऐसा कदम उठाना होगा जिससे उसकी ये हरकत कोई गलत रूप न ले ले. उससे
बात भी करनी थी लेकिन इस ढंग से कि उसे पता भी न चले कि मुझे उसकी हरकत का पता है
और वो शर्मिंदा हो और हल भी निकल आये इसलिए दो चार दिन बाद मैंने उसे कहा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">राहुल</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अब तू बड़ा हो गया है. कल को तेरी शादी होगी इसलिए अब तू अलग कमरे में सोया कर</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन वो नहीं माना और बोला</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्यों ममा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या हो गया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मुझे अकेले सोने की आदत नहीं है. मैं आपके बिना एक पल भी नहीं सो सकता. आप
जानती हो न. जब शादी होगी तब की तब सोचूँगा. फिलहाल मैं आपसे अलग नहीं रह सकता.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">राहुल</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये सही नहीं है. किसी को पता चलेगा तो क्या सोचेगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इतनी बड़ी उम्र के लड़के माँ के साथ नहीं सोया करते</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ममा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मुझे किसी की परवाह नहीं और इस बारे में आगे बहस मत करना वर्ना मैं घर छोड़कर
चला जाऊँगा या कहीं मर खप जाऊँगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सुन मैं सहम उठी और चुप कर गयी क्योंकि मेरी तो
सारी दुनिया ही मेरा बेटा था. अब वो धमकी थी या उसके अन्दर के पुरुष का विज्ञान</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैं नहीं समझ पाई क्योंकि मैं सिर्फ माँ थी जिसकी सारी दुनिया उसका बेटा था. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन उसके बाद मैं संभलकर सोती. अक्सर नींद भी
पूरी नहीं होती. जब 15 दिन तक कोई हरकत उसकी तरफ से नहीं हुई तो मैं थोड़ी
निश्चिन्त हो गयी और बेफिक्री से सोने लगी. लेकिन यही बेफिक्री मुझे भारी पड़ी. एक
रात जब मैं गहरी नींद में थी उसने वो ही प्रक्रिया दोहराते-दोहराते मेरे ब्लाउज के
बटन खोल दिए तब मेरी आँख खुली और मैं सहम उठी अन्दर ही अन्दर. ये राहुल को क्या हो
रहा है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अब मैं क्या करूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कैसे इसे रोकूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या इसे रोकूँगी या कुछ कहूँगी तो ये मान जाएगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इसे अभी डाँटने फटकारने से क्या ये मान जायेगा या फिर मुझे हमेशा को छोड़ कर
चला जायेगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अगर चला गया तो कैसे जीयूँगी उसके बिना</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हे भगवान्! अब मैं क्या करूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कैसे इसे समझाऊँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यदि अनहोनी घट गयी तो क्या हमारा रिश्ता फिर सहज रह पायेगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन माँ बेटे का सबसे पवित्र रिश्ता आज पंगु हो गया था. मैं अभी इसी सोच में
घिरी थी कैसे प्रतिकार करूँ कि रिश्ता भी बचा रहे और वो शर्मिंदा भी न हो कि उसने
धीरे से मेरे उरोज अपने मुंह में ले लिए और उसके हाथ मेरे अन्तरंग अंगों को सहलाने
लगे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैं सोच ही न पाई सही और गलत</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सोच को जैसे लकवा मार गया था. एक सुन्नपन ने जकड
लिया था. शरीर के प्रत्येक अंग से पसीना निकलने लगा.</span></b></span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"> प्रतिरोधात्मक शक्ति ने जैसे
हथियार डाल दिए थे. शायद उस वक्त एक माँ मर गयी थी और एक स्त्री देह जाग गयी थी.
वहीं शायद कहीं न कहीं मैं कमज़ोर हो गयी थी. फिर भी मैंने हल्का प्रतिरोध किया और
उसे परे हटाना चाहा मगर उसकी मजबूत पकड़ से छुट नहीं पायी या फिर शायद स्त्री देह
छूटना नहीं चाहती थी. फिर वो घटित हो गया जो नहीं होना चाहिए था. एक घृणित सम्बन्ध
ने पाँव पसार लिए थे.</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अगले दिन हम दोनों ही एक दूसरे से </span></b></span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कतराते रहे. न
कोई बात की न नज़र मिलाई. शायद आत्मग्लानि दोनों तरफ थी. लेकिन उसके महीने भर बाद
फिर वही प्रक्रिया दोहराई गयी. और इस तरह हमारे बीच संसार का सबसे घृणित सम्बन्ध
कायम हो गया. जिसमें अब वो मेरे साथ जबरदस्ती भी करने लगा. मैं मना करती तो भी न मानता.
अब तक वो मेरे साथ 3-4 बार ये घृणित सम्बन्ध बना चुका. जाने मुझे भी क्या हो गया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैंने भी सही और गलत को ताक पर रख दिया या फिर शायद मैं अन्दर से डरती थी यदि
कुछ कहा तो मुझे छोड़ कर चला जाएगा. फिर मैं उसके बिना कैसे जी पाऊँगी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मेरे जीने का मकसद ही मेरा बेटा था</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ऐसे में उसे मैं किसी भी कीमत पर नाराज नहीं कर
सकती थी तो दूसरी तरफ ये सम्बन्ध मुझे ग्लानि से भरे दे रहा था. कोई रास्ता नहीं
सूझ रहा था. न उसे हाँ कर सकती थी न ही न. मुझे नहीं पता मैं आखिर चाहती क्या थी.
मैंने इस बारे में अब तो बात भी करनी चाही उससे लेकिन वो मेरी सुनता ही नहीं.</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इधर मैंने उसके लिए लड़की देखनी शुरू कर दी. मुझे
लगा ये उसकी उम्र का तकाजा है और मुझे उसे सही राह पर लाने के लिए ये कदम उठाना ही
होगा. मैं अपनी तरफ से कोशिशों में लगी थी लेकिन मुझे नहीं पता था उसके मन में
क्या खिचड़ी पक रही है. हमारा संवाद खत्म हो चुका था. कुछ कहना होता तो सिर्फ कागज़
पर लिख टेबल पर रख देते. बल्कि यहाँ तक होने लगा कि हमने एक दूसरे के सामने आना ही
बंद कर दिया था. वो सो रहा होता तब मैं उठकर नाश्ता बना देती और उसका लंच पैक कर
देती. फिर मैं मंदिर चली जाती तब वो उठकर तैयार होकर ऑफिस चला जाता. आकर मैं
नाश्ता कर ऑफिस चली जाती. रात को उसके आने से पहले खाना टेबल पर रख सो जाती. यूँ
हम दोनों अन्दर ही अन्दर शायद शर्मिंदा भी थे अपने कृत्य पर</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शायद उसी के बोझ तले हमने आँख मिलाना भी छोड़ दिया था. मैंने दो तीन बार जान
देने की कोशिश भी की. कभी सोचा बस के नीचे आ जाऊँ और कोशिश की लेकिन लोगों ने बचा
लिया. एक बार ट्रेन से कटने के लिए निकल पड़ी तभी सामने से हमारे पडोसी आते दिखे.
उन्हें देख मुझे इरादा बदलना पड़ा वर्ना जाने कितनी बातें खड़ी हो जातीं. जब तमाम
कोशिशों के बाद कुछ नहीं हो पाया तब एक दिन मैंने उसे धमकी दी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">वो ही कागज़ पर लिखकर</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">देख राहुल</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये जो तू कर रहा है सब गलत है बेटा. अब यदि तूने ऐसा कुछ करने की कोशिश की तो
मैं खुद को ख़त्म कर लूँगी. शायद यही मेरा अंतिम हथियार था जो मेरे पास बचा था.
मैंने एक नींद की गोलियों का पत्ता भी साथ में रख दिया था. आज मुझे लगता है मुझे
ये धमकी उसे बहुत पहले ही दे देनी चाहिए थी तो शायद अपनी नज़रों से ही न गिरती कभी.
बेशक समाज को नहीं पता लेकिन मेरा मन</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मेरी आत्मा हर पल मुझे धिक्कारती हैं. मैं जी
पाती हूँ न मर पाती हूँ.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शायद मेरी धमकी ने असर किया उस पर या और कोई बात
थी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो मुझे पता नहीं थी क्योंकि बात यहीं ख़तम नहीं होती. बात इससे बढ़कर है. कुछ
महीनों बाद धीरे-धीरे उसने मुझसे एक दूरी बनानी शुरू कर दी. एक दिन चुपचाप दूसरे
कमरे में अपना बिस्तर लगा लिया और वहीँ सोने लगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तो मन को तो राहत मिली. एक तसल्ली हुई कि चलो इस गलीज़ सम्बन्ध से मुक्ति तो
मिली. लेकिन इधर मेरी सुप्त पड़ी भावनाएं जाग चुकी थीं तो उसकी दूरी मुझे सहन नहीं
हो रही थी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उसकी कहो या पुरुष शरीर की कहो. मगर कुछ कहने लायक अब मैं न थी. मैं कैसे खुद
सम्बन्ध कायम कर सकती थी जबकि मुझे पता है ये अनैतिक है. न कुछ पूछ सकती थी किसी
से</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">न कह सकती थी इस बारे में किसी से भी. एक दिन उसे फ़ोन पर बात करते सुना तब पता
चला उसकी ज़िन्दगी में एक लड़की आ गयी लेकिन उसने मुझे कुछ नहीं बताया. एक वक्त था
जब अपनी छोटी से छोटी बात भी मुझे शेयर करता था मगर अब हमारे बीच मानों सदियों का अंतराल
आकर ठहर गया था. वो इतनी दूर हो गया कि हम एक ही घर में दो अजनबियों की तरह रहने
लगे. कुछ दिन बाद मैंने सुना उसने एक अलग फ्लैट भी ले लिया है और शादी करके वहीँ
शिफ्ट हो जायेगा. इस बात पर मैंने विश्वास नहीं किया. आखिर उसकी हर मनमानी मैं इसी
वजह से सहती थी ताकि वो मुझसे दूर न हो कभी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मगर मेरा विश्वास बहुत थोथा था. मैंने न केवल
बेटा गंवाया बल्कि दुनिया के सबसे पवित्र रिश्ते को भी कलंकित किया तो केवल इसलिए
वो मुझसे दूर न जाए. आखिरी जीने का अवलंबन था लेकिन जो सुना था वो सच हो गया.
कितनी मुश्किल से खुद को संभाला बता नहीं सकती. जिस कारण उसकी सब ज्यादती सही</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आज वो ही मुझसे दूर चला गया. जो स्वप्न में भी नहीं सोचा था</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">वो हो चुका था</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन शायद अब ये जरूरी भी था हमारे लिए. शायद यही कारण रहा जिसने मुझे संभाले
रखा वर्ना मैं कब का खुद को समाप्त कर लेती. उसने इतनी दूर अपना ट्रान्सफर करवा
लिया जहाँ मैं अपनी जॉब के कारण नहीं जा सकती थी इसलिए किसी को नहीं पता आखिर क्या
कारण है हमारी दूरियों का</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यहाँ तक कि उसकी पत्नी को भी सही कारण नहीं मालूम. लेकिन अब मैं खुद को माफ़
नहीं कर पा रही. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अब तक पढ़ते-पढ़ते आप न जाने मुझे कितनी गालियाँ
दे चुकी होंगी. जानती हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैंने मर्यादा की सारी सीमाएं लांघ दी लेकिन समस्या ये है कि प्यासी तप्त रेत
पर पानी की बूँदे जैसे वाष्पित हो जाती हैं वैसे ज़िन्दगी वाष्पित नहीं हो सकती.
मेरे शरीर की अपनी जरूरत जाने क्यों अब मुँह उठाये खड़ी हो रही है. जिस उम्र में इन
सबसे दूर रहा जाता है या कहो जरूरत ही ख़त्म सी हो जाती है उस उम्र में मैं जल बिन
मछली सी तड़पती हूँ. जब उम्र थी तब तो मैंने संयम का बाँध बांधे रखा मगर अब वो बाँध
अपनी सब सीमायें तोड़ने को आतुर है. मैं खुद परेशान हूँ. समझ नहीं आता ये मेरे साथ
क्यों हो रहा है. आज मैं अकेली रहती हूँ फिर भी अपनी वासना से मुक्त नहीं हो पा
रही. एक मर्द शरीर की मुझे बहुत जरूरत महसूस होती है. जब वो इच्छा पूरी नहीं होती
मन करता है दीवार में सर दे मारूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">चीखूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">चिल्लाऊँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">रोऊँ. जाने क्या कर जाऊँ. कई बार खुद को थप्पड़
मारती हूँ तो कई बार गरम पानी से नहाने लगती हूँ गर्मी होते हुए भी. कुछ समझ नहीं
आ रहा आखिर मेरे साथ ये हो क्या रहा है. ये अचानक से ऐसी इच्छा क्यों जागृत हो गयी
जिसने मेरी जीवन भर की तपस्या को नारकीय बना दिया जबकि तपस्या का फल तो वरदान होता
है श्राप नहीं. आज मैं अपनी नज़रों में इस हद तक गिर चुकी हूँ कि कई बार सोचती हूँ
कुछ खाकर खुद को ख़त्म कर लूँ. अपनी और अपने बेटे की नज़र में मैं इस हद तक गिर चुकी
हूँ कि और जीने की चाहत ही नहीं बची. यदि आपके पास कोई उपाय हो तो सुझाएँ नहीं तो
मेरे पास खुद को ख़त्म करने के अलावा कोई विकल्प नहीं बचा. सबसे बड़ी मुश्किल ये है
इस बारे में किसी से बात भी नहीं कर सकती. एक तो विधवा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उस पर औरत</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यदि गलती से भी ये बात किसी के आगे मेरे मुँह से निकल गयी तो जाने कितना बात
का बतंगड़ बने और मेरे साथ मेरे बेटे की बसी बसाई गृहस्थी भी उजड़ जाए. फिर हमारे
भारतीय समाज की ही नहीं बल्कि ये तो मानवता के मुँह पर तमाचा है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो किसी समाज में भी शायद घटित न होता हो वो मेरे घर में हुआ. ये बात तो किसी
विश्वासपात्र से भी नहीं कही जा सकती. आप क्योंकि डॉक्टर हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">दूसरे आप और मैं कभी मिलेंगे भी नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शायद मेरे लिए कोई हल सुझा सकें बस इसी उम्मीद
पर आपके सामने अपनी समस्या रख दी. अब जीना एक बद्दुआ लग रहा है.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अब सोच निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये सब पढने के बाद मेरा कितना दिमाग भन्नाया होगा. एक बार तो गुस्से में जो
दिल में आया जवाब में लिखती गयी. लेकिन उसके बाद मुझे याद आये जाने कितने ही ऐसे
किस्से जिन्होंने इंसानियत को ऐसे ही शर्मसार किया था लेकिन क्योंकि ऐसे किस्से
अक्सर घर की चारदीवारियों में ही दफ़न हो जाते हैं इसलिए किसी तक उनकी हवा भी नहीं
पहुँचती. जानती है निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">एक बार एक किस्सा कहो या कहानी मैंने ऐसी ही कहीं पढ़ी थी. नाम तो याद नहीं
किसने लिखी थी लेकिन जिसमे माँ बाप बाहर घूमने जाते हैं दो तीन दिन के लिए और पीछे
से जवान बेटा और बेटी घर में होते हैं. बहन मना करती रह जाती है लेकिन भाई उस
पवित्र रिश्ते को तार-तार कर देता है . जब माता पिता आते हैं और उन्हें पता चलता
है तो वो भी उस गुनहगार का साथ देते हैं और बेटी को ज़हर देकर मार देते हैं ताकि
समाज में उनकी इज्जत बची रहे. कैसी घृणित सोच है आज भी लोगों की. वहीँ अक्सर कई
घरों में देखा और सुना देवर भाभी के नाजायज रिश्तों को</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मजे की चीज रंगे हाथों पकडे भी गए लेकिन फिर भी घर की चारदीवारी में ही बात
दबा दी गयी. जाने कैसे मर्यादा की सीमा इस हद तक लाँघ देते हैं कुछ लोग</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आश्चर्य</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्षोभ और कुछ घृणा प्रकट करते हुए शालिनी अपनी कनपटी की नसों को दबाते हुए
बोलीं. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तू तो ये कह रही है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैंने तो जाने कितने किस्से पढ़े हैं और बल्कि एक सच्चा किस्सा अपनी कामवाली
बाई का बताती हूँ जो हमारे घर काम करती थी. वो तो बेचारी काम पर आ जाती थी पीछे से
घर में उसकी बेटी होती थी. एक दिन उसका पिता घर में आया और उसने उसके साथ मुँह
काला किया. बेचारी ने जब बताया हमने कहा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तू उसकी पुलिस में कंप्लेंट कर</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मगर बोली</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कैसे अपनी ही छाती और जांघें उघाडूं बीबीजी. दोनों तरफ से हार मेरी ही है. तो
सोच जरा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या ऐसा संभव नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आजकल मर्यादा सिर्फ एक शब्द भर रह गया है वर्ना वासना कितनी अंधी हो चुकी है
इसका तो कोई अंदाज़ा भी नहीं लगा सकता. लो तुम इन्टरनेट पर खुद देखो कैसे रिश्तों
पर ग्रहण लगता है. तुम्हारी इस कहानी से याद आया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">एक बार एक प्रोजेक्ट के सिलसिले में मैंने ऐसा ही पढ़ा था मगर वो किस्सा हमारे
देश का नहीं था बल्कि बाहर का था. वहाँ भी माँ और बेटे में सम्बन्ध बनते हैं और
दोनों की मर्ज़ी से बनते हैं. यहाँ तक कि जब सबके सामने आते हैं उनके सम्बन्ध तब भी
उनमे कोई गिल्ट नहीं होता लेकिन वहाँ के कानून के हिसाब से उन्हें सजा होती है तब
भी उन्हें नहीं लगता उन्होंने कुछ गलत किया. यहाँ तो फिर भी वो बात नहीं है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह निशा ने कई पेज खोल दिए जहाँ ऐसे संबंधों की भरमार थी जिसे पढ़ शालिनी हैरान
रह गयी. आज हम उस युग में जी रहे हैं जिसमे पति अपनी पत्नी को कई-कई लोगों के साथ
सम्भोग को प्रेरित कर देता है तो पिता हो या माँ अपनी ही बेटी की दलाली करने में
ज़रा भी संकोच नहीं करते. यहाँ ऐसे में ये कोई बड़ी बात नहीं लग रही मुझे क्योंकि इस
दुनिया में सब संभव है. सोचो जरा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जब ब्रह्मा अपनी पुत्री पर आसक्त हो सकते हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो सर्वज्ञाता हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो जनक हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जिन्हें देव कहा जाता है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">वहां इंसानों से क्या उम्मीद करती हो तुम</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यहाँ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तक कि ससुर भी बहू से सम्बन्ध बनाने में नहीं हिचकता और सास उसमें सहयोग करती
हैं. तुम तो पुरुष की बात कर रही हो स्त्री ही स्त्री के खिलाफ खड़ी दिखती है. वहाँ
संबंधों में मर्यादा कहाँ ढूँढे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा ने चुभता हुआ प्रश्न शालिनी की ओर उछाला.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बात तो सही कह रही है निशा तू</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ऐसा कुछ ही मैंने सोचा और फिर उसे जो जवाब दिया
वो बताती हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कितना गलत किया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये तुमने सोचा भी नहीं. वो तो बच्चा था. उसकी उम्र ऐसी थी लेकिन गलत और सही
में फर्क तुम तो जानती थीं. क्या तुम्हारा फ़र्ज़ नहीं बनता था उसे गलत और सही
समझाना और बताना. तुमने तो माँ बेटे के रिश्ते को ही कलंकित कर दिया. मुझे तो ये
समझ नहीं आ रहा कैसे तुम अपने ही बेटे के साथ उस हद तक चली गयीं. धिक्कार है तुम्हें
और तुम उसे ही जस्टिफाई कराना चाह रही हो अब. कितनी गलत सोच है. कभी सोचा यदि समाज
में पता चल जाए तो तुम्हारा क्या हश्र होगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">क्या कभी सिर उठाकर चल सकोगी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कोई भी अपने लड़के को तुम्हारे पास अकेले नहीं आने देगा. तुम पर सारा समाज
कितनी थू-थू करेगा तुम सोच भी नहीं सकतीं. तुमने तो स्त्री के नाम को नहीं माँ
बेटे के रिश्ते को ही कलंकित कर दिया</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आदि आदि जाने क्या-क्या लिख दिया. मगर उसके बाद
वो जवाब भेजा नहीं बल्कि हाथ रुक गए और मैं थोड़ी देर के लिए आँख बंद करके बैठ गयी
जैसे मीलों दौड़ कर आई होऊँ. मन कर रहा था</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सामने होती तो जाने मैं खुद पर काबू भी रख पाती
या नहीं और उसे दो-चार थप्पड़ रसीद कर देती. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">एक घंटे बाद जब मन शांत हुआ तब दिमाग को फिर
उसकी समस्या पर केन्द्रित किया. मैंने इस सन्दर्भ में नेट पर सर्च किया कि क्या
ऐसे सम्बन्ध यहीं बने या और कहीं भी तो मुझे एक दो लिंक मिले जहाँ बिल्कुल ऐसा ही
हुआ. तब मुझे लगा अब इसका कारण खोजना होगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जैसे तुमने अभी मुझे लिंक दिखाए मगर वो नहीं कोई
दूसरे लिंक थे वो लेकिन थे इसी विषय पर. आखिर क्या कारण हैं जो सबसे पवित्र रिश्ता
भी अपनी मर्यादा खो बैठा. फिर जो उसकी स्थिति है उसके अनुसार सोचा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">समझा और कारण खोजा तब जाकर मुझे लगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हाँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शायद यही कारण है जिसने उसकी उम्र भर की तपस्या
को एक शाप में बदल दिया. वर्ना भारतीय समाज में ऐसे संबंधों के बारे में स्वप्न
में भी कोई नहीं सोच सकता. बेशक पाश्चात्य संस्कृति हावी होती जा रही है लेकिन अभी
हमारे देश की संस्कृति का उतना पतन नहीं हुआ है. सच पूछो तो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जब मुझे उसकी दशा का कारण समझ आया तो मुझे उस पर बहुत तरस आया. ओह! जाने कितनी
स्त्रियाँ शरीर के मनोवैज्ञानिक दबाव में जीवन होम करती होंगी लेकिन उफ़ नहीं कर
पाती होंगी क्योंकि समाज के बनाये नियम तोड़ने की किसी में हिम्मत नहीं होती. जबकि
ये मनुष्य शरीर की वो जरूरत है जिसे अनदेखा किया जाना उसी के साथ अन्याय है. और तब
लगा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ओह</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शायद ये ही वो कारण है जिसने एक माँ को स्त्री में तब्दील कर दिया वर्ना जिसने
सारी उम्र बिना पुरुष संसर्ग के गुजार दी हो वो उम्र के इस पड़ाव पर आकर कैसे
मर्यादा की रेखा लाँघ सकती थी. तब मैंने उसके आगे लिखा जो तुमने पढ़ा:</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">देखिये</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो आपने लिखा है उसके अनुसार मुझे लगता है आपकी उम्र इस वक्त 42-45 के बीच
होगी. संभव है आपने कभी इस ओर ध्यान न दिया हो क्योंकि यदि पार्टनर साथ होता है तब
औरत सब तरफ ध्यान देती है लेकिन आपके पार्टनर नहीं हैं शायद इसी वजह से आपका ध्यान
अपनी समस्या की तरफ नहीं गया. आपने सुना या पढ़ा होगा कि एक तो ये वक्त मीनोपाज का
होता है यानि इस उम्र के बाद ये प्रक्रिया शुरू हो जाती है जो एक लम्बा समय लेती
है. ऐसे में हारमोंस में बदलाव आता है तो कई बार वो असंतुलित हो जाते हैं जिस कारण
किसी-किसी औरत की सेक्स की इच्छा ख़त्म हो जाती है तो किसी-किसी की बहुत बढ़ जाती
है. अभी क्योंकि आपने जो लिखा है उसी के अनुसार अपना उत्तर दे रही हूँ वर्ना
तुम्हारा पूरा चेक अप होना जरूरी है ताकि पता लगाया जा सके कि आखिर क्या कारण है
जो आपमें इस हद तक बदलाव आया. इसके लिए आपको किसी स्त्री विशेषज्ञ को दिखाना होगा.
फिलहाल यही लग रहा है आपके हारमोंस असंतुलित हो गए हैं जिस कारण आपमें ये भावना
जागृत हुई. सबसे बड़ी बात इसका इलाज है. आपको कुछ दवाइयाँ दी जाएँगी जिनके सेवन से
आप इस भावना से मुक्त हो जाएँगी. इसके लिए सबसे पहले किसी डॉक्टर से मिलिए. यदि
मुझसे मिलना चाहती हैं तो मेरा नंबर पत्रिका के संपादक से ले सकती हैं. बाकि जो हो
चुका वो बदला नहीं जा सकता. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जहाँ तक आपके </span></b></span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बेटे के साथ सम्बन्ध का सवाल है उस
पर तो अब एक प्रश्नचिन्ह लग ही चुका है. उसे न आप बदल सकती हैं न मैं. मानती हूँ
यहाँ आपकी सहमति और असहमति के मध्य की स्थिति थी जहाँ माँ पर स्त्री हावी हो गयी.
माँ असहमत थी तो स्त्री शरीर सहमत जिस कारण द्वन्द की उहापोह में एक माँ हार गयी.
फिर भी जब डॉक्टर को दिखा लें और मुख्य समस्या पता चल जाये तो किसी वक्त उसे अलग
से बुलाकर अपनी समस्या से अवगत करा देना. अब वो भी शादीशुदा है तो उम्मीद है समझ
सके तुम्हारी समस्या का कारण. कोई भी गलत कदम अब न उठायें वर्ना बेटा हमेशा खुद को
आपका दोषी मानेगा और हो सकता है ज्यादा ग्लानि महसूस करने पर वो भी कोई गलत कदम न
उठा ले. ऐसे में जिस लड़की से उसकी शादी हुई है उसका भी जीवन बर्बाद हो जायेगा.
इसलिए कभी खुद को ख़त्म करने की बात न सोचें और जो राह सुझाई है उस पर चलें. उम्मीद
है उत्तर सकारात्मक ही आएगा. कोशिश करें इसे एक बुरे स्वप्न की तरह भूलने की अब
इससे ज्यादा मैं और तो कुछ कह नहीं सकती</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तूने पढ़ तो लिया निशा ये सब</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">लेकिन जानती है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अब मेरे दिमाग में एक ख्याल और आ रहा है. क्या यही तो कारण नहीं जो हमारे समाज
की विधवा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तलाकशुदा या छोड़ी हुई स्त्रियों के व्यवहार में इस उम्र में परिवर्तन आ जाता
है. जो यदि खुद की शारीरिक इच्छा को दबा नहीं पातीं तब किसी के साथ हिम्मत करके
जुड़ जाती हैं और पकड़ी जाती हैं तो तोहमतों की शिकार हो जाती हैं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तो कभी मार दी जाती हैं या फिर उन्हें बुरी औरत का खिताब दे दिया जाता है.
जबकि उन्हें पता ही नहीं होता उनके साथ ऐसा आखिर हो क्यों रहा है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सोचते हुए शालिनी ने कहा तो निशा उछल पड़ी और बोली</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यार शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हमने तो ऐसे कभी सोचा ही नहीं. इस पेशे में आने के बाद हम भी सीधे-सीधे इलाज
करना ही जानते हैं लेकिन कभी इतनी गहराई में नहीं उतरते. शायद कितनी स्त्रियाँ इस
वजह को न समझकर एक बहुत ही नारकीय जीवन जीती हों जब उनकी ये इच्छा पूरी न होती
होगी. शायद तब तो वो पागलपन की सीमा तक भी पहुँच जाती हों या पागल भी हो जाती
होंगी क्योंकि मानव शरीर की संरचना ही ऐसी है जिसमे शारीरिक जरूरत को अनदेखा नहीं
किया जा सकता. अनदेखा करो या दबाओ तो उसके कई विनाशकारी परिणाम सामने आते हैं और
शायद ये भी उन्हीं में से एक है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हाँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा मुझे भी यही लगता है. इस केस ने मेरी सोच में खासा परिवर्तन कर दिया है.
हम कई बार चीजें जैसी सामने होती हैं उन्हें वैसे ही लेने लगते हैं या कहो वैसा ही
देखते हैं लेकिन उनके अंदरूनी हिस्सों में कितना मवाद है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जो टीसता रहता है और वो उफ़ भी नहीं कर पातीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">इस बारे में कभी जान ही नहीं पाते. जाने ऐसे कितने किस्से आस पास बिखरे पड़े
हों और हम उनसे अनजान हों</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">शालिनी ने बेहद रुआंसे स्वर में कहा.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा सहमति में सर हिलाते हुए बोली</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जानती है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हमारे दूर के रिश्ते की एक मौसी थीं. उनके पति की छोटी उम्र में ही मृत्यु हो
गयी तो ससुराल वालों ने उन्हें उनके पीहर भेज दिया. अब उस दौर में दोबारा शादियाँ
होती नहीं थीं या कहो समाज के दबाव में करते नहीं थे तो उनकी भी नहीं हुई. उनके
चार भाई और चार भाभियाँ थीं. उनके बच्चे थे. उनके बच्चों को खिलाना</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">उनकी देखभाल करना सब वो ही करती थीं. लेकिन अक्सर रातों को उन्हें दौरे से
पड़ते थे. कभी वो खुद के बाल नोंच लेतीं तो कभी अपने कपडे फाड़ लेतीं और अर्धनग्न
अवस्था में ही बाहर निकल कर भागतीं. सब कहते इनके सिर पर कोई साया है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">भूत प्रेत है और फिर ओझा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तांत्रिकों को बुलाया जाता. वो अपनी तांत्रिकी
विद्या आजमाते. कभी उन्हें मारते पीटते और कहते</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बोल जाएगा या नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">छोड़ेगा या नहीं निम्मो को</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">धे सडाक सडाक उनकी पीठ पर हंटर बरसाते. मौसी
बेतहाशा चीखतीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">चिल्लातीं और पिटते-पिटते जब उन की आवाज़ घिघिया जाती तब वो घिघियाते हुए
बोलतीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, “</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अच्छा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अच्छा जा रहा हूँ. मुझे मत मारो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">और बेहोश हो जातीं. हम भी सब यही समझते. लेकिन
आज तुम्हारी बात से मुझे लग रहा है शायद वजह ये ही हुआ करती थी. शायद इतनी मार जब
सह न पाती हों तो तांत्रिक के कहे अनुसार कह देती हों. शरीर ही तो है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आखिर कितनी तकलीफ सह सकता है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">और ऐसा तो गाँव-गोट में होता ही रहता है किसी को
डायन या चुड़ैल सिद्ध कर दिया जाता है तो किसी को गाँव से बाहर ही निकाल दिया जाता
है. शायद उन सबके पीछे यही मुख्य कारण हो. ये मनुष्य शरीर की वो आवश्यकता है जिसकी
यदि पूर्ति न हो तो ये या तो मर्यादा तोड़ता है या फिर ऐसे अवसाद में चला जाता है.
कितनी तकलीफदेह स्थिति से गुजरती होगी एक स्त्री</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सोचो तो</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">पुरुष तो फिर भी बाहर जाकर अपनी आवश्यकता की पूर्ति कर लेता है और उस पर कोई
आक्षेप भी नहीं लगता लेकिन एक स्त्री ऐसा कभी नहीं कर पाती. मर्यादा की बेड़ियों
में जकड़ी खुद को हलाल कर लेती है लेकिन समझ नहीं पाती आखिर वो यानि उसकी देह चाहती
क्या है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">निशा ने तो जैसे पूरा स्त्री शरीर विज्ञान और मनोविज्ञान दोनों के ही दरवाज़े
खोल कर रख दिए थे.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">संभव है निशा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सब कुछ संभव है. हमें हमेशा समस्या की गहराई में उतरकर निदान खोजना चाहिए न कि
सतही तौर पर. आज मैंने ये सबक लिया है इस वाकये से.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>देह का गणित दो और दो चार के सिद्धांत पर नहीं
चला करता. उसके लिए तो यही मेडिकल साइंस काम आती है जो बता सकती है आखिर कुछ भी
होता है तो आखिर होता क्यूँ है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">? </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यदि आज हम इस प्रोफेशन से न जुड़े होते और यदि इस
लेडी का ये केस न पढ़ा होता तो कभी जान ही न पाते कि देह अपनी पूर्ति के लिए क्यों
मर्यादा को भी ताक पर रख देती है. जब एक स्त्री होकर उसका ये हाल हो गया तो मर्द
से क्या उम्मीद करें. उसके लिए तो स्त्री है ही सिर्फ देह भर. वहाँ कहाँ रिश्तों में
मर्यादा का ध्यान होता है. उसे तो स्त्री वैसे ही सिर्फ अपनी वासनापूर्ति का
माध्यम लगती है. इसी केस में देखो 22 साल का लड़का सब जानता है. उसने भी नहीं सोचा
कुछ. उसके लिए भी उसकी माँ सिर्फ एक देह ही थी उसके इतर कुछ नहीं. उसे तो वो
ग्लानि भी नहीं जो उसकी माँ को थी. मर्यादा तो दोनों के लिए ही होती है न तो कैसे
उसे लड़का सोच ख़ारिज कर दें. गलत तो वो भी था. लेकिन उस पर ऊँगली नहीं उठायी हमने
भी. लेकिन अब सोचा तो लगता है कहीं न कहीं वो भी जिम्मेदार था इस सबका. इतना नादान
भी नहीं था. जो सेक्स करना जानता है वो उचित अनुचित का फर्क भी जानता है और
मर्यादा की रेखा भी लेकिन उस वक्त उसके लिए उसकी माँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">माँ नहीं थी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">सिर्फ स्त्री देह थी. छी ! और हम सिर्फ उसे ही दोष दे रहे हैं जबकि सबसे बड़ा
गुनाहगार तो शायद वो लड़का ही था. शायद वो उसमें ये भावना न जगाता तो आगे भी उसकी
ज़िन्दगी आराम से गुजर जाती क्योंकि मानव देह का एक सच ये भी है कि जब तक सेक्स
सम्बन्ध कायम होते रहते हैं तब तक भावनाएं उमड़ती रहती हैं और शरीर को सेक्स की
जरूरत महसूस होती है. लेकिन यदि भावनाएं लम्बे समय तक सुप्त रहें तो अपने आप
निष्क्रिय हो जाती हैं. मानव देह उस सितार की तरह है जिसे जरा सा छेड़ो तो बज उठेगी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बिना सोचे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कोई सुनने वाला है भी या नहीं</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">अभी कहा ही था कि फ़ोन की घंटी बज उठी. घंटी बजते
ही घड़ी की तरफ निगाह गयी तो देखा रात के 11 बज रहे थे. लपककर फोन उठाया क्योंकि
समझ गई थीं कहाँ से होगा. सुनते ही कहा </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">बस अभी पहुँचती हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">चल नर्सिंग होम चलते हैं एक केस आया है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह दोनों निकल तो पड़ीं मगर दिमाग अब भी देह के
गणित में उलझा हुआ चींटी सा सोच की कतरनों को काट रहा था. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">ये वो दौर था जब जाने कितनी ही रातों तक मुझे नींद नहीं आई. एक अजीब सी कैफियत
हो गयी थी दिल की. कभी घृणा तो कभी रहम. मैं खुद उस दौर से गुजरी हूँ डॉ रिया तो
समझ सकती हूँ तुम्हें कैसा लग रहा होगा. यदि ये वही औरत है तो. और ये वो औरत न भी
हो तब भी अब तुम समझ गयी होंगी आखिर उसकी ये दशा हुई क्यों</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हाँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">आज तुमने हमारे शरीर का एक नया भेद खोला है. ये तो मैं कभी सोच भी नहीं सकती
थी. जाने कितने कारण होते हैं किसी भी बीमारी के. ये भी तो एक बीमारी है अब जिसका
समाधान हमारे समाज के अनुरूप नहीं. हमारी मर्यादाओं का हनन हो जाता है यदि कुछ भी
अनैतिक हो. मुझे तो ये समझ नहीं आ रहा उसे अब आखिर ठीक करूँ तो करूँ कैसे</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">?<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तुम्हारी बात ने तो मुझे हिलाकर रख दिया है.</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यार</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">मैंने तो तब इतिश्री कर दी
थी समाधान देकर लेकिन आज तुमसे सुनकर मैं सुन्न हो गयी हूँ और लगता है जैसे कुछ
समस्याओं का कभी कोई समाधान नहीं होता</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” <o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">यार शालिनी</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">तू खुद में किसी तरह का गिल्ट मत ला. हम डॉ हैं और अपनी जानिब हर कोशिश करते
हैं मगर किसी भी मरीज़ के मन को स्वस्थ करना इतना आसान नहीं होता</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">हाँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह तो सही रही है</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">चल</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">देखती हूँ</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">करती हूँ खोज अब</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कैसे इन्हें स्वस्थ किया जाए</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">” </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">कह डॉ रिया ने फ़ोन रख दिया मगर डॉ शालिनी एक बार
फिर सोच के गह्वर में डूब गयी. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">‘</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">देह के गणित कितने पेचीदा</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">, </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">जितने सुलझाओ उतने उलझते हैं...आखिर क्यों</span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">’ </span></b><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;">प्रश्न जेहन पर दस्तक देने लगा. </span></b><b><span style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span><br />
<span><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; line-height: 115%;"><br /></span></b></span>
<span style="font-family: "mangal" , serif;"><b>पाखी पत्रिका के सितम्बर अंक में प्रकाशित :</b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBDloxvHH31sfLO9haadGvlEOKa9Z6vbcclM96rWol6RAL7ZbIOkDCGgkss6CyvP-p3PDFhb6rJ5kPW-y7yDQgKx1LFeVcTfiq5qNCxfhRJOpw3JYejpMgsnxjepO7K6ZeZY24mtVGUCY/s1600/dkg1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="618" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBDloxvHH31sfLO9haadGvlEOKa9Z6vbcclM96rWol6RAL7ZbIOkDCGgkss6CyvP-p3PDFhb6rJ5kPW-y7yDQgKx1LFeVcTfiq5qNCxfhRJOpw3JYejpMgsnxjepO7K6ZeZY24mtVGUCY/s320/dkg1.jpg" width="206" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4aBVq9wKIPePeTXF4NJ_OeMVmIOhVLX-UWOIBUIeQkCDtv0DpByxwDctf4pcQ2UKcAOmnEOtZaQXzulmGdBg88zwHlhVIrdnZBgpFqXL6TnDcxTbwXCaxsFZYp8l-Ct4HwcKTk3wmRT0/s1600/dkg2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="689" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4aBVq9wKIPePeTXF4NJ_OeMVmIOhVLX-UWOIBUIeQkCDtv0DpByxwDctf4pcQ2UKcAOmnEOtZaQXzulmGdBg88zwHlhVIrdnZBgpFqXL6TnDcxTbwXCaxsFZYp8l-Ct4HwcKTk3wmRT0/s320/dkg2.jpg" width="229" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5HBdi-LmyQDLH5QeWfzKjolan-07xy6s8b91QzGon4z6emnRKU2XXJnufawtqHMyo-QkJ8gEV2-DCurAnwjrZQu4kgG-CmXAYb8Z-zpkIM7Qo1RuyhYrJWJx2T1bgWnZElb0DgEr-s2Y/s1600/dkg3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="686" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5HBdi-LmyQDLH5QeWfzKjolan-07xy6s8b91QzGon4z6emnRKU2XXJnufawtqHMyo-QkJ8gEV2-DCurAnwjrZQu4kgG-CmXAYb8Z-zpkIM7Qo1RuyhYrJWJx2T1bgWnZElb0DgEr-s2Y/s320/dkg3.jpg" width="228" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfJY8Xm9HabR908dJ3KuaAMosPOGZx-xfMS33TZcJba79e8gGMN-3LnEX8Ak_zoOGGjYCNJT2H0PlMlYxhFmZnnGIIYfCNWyEcvOIZ9Z1d3TrTxw5VTT0kLoWQUr3Md3OxTKW5igqn_tw/s1600/dkg4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="698" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfJY8Xm9HabR908dJ3KuaAMosPOGZx-xfMS33TZcJba79e8gGMN-3LnEX8Ak_zoOGGjYCNJT2H0PlMlYxhFmZnnGIIYfCNWyEcvOIZ9Z1d3TrTxw5VTT0kLoWQUr3Md3OxTKW5igqn_tw/s320/dkg4.jpg" width="232" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkAlyF8sL1JQyQvqKC72AhqR7ekUO0zEPlPpZhN7FR2mKpRImpMcS8rwrfL3eQffi1vqWvYghDsu-gkIMSykoMiLLV4CX9UAWnbucd4fhNByCNSTJCHof7SZDVId_8T5aSFhtmrs4OjMY/s1600/dkg5.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="708" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkAlyF8sL1JQyQvqKC72AhqR7ekUO0zEPlPpZhN7FR2mKpRImpMcS8rwrfL3eQffi1vqWvYghDsu-gkIMSykoMiLLV4CX9UAWnbucd4fhNByCNSTJCHof7SZDVId_8T5aSFhtmrs4OjMY/s320/dkg5.jpg" width="236" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhltL5q9Ez0cyxrpU9h4Q8d_kUUI9NO-3FY5H7tu07aDgZFpNM8E_H-HWGCrJVfase7uwSylqgyFuX5EvoH75AY71quUXXllttDyPuG0YmkrNCoNGFy9f86DDduvU8dpqmYZ24Fb3tHnB0/s1600/dkg6.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="687" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhltL5q9Ez0cyxrpU9h4Q8d_kUUI9NO-3FY5H7tu07aDgZFpNM8E_H-HWGCrJVfase7uwSylqgyFuX5EvoH75AY71quUXXllttDyPuG0YmkrNCoNGFy9f86DDduvU8dpqmYZ24Fb3tHnB0/s320/dkg6.jpg" width="229" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgph9KbmRuMLq-uZ3jSE9WeMPuEVWfQZ56nDP9cY2cN0ynUYwCSH2W1Pk7UiE5xYlGfMztAoq38BneQIxzWr0OeKg_leWadiCF-AnRhxihcgyfB0Z2ORXNe9DaW-OPMQi1JNf0Ws5Bk8ys/s1600/dkg7.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="638" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgph9KbmRuMLq-uZ3jSE9WeMPuEVWfQZ56nDP9cY2cN0ynUYwCSH2W1Pk7UiE5xYlGfMztAoq38BneQIxzWr0OeKg_leWadiCF-AnRhxihcgyfB0Z2ORXNe9DaW-OPMQi1JNf0Ws5Bk8ys/s320/dkg7.jpg" width="212" /></a></div>
<br />
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBDloxvHH31sfLO9haadGvlEOKa9Z6vbcclM96rWol6RAL7ZbIOkDCGgkss6CyvP-p3PDFhb6rJ5kPW-y7yDQgKx1LFeVcTfiq5qNCxfhRJOpw3JYejpMgsnxjepO7K6ZeZY24mtVGUCY/s1600/dkg1.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="618" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjBDloxvHH31sfLO9haadGvlEOKa9Z6vbcclM96rWol6RAL7ZbIOkDCGgkss6CyvP-p3PDFhb6rJ5kPW-y7yDQgKx1LFeVcTfiq5qNCxfhRJOpw3JYejpMgsnxjepO7K6ZeZY24mtVGUCY/s320/dkg1.jpg" width="206" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4aBVq9wKIPePeTXF4NJ_OeMVmIOhVLX-UWOIBUIeQkCDtv0DpByxwDctf4pcQ2UKcAOmnEOtZaQXzulmGdBg88zwHlhVIrdnZBgpFqXL6TnDcxTbwXCaxsFZYp8l-Ct4HwcKTk3wmRT0/s1600/dkg2.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="689" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4aBVq9wKIPePeTXF4NJ_OeMVmIOhVLX-UWOIBUIeQkCDtv0DpByxwDctf4pcQ2UKcAOmnEOtZaQXzulmGdBg88zwHlhVIrdnZBgpFqXL6TnDcxTbwXCaxsFZYp8l-Ct4HwcKTk3wmRT0/s320/dkg2.jpg" width="229" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5HBdi-LmyQDLH5QeWfzKjolan-07xy6s8b91QzGon4z6emnRKU2XXJnufawtqHMyo-QkJ8gEV2-DCurAnwjrZQu4kgG-CmXAYb8Z-zpkIM7Qo1RuyhYrJWJx2T1bgWnZElb0DgEr-s2Y/s1600/dkg3.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="686" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5HBdi-LmyQDLH5QeWfzKjolan-07xy6s8b91QzGon4z6emnRKU2XXJnufawtqHMyo-QkJ8gEV2-DCurAnwjrZQu4kgG-CmXAYb8Z-zpkIM7Qo1RuyhYrJWJx2T1bgWnZElb0DgEr-s2Y/s320/dkg3.jpg" width="228" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfJY8Xm9HabR908dJ3KuaAMosPOGZx-xfMS33TZcJba79e8gGMN-3LnEX8Ak_zoOGGjYCNJT2H0PlMlYxhFmZnnGIIYfCNWyEcvOIZ9Z1d3TrTxw5VTT0kLoWQUr3Md3OxTKW5igqn_tw/s1600/dkg4.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="698" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfJY8Xm9HabR908dJ3KuaAMosPOGZx-xfMS33TZcJba79e8gGMN-3LnEX8Ak_zoOGGjYCNJT2H0PlMlYxhFmZnnGIIYfCNWyEcvOIZ9Z1d3TrTxw5VTT0kLoWQUr3Md3OxTKW5igqn_tw/s320/dkg4.jpg" width="232" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkAlyF8sL1JQyQvqKC72AhqR7ekUO0zEPlPpZhN7FR2mKpRImpMcS8rwrfL3eQffi1vqWvYghDsu-gkIMSykoMiLLV4CX9UAWnbucd4fhNByCNSTJCHof7SZDVId_8T5aSFhtmrs4OjMY/s1600/dkg5.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="708" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkAlyF8sL1JQyQvqKC72AhqR7ekUO0zEPlPpZhN7FR2mKpRImpMcS8rwrfL3eQffi1vqWvYghDsu-gkIMSykoMiLLV4CX9UAWnbucd4fhNByCNSTJCHof7SZDVId_8T5aSFhtmrs4OjMY/s320/dkg5.jpg" width="236" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhltL5q9Ez0cyxrpU9h4Q8d_kUUI9NO-3FY5H7tu07aDgZFpNM8E_H-HWGCrJVfase7uwSylqgyFuX5EvoH75AY71quUXXllttDyPuG0YmkrNCoNGFy9f86DDduvU8dpqmYZ24Fb3tHnB0/s1600/dkg6.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="687" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhltL5q9Ez0cyxrpU9h4Q8d_kUUI9NO-3FY5H7tu07aDgZFpNM8E_H-HWGCrJVfase7uwSylqgyFuX5EvoH75AY71quUXXllttDyPuG0YmkrNCoNGFy9f86DDduvU8dpqmYZ24Fb3tHnB0/s320/dkg6.jpg" width="229" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgph9KbmRuMLq-uZ3jSE9WeMPuEVWfQZ56nDP9cY2cN0ynUYwCSH2W1Pk7UiE5xYlGfMztAoq38BneQIxzWr0OeKg_leWadiCF-AnRhxihcgyfB0Z2ORXNe9DaW-OPMQi1JNf0Ws5Bk8ys/s1600/dkg7.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="638" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgph9KbmRuMLq-uZ3jSE9WeMPuEVWfQZ56nDP9cY2cN0ynUYwCSH2W1Pk7UiE5xYlGfMztAoq38BneQIxzWr0OeKg_leWadiCF-AnRhxihcgyfB0Z2ORXNe9DaW-OPMQi1JNf0Ws5Bk8ys/s320/dkg7.jpg" width="212" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJO3q1M8DSNxapjem0jAVOf6hgK8rf7P1XdFbvyWSc_avTFpxfGXK5wTHlNDhel47tHDZP3ST72sLI-YPsGcqXXDCKC1aSPDl2Y3-f914Fho4zy70F34FAtpmgHf095JEtAy4C9NHICnM/s1600/dkg.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="687" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJO3q1M8DSNxapjem0jAVOf6hgK8rf7P1XdFbvyWSc_avTFpxfGXK5wTHlNDhel47tHDZP3ST72sLI-YPsGcqXXDCKC1aSPDl2Y3-f914Fho4zy70F34FAtpmgHf095JEtAy4C9NHICnM/s320/dkg.jpg" width="229" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiosWzcK1sW-uO46YoYKK7fw9N7KKUgtIUeeoTAjAA9P4tSpuxGvKEZnGh5xDrWOXpDgFg1w5BiSBWsc-y-xsA7_BVe9XHBMoJ3nP_hCeZwZqBVSrf5uY7Ar7uhr2d56Op77VYqE6uHOoo/s1600/New+Doc+2019-09-09+10.13.21_9.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1107" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiosWzcK1sW-uO46YoYKK7fw9N7KKUgtIUeeoTAjAA9P4tSpuxGvKEZnGh5xDrWOXpDgFg1w5BiSBWsc-y-xsA7_BVe9XHBMoJ3nP_hCeZwZqBVSrf5uY7Ar7uhr2d56Op77VYqE6uHOoo/s320/New+Doc+2019-09-09+10.13.21_9.jpg" width="221" /></a></div>
<br /></div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com21tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-56660409231689897372019-06-19T16:44:00.002+05:302019-06-19T16:44:24.599+05:30मैं भाग रही हूँ तुमसे दूर <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;">मैं भाग रही हूँ तुमसे दूर<br />अब तुम मुझे पकड़ो<br />रोक सको तो रोक लो<br />क्योंकि<br />छोड़कर जाने पर सिर्फ तुम्हारा ही तो कॉपीराइट नहीं</span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
गर पकड़ सकोगे<br />फिर संभाल सकोगे<br />और खुद को चेता सकोगे<br />कि<br />हर आईने में दरार डालना ठीक नहीं होता<br />शायद तभी<br />तुम अपने अस्तित्व से वाकिफ करा पाओ<br />और स्वयं को स्थापित<br />क्योंकि<br />मन मंदिर को मैंने अब धोकर पोंछकर सुखा दिया है</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
एक ही देवता था<br />एक ही तस्वीर<br />जिसे तुमने किया चूर चूर<br />अब<br />नए सिरे से मनकों पर फिर रही हैं ऊँगलियाँ<br />जिसमे तुम्हारे ही अस्तित्व पर है प्रश्नचिन्ह<br />तो क्या इस बार कर सकोगे प्रमाणित खुद को<br />और रोक सकोगे अपने एक प्रेमी को बर्बाद होने से</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
संकट के बादल छाये हैं तुम पर इस बार<br />और<br />शुष्क रेत के टीलों से आच्छादित है मेरे मन का आँगन<br />जिसमे नकार की ध्वनि हो रही है गुंजायमान<br />कहो इस बार कैसे करोगे नकार को स्वीकार में प्रतिध्वनित ?</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अस्तित्व की स्वीकार्यता ही मानक है ज़िन्दगी की<br />फिर वो स्त्री हो या ईश्वर</div>
</span></div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-8535548753808563862019-03-28T12:07:00.001+05:302019-03-28T12:07:08.314+05:30एक ज़िन्दगी और तीन चेहरे <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="background: white; color: #222222; font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></b><span style="color: red; font-family: Mangal, serif;">पहला ख्वाब :</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">न वो जानती थी ना मैं और मिलने का कोई बहाना भी नहीं था फिर भी घटनाओं का
घटित होना बताता है कि कहीं न कहीं कोई रिश्ता रहा होगा यूँ ही नहीं टकराव हुआ
होगा यूँ ही नहीं मुलाकात हुयी होगी और ऐसी ही तो थी उसकी और मेरी मुलाकात।
वो जैसे बेमौसम आयी बरसात की तरह ज़िन्दगी में शामिल हुयी। </span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"> अचानक मेरी
साइकिल का टायर फटना और बैलेंस बिगड़ने पर उससे टकरा जाना और उसका गिरते - गिरते
संभल जाना यूँ ही नहीं हुआ होगा। आज सोचता हूँ तो यही लगता है तुम्हें मेरे
जीवन में आना था फिर चाहे वाक्या कोई भी घटता और मैं उस पल खुद को सम्भाल
रहा था और तुम </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">तुमने तो जो बोलना शुरू किया तो मेरे तो
होश ही गुम हो गए। <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: large;">“अबे ओये आशिक की औलाद , देख कर साइकिल चलानी नहीं आती या लडकी देखकर
तुम्हारी साइकिल उससे ट्कराने निकल पडती है । नीचे उतर अभी बताती हूँ” कहते हुए
सैंडिल निकाल ली और मारने को उतारूँ हो गयी । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: large;">मैं न माफ़ी मांग सका न कुछ बता सका कि आखिर हुआ क्या तुमने तो यही समझा कि
तुम्हें छेड़ने के लिये मैंने ये हरकत की है और तभी कुछ लोग जैसे ही मेरी और
लपके तो जैसे होश आया और मुँह में जुबान तब जाकर तुम्हे बता पाया था कि हुआ क्या
था , <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><span style="font-size: large;">“देखिये मैडम , मैं उन लडकों में से नहीं हूँ वो तो मेरी साइकिल का टायर फ़ट
गया जिससे अचानक बैलेंस बिगड गया और ये हादसा हो गया ।“<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">और फिर तुमने ही भीड़ से मुझे बचाया था बस वो क्षण ही था जिसने मुझे बाँध
लिया। मैं लड़का होकर भी वो हिम्मत नहीं कर पाया था और तुम लड़की होकर भी भिड़
गयीं सबसे और मुझे बचा लिया। ऐसे दो रूपों को एक साथ देखने का ये मेरा पहला
मौका था थोड़ी देर पहले रौद्र रूप और दो मिनट में ही शांत रस। आहा ! मेरा कवि ह्रदय
करुणा से भर उठा और कविता का मुखड़ा वहीँ बन गया। अब तुम्हारा नाम नहीं लूँगा
क्योंकि जानता ही नहीं था कौन थीं </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">कहाँ से आयी थीं और कहाँ चली गयी
थीं बस एक ख्याल का दुपट्टा मेरे मन के आँगन में छोड़ गयी थीं जिसे मैंने ऐसे सहेजा
जैसे कोई बच्चा अपना पहला खिलौना सहेजता है। </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">ज़िन्दगी है तो चलती ही रहेगी और उसके साथ हम भी। आज इकठ्ठा कर रहा हूँ
ज़िदगी की कड़ियों को तो सिरे कभी छूट रहे हैं तो कभी रूठ रहे हैं। काफी अरसा
बीत गया तब एक बार मैं माँ के साथ उनकी सहेली के गया और जाकर जो बैठा तो बैठते ही
उठ गया मानो किसी बिच्छू ने डंक मारा हो </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">,</span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">जैसे ही तुम्हें देखा और तुम भी ऐसे
ठिठकी जैसे आगे रास्ता ही ना हो। और हम दोनों की अकबकाहट देखकर मेरी माँ ने
कहा </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">, </span></b><span lang="HI" style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;">“सुधि घबराओ नहीं बेटी ये मेरा बेटा है” <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b>सुनते
ही हम दोनों वर्तमान में लौटे । एक दूसरे से इस तरह एक बार फिर मिलना अजब इत्तफ़ाक
था । बात शुरु करते हुये तुमने ही उस दिन की सारी घटना बतायी जिसे सुन सभी हँसने
लगे और माहौल कहूँ या खुद को, थोडा सहज हो गया मैं और तुमसे इस तरह बात करने
लगा जैसे जन्मों से जानता हूँ तुम्हें । लगभग दो घन्टे हम साथ रहे और हर तरह के
विषय पर हमारी बात होती रही और जब बातों में पता चला कि तुम्हें एक ट्यूटर की
जरूरत है जो मैथ्स पढा सके तो बन्दा किस मर्ज़ की दवा था सो तैयार हो लिया और यूँ
एक सिलसिला शुरु हो गया ।</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="color: #222222; font-family: Mangal, serif;"> <o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">रोज बस शाम होने का
इंतज़ार रहता कब चार बजें और तुमसे मिलना हो । पढाना तो मेरे बायें हाथ का खेल था
चाहता तो </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">सिर्फ़ एक महीने में सारा सिलेबस खत्म करा सकता था मगर फिर उसके बाद
तन्हाई मेरी दुश्मन बन जाती , सोच , धीरे - धीरे पढाता और तुमसे ढेर सी बात करता क्योंकि
तुम्हारे रूप से ही सिर्फ़ आकर्षित नहीं था बल्कि तुम्हारी शख्सियत ने मुझे अपने
पंजे में चारों ओर से जकड लिया था । दिन का हर पहर सिर्फ़ तुम्हारे ख्यालों में
गुजरा करता था । </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">जान चुका था तुम्हारे घर
के भी हालात । बस मुश्किल से ही गुजारा हुआ करता था उस पर तुम्हारी दो छोटी बहनें
और थीं ऐसे में बडी होने के नाते ज़िन्दगी की जिम्मेदारियाँ तुम्हारे कंधे पर भी
थीं जिन्हें पूरा करने के लिए तुम जल्द से जल्द अपने पैरों पर खडा होना चाहती थीं
इसीलिए तुमने सोच लिया था कि अव्वल आना है । तुम्हारे पिता एक कपडे की दुकान में
नौकर थे तो उसकी आमदनी भला होती ही कितनी थी ऐसे में उन्हें भी तुम्हारे सहारे की
जरूरत थी क्योंकि भाई तो कोई था नहीं तुम्हारा इसलिए इस घर के लिए तुम्ही लडका भी
थीं ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">वक्त की रफ़्तार अपनी गति
से ही चला करती है और एक दिन आ ही गया जब तुम्हारा सिलेबस पूरा हो गया और मेरा
तुम्हा</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">रे घर आना जाना बंद होना स्वाभाविक था मगर इस बीच एक अपनत्व का अंकुर हमारे
बीच फ़ूट चुका था जिसे तुमने कभी स्वीकारा नहीं तो कभी नकारा भी नहीं क्योंकि जब भी
मैने तुम्हारी पढाई से इतर तुम्हारे विषय में कोई बात की या अपने बारे में बताना
चाहा तुमने उसमें पूरी दिलचस्पी तो दिखाई ही साथ में मेरे आने से पहले मेरे लिए
हमेशा कुछ न कुछ बना कर रखना , मेरी पसन्द ना पसन्द जान कर उसके अनुसार बर्ताव
करना तुम्हारी दिनचर्या का हिस्सा सा बन गया था तभी तो उस दिन कितने अधिकार से
तुमने कहा था ,</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“देखिए , आप जब तक खाकर
नहीं बतायेंगे हम आपसे नहीं पढेंगे” और इठलाती सी तुम मेरी आँखों में झाँकने </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">लगीं
, शायद एक कदम बढ रहा था तुम्हारा मेरी ओर ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">कभी मैं कोशिश करता अपने
दिल की बात कहने की । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“जानती हो सुधि , तुम
जिस घर में जाओगी वहाँ इस तर</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ह खिला खिला कर सबकी सेहत बना दोगी ।“</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“अरे शेखर ,देखिए आप इस
तरह की बातें मत करिए हम जानते हैं आपको क्या खिलाना है और क्या नहीं” और तुम शर</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">मा
कर नज़र नीची कर लेती थीं जो काफ़ी था मुझे समझने के लिए कि हाँ , उस तरफ़ भी उठ रहा
है धुआँ , उस तरफ़ भी कुछ तो पहुँची है हवा बेशक शर्म की झिर्रियों से सही वैसे भी
कोई लडकी भला कब आसानी से इकरार करती है </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">और मेरे लिए इतना ही काफ़ी था कि ख्यालों के खत
पहुँच चुके हैं प्रियतम के पास तो जवाब का कागा एक दिन जरूर मेरे मन की मुंडेर पर
आ आवाज़ देगा ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">इस बीच मेरी नौकरी
दिल्ली में लग गयी । मैं उच्च पदाधिकारी के</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> पद पर कार्यरत हो गया और मुझे तुमसे
मिले एक अरसा गुजर गया । फिर एक दिन जब गाँव वापस आना</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> हुआ तो पता चला कि तुम्हारा
ब्याह तय हो गया है , जानती हो कैसा लगा ? मानो मेरे प्राण ही किसी ने बेदर्दी से
खींच लिए हों , मानो मेरी सारी जमापूँजी किसी ने लूट ली हो , मानो कोई शैतान
खिलखिला कर हँस पडा हो मेरी बेबसी पर और मैं काँटों की शैया पर रस्सियों से बँधा
रक्तरंजित हुआ तुमसे मिलने को बेचैन होउँ । क्या सोचा था और क्या हो गया था , सोचा
था अब जब गाँव जाऊँगा तो माँ से कहकर तुम्हारे नाम का संदेसा भिजवाऊँगा और फिर हम
एक हो जायेंगे मगर वक्त तो मुझसे पहले अपनी चालें चलने में कामयाब हो रहा था । फिर
भी मैने हिम्मत नहीं हारी और तुमसे मिलने तुम्हारे घर पहुँच गया ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">मुझे देख तुम हतप्रभ रह
गयीं । तुम्हारे माता – पिता को तो यही लगा कि मैं उनसे मिलने आया हूँ मगर </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">तुम
जानती थीं कि मैं क्यों आया हूँ तभी तो मुझे जाते वक्त जब बाहर तक छोडने आयीं तो
किस अधिकार से कहा था तुमने , “शेखर , आज के बाद मुझसे मिलने की कोशिश मत करना"</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“क्यों सुधि ? तुम जानती
हो , मैं सिर्फ़ तुमसे ही मिलने यहाँ </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">आया हूँ"<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“हाँ , जानती हूँ ,
इसीलिये कह रही हूँ"<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“नहीं , मैं ऐसा नहीं कर
सकता , मु</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">झे तुमसे बहुत जरूरी बात करनी है , कहीं मिलो मुझे"</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“नहीं , छोटी जगह है ,
सबको पता चल जायेगा तो मेरा परिवार बदनाम</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> हो जायेगा”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“अरे तुम औ</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">र मैं कोई गैर
थोडे हैं सभी जानते हैं मैं तुम्हें पढाता रहा हूँ और हमारे पारिवारिक</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> रिश्ते भी </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">हैं और क्या आज से पहले हम कभी साथ कहीं गए नहीं । इस बीच कितनी बार हम दोनो</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> साथ
साथ सभी जगह गए हैं तब तो तुमने ऐसा कभी नही कहा</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> तो अब क्या हो गया और यहाँ के
लोगों को प</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ता ही है कि पहले भी हम साथ आते जाते थे तो अब क्या हो जाएगा.”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“अच्छा ऐसा करो शाम को
गोपाल मंदिर में मिलूँगी लेकिन आखिरी</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> बार.”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">उफ़ ! एक तीखी कटार सी
चुभी थी तुम्हारी बात मगर मेरे लिए</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> उस वक्त इतना ही काफ़ी था कि तुमने आखिर मिलने
को हामी</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> तो भरी।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">सुबह से शाम तक वक्त
मानो गर्मी की दोपहर सांय - सांय करती तुम्हारे और मेरे बीच पस</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">र गयी हो जहाँ घडी
के काँटे उसके साथ रोमांस कर रहे हों यूँ सरक रहे थे मानो कोई प्रेमी अपनी
प्रेमिका के मुख पर आयी लट को हौले से पीछे ले जा रहा हो । एक - एक पल मेरे लिए
मौत का सा पल था और उन पलों में जाने कितनी बार जीया और मरा था , जब तुमसे मिलने
का ख्याल आता तो जी उठता और जब घडी पर ध्यान जाता तो मर जाता । आखिर इस समय को
मुझसे इतनी शत्रुता क्यों है जो एक - एक पल यूँ सरक रहा है मानो कोई कछुआ सरक रहा
हो और मुझे चिढा रहा हो । वक्त कब किसी का सगा हुआ है और कम से कम प्रेम करने
वालों के लिए तो घडियाँ होनी ही नहीं चाहिएं जो वक्त की जंजीरों में उनकी आत्मा
बँधे । उल्टे सीधे ख्यालों की जद में घिरा मैं समय से घंटे पहले ही मंदिर पहुँच
गया और तुम्हारी राह देखने लगा।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">मंदिर में कोई खास भीड
भाड तो पहले भी कभी नहीं होती थी क्योंकि आज के वक्त में कहाँ </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">इतनी श्रद्धा बची है
इंसान में बस जरूरत हुयी तो पहुँच गया हाजिरी लगाने वरना कौन भगवान कैसा भगवान मगर
आज न जाने क्या कारण था जो इतनी रौनक लगी थी सोच </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">शंका से ग्रस्त हो पंडित जी के पास चला गया
पूछने , “पंडित जी , ये इतनी भीड भाड कैसी आज ?”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">आज भगवान की छटी मनायी </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">जायेगी इसलिए इतनी रौनक लगी</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> हुयी है सोच मेरा दिल धक धक कर</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">ने लगा कि अब हम कैसे
मिलेंगे यहाँ तो सारा गाँव उमडा हो</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">गा । फिर भी मैं वहाँ सीढियों पर बैठ तुम्हारा
इंतज़ार करता रहा और डरता रहा , तुम आओगी , तुम नहीं आओगी की पज़ल खेलता रहा । इस बीच
भगवान की छटी भी मन गयी सब लोग प्रसाद लेकर चले भी गए मगर तुम अब तक नहीं आयीं तब
मैने वक्त पर निगाह डाली तो रात के आठ बजने को आ गए थे , तो क्या तुमने मुझे झूठ
कहा था ? क्या तुम्हारी निगाह में मेरी कोई कीमत नहीं ? निराश हताश हो भगवान को
सुनाने लगा</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">सुना है तेरे दर से कोई
खाली नहीं जाता मगर देख मैं खाली हाथ जा रहा हूँ । अरे तुम तो प्रेम </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">के देवता हो ,
तुम तो प्रेम की पीर समझते हो फिर क्यों मुझे निराश करते हो ? थके टूटे कदमों से
सीढियाँ उतरने को उद्द्यत हुआ तभी एक परछाईं सी दिखी , मेरी आस एक बार फिर बलवती
होने लगी , शायद तुम ही होंगी मगर देखा पंडित जी प्रसाद लेकर आये और मुझे दे कहने
लगे , यहाँ</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">से कोई खाली हाथ नहीं जाता , “ये
लो प्रसाद लगता है भगवान से कोई इच्छा पूरी करवानी है तभी अब तक बैठे हो वरना यहाँ
कौन इतनी देर बैठता है वो भी तुम्हारी उम्र का नौजवान , ईश्वर से यही प्रार्थना है
जिस मकसद से बैठे हो वो तुम्हारी मनोकामना भी जरूर पूरी करे” क्योंकि पंडित जी
जानते थे मैं कितना बडा नास्तिक हूँ आज तक कभी मंदिर की चौखट पार नहीं की थी और आज
चार घंटे हो गये थे तो एक तो उम्र दूजा तजुर्बा पंडित जी के मन में अंदेशा उत्पन्न
करने को काफ़ी था फिर भी जो इच्छा चार घंटे में पूरी न हुई वो अब क्या होनी थी मगर
पंडित जी के विश्वास को ठेस न पहुँचे इसलिए प्रसाद मुँह में रख लिया और पंडित जी
भी मुझे प्रसाद दे अपने घर चले गए । अब सिर्फ़ मैं अकेला और मंदिर का बियाबान
रास्ता बचा था तो मैं भी अपनी उम्मीद की चिता जलाते हुए नीचे उतरने लगा तभी अचानक
जाने कहाँ से किसी अवतार की तरह तुम प्रगट हो गयीं पेड के पीछे से और तुम्हें देख
मैं हताशा और खुशी के मिलेजुले संसार की दहलीज पर खडा किंकर्तव्यविमूढ सा रह गया ।
ये सच है या सपना । गिले शिकवे करने का वक्त नहीं था हमारे पास । मेरे लिए काफ़ी था
तुम आ गयी थीं फिर चाहे कितनी भी देर से क्यों न सही। तुम देर से आने का कारण
बताने लगीं ,</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“वो मंदिर में आज छटी थी
न” इतना भर कह पायी थीं कि मेरी ऊँगली तुम्हारे लबों तक पहुँच चुकी थी</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“बस और कुछ मत कहो और ये
बताओ क्या तुम मेरा इंतज़ार नहीं</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> कर सकती थीं” <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“नहीं , ये मेरे </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">अधिकार
की बात नहीं थी”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“क्यों ?”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“क्योंकि रिश्ता ही ऐसा
आया कि पिताजी मना नहीं कर सके और तुमसे कौन सा मेरा कोई अनुबंध हुआ था </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">, किस आस
के सहारे तुम्हारी उम्मीद करती , कभी न तुमने कुछ कहा न मैने”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“लेकिन तुम जानती तो थीं
न”</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“हाँ जानती थी मगर फ़र्क
होता है समझने और इज़हार में” <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“जब तक इज़हार न हो क्या
पता </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">सामने वाले के दिल में क्या है और मैं गलतफ़हमी का शिकार हो सारे घर को
शर्मिंदा करती । यदि आस का एक टुकडा भी यदि तुम मेरे पल्लू से बाँध कर गए होते कि
सुधि , मेरा इंतज़ार करना तो कोशिश भी कर सकती थी मगर तुम तो अचानक नौकरी मिलते ही
ऐसे गायब हुए कि इतने महीनों बाद आए हो तो किस अधिकार से कुछ कह सकती थी । कुछ
बातें समय पर हो जाएं तभी आकार पाती हैं और अब समय तुम्हारे हाथ से निकल चुका है
शेखर”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“मगर कुछ दिन रुकने को तो कह सकती थीं न”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“कहा था मगर रिश्ता एक खाते
- पी</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ते घर का है बस उसके एक बेटा है वो विधुर है और उसने मेरे सारे परिवार की
जिम्मेदारी भी खुद उठा ली है , उन्हें एक समझदार घर संभालने वाली लडकी चाहिए थी जो
उनके बच्चे को माँ की कमी महसूस न होने दे बच्चा छोटा होने के कारण उन्हें विवाह
की जल्दी है उसके बदले वो सब कुछ करने को तैयार थे और तुम जानते हो हमारे घर के
हालात जैसे तैसे गुजारा करते हैं और मेरे बाद मेरी दो बहनें और हैं ऐसे में मैं
कुछ भी कहने में असमर्थ थी । वो मेरी दोनो बहनों को पढा लिखा कर अच्छे घर में
ब्याह देंगे ऐसा वादा किया है, साथ ही बिना दहेज के शादी को राजी हो गए तो किस
बिनाह पर न करती , यहाँ तक कि लडके की उम्र भी ज्यादा नहीं है उसकी पहली पत्नी के
साथ शादी हुए सिर्फ़ 2 साल ही हुए थे कि वो नहीं रही । अब घर की माली हालत भी थोडी
सही हो जायेगी बेशक मैं कुर्बान हो जाऊँगी मगर सब को सबकी खुशियाँ तो मिल जायेंगी
यूँ खट - खट कर तो नहीं जीना पडेगा इसलिए मैने हाँ कह दी । अब तुम्हें सारी बात
बता दी है इसलिए उम्मीद करती हूँ अब तुम मुझसे कभी नहीं मिलोगे ताकि मेरी शादी शुदा
ज़िन्दगी सही ढंग से गुजर सके”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“आह ! कितना आसान हो गया
तुम्हारे लिए सब कहना । मेरे बारे में एक बार भी नहीं सोचा । क्या मैं </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">वो सब नहीं
कर सकता था तुम्हारे परिवार के लिए जो वो कर रहा है , अच्छी खासी मेरी नौकरी लग
गयी है , तुम चाहो तो मैं अभी बात करता हूँ तुम्हारे माता पिता से ? क्यों बेवजह
कुर्बानी का बकरा बन रही हो ? इससे तुम जानती हो हम सब के जीवन बर्बाद हो जायेंगे”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“पागल हो गये हो क्या ?
चार दिन बाद मेरी शादी है और अब ये सब ? जानते हो कितनी बदनामी होगी</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> फिर मेरी
बहनों तक के रिश्ते होना आसान नहीं होगा । नहीं शेखर , मैं सिर्फ़ अपनी खुशियों के
स्वार्थ में अंधी हो अपने परिवार के भविष्य को दोजख में नहीं धकेल सकती । देखो यदि
तुम्हें मुझसे सच में मोहब्बत रही है तो तुम्हें उसी मोहब्बत का वास्ता है , तुम
अब कभी मुझसे मत मिलना , यही मेरी शादी का तुम्हारी तरफ़ से दिया तोहफ़ा होगा ।
बल्कि एक सुखमय जीवन जीना क्योंकि जानते हो असली मोहब्बत मिलन में नहीं हुआ करती
क्योंकि उसके बाद तो हम भी आम पति पत्नी ही बन जाते हैं और फिर चूल्हे की आग में
मोहब्बत कब जलकर राख हो जाती है , पता भी नहीं चलता सिर्फ़ घर गृहस्थी की
जिम्मेदारियाँ ही दिखाई देती हैं और तब अफ़सोस होता है कि क्या इसीलिए हमने मोहब्बत
की थी और मैं नहीं चाहती हम अपनी मोहब्बत को इस तरह याद करें इसलिए जो बात जुदाई
में है वो मोहब्बत में कहाँ । एक बार जुदाई का इत्र लगाकर देखो , महकने न लगो तो
कहना । मैं जानती हूँ , तुम खुद को संभाल लोगे और मुझे मेरा कहा तोहफ़ा जरूर दोगे ,
तुम्हें हमारी अधूरी मोहब्बत की सौगंध”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“उफ़ , सुधि ये क्या कर
दिया ?”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“सौगंध क्यों दे दी ।
तुमने तो मेरी आखिरी उम्मीद भी छीन ली । सुधि अच्छा एक वादा करो , कभी</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> ज़िन्दगी में
तुम मुझे एक बार जरूर मिलोगी मेरे मरने से पहले”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“नहीं शेखर ऐसा मत कहो” <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“नहीं सुधि , ये वादा
दोगी तभी मैं तुम्हारी सौगंध मानूँगा”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“अच्छा ठीक है” एक
जिद्दी बालक सी</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> हठ थी मेरी जिसका कोई औचित्य नहीं था शायद इसी वजह से तुमने हाँ का
लॉलीपॉप देकर मुझे बहला दिया ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">विदाई के पल किसी की भी
ज़िन्दगी के सबसे सिसकते हुए पल होते हैं जहाँ तुमने एक वादे की शाख पर मे</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">री मोहब्बत
को लटका दिया था उम्र भर के लिए सिसकने को , जहाँ मैं खुद से भी उस पल अंजान हो
गया था जब तुम जाते जाते मेरे पैरों को हाथ लगा , मेरे अधरों पर एक चुम्बन रख बिना
पीछे मुडे चलती चली गयी थीं और मैं पुकारना चाहकर भी नहीं पुकार सका था तुम्हें ।
सुन्न हो गयी थी मेरी चेतना । ओह ! किस हद तक प्यार करती थीं तुम मुझे मैं तो शायद
कल्पना भी नहीं कर सकता था वरना एक कुँवारी लडकी किसी पराये मर्द के न तो पैर छूती
है और न ही आगे बढ खुद से अधरों पर चुम्बन अंकित करती है । उफ़ , सुधि ये तुमने
मुझे जिलाया है या जीते जी मार दिया , नहीं जानता मगर अब मैं कौन हूँ , क्या
करूँगा कुछ नहीं जानता , ऐसे अहसासों से भर उठा था । एक अर्ध विक्षिप्त सी दशा में
मुझे छोड तुम चली गयीं और मैं न हँसने और न रोने की कगार पर खडा वो अक्स था जो खुद
अपना पता पूछ रहा था ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: red; font-family: Mangal, serif; font-size: large;">दूसरी हकीकत :</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: red; font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">वक्त कब किसी </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">का हुआ है
जो मेरा होता । मुझे बहना था उसके साथ और मैं बहता जा रहा था बि</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ना किसी उमंग के । हकीकत
के धरातलों पर कालीन नहीं बिछे होते तो उसकी ऊबड खाबडता से मुझे रु-ब-रु तो होना
ही था । माँ को मैने दिल्ली में अपने पास ही बुला लिया था और अब तो वैसे भी तुमसे
बिछडे चार साल हो गये थे तो एक दिन माँ कुछ तस्वीरें लेकर आ गयी कि , “ देखो अब
मुझसे अकेले काम नहीं होता मुझे कोई साथी चाहिए ।“</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“तो कल ही एक नौकर का
इंतज़ाम करता हूँ माँ” <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“अरे नहीं नौकरों के
भरोसे कब </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">घर चले हैं , मुझे तो कोई अपना सा चाहिए ताकि मुझे भी चैन मिले । ये देख
तस्वीरें जो पसन्द हो बता दे उसी से तेरा ब्याह करा दूँ”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“माँ , मुझे नहीं करनी
शादी – वादी”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“तो क्या संयासी बन जीवन
गुजारना है ? और अब तो तुम्हारी उम्र भी सही है नौकरी करते भी</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> इतना वक्त हो चुका
है अब सही समय है तुम्हारा घर बस जाए और मुझे भी राहत मिले और देखो इस बार मैं न
नहीं सुनूँगी और यदि नहीं माने तो गाँव वापस चली जाऊँगी” </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">माँ ने अपना अंतिम हथियार आखिर चला ही दिया और
सुमन मेरी ज़िन्दगी में आ गयी।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">सुमन , मेरी पत्नी ,
जीवनसंगिनी का हर फ़र्ज़ बखूबी निभाती रही पर मैं कभी तुमसे खुद को अलग नहीं </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">कर पाया
। उसमें सदा तुम्हें ही खोजता रहा । पहलू में उसके होता और उसके शरीर में तुम्हारा
अक्स ढूँढा करता मगर कभी तुम्हारा कोई छोर न पाता । कहाँ तुम और कहाँ वो बस तराजू
के पलडे में दोनो शख्सियतों को तोलता रहा । जाने क्यूँ हमेशा यही लगता तुम होतीं
तो आज ज़िन्दगी कुछ और ही होती । तुम्हारा दबंग स्वभाव उस पर इतनी समझदारी दोनो का
सम्मिश्रण ही था जिसने मुझे तुमसे बाँधे रखा था वरना रूप का क्या है वो तो बहुत
मिल जाते ज़िन्दगी में जितने चाहता । फिर भी एक प्यास कायम रही जिसे कभी लांघ नहीं
पाया तभी तो सुमन का निश्चेष्ट शरीर मुझमें कभी उत्तेजना नहीं भर सका । कितनी बार
चाहता था कि वो सैक्स के समय उन्मुक्त व्यवहार करे , कुछ आसन आजमाये , कभी अपने मन
के उदगार कहे और मैं उसे वो असीम सुख देते हुए खुद को तृप्त महसूस करूँ मगर जाने
क्या बात थी हर संभव कोशिश के बाद भी कभी उसे आंतरिक क्षणों में अपने पास नहीं
पाया । कभी कभी ख्याल आता कि शायद हो उसकी ज़िन्दगी में भी कोई और तभी ऐसा व्यवहार
करती है लेकिन फिर खुद को ही दुत्कार देता, पागल है , अपनी तरह मत सोच , सबके शरीर
का सिस्टम अलग होता है. हो सकता है उसमें न हों वो हारमोन जो उसे उत्तेजित कर सकते
हैं । बेशक पत्नी जीवन का वो हिस्सा होती है जहाँ इंसान पूर्णता पा लेता है उसमें
अपने सुख - दुख समो देता है दो जिस्म एक जान कहे जाने वाले रिश्ते में भी मुझे कभी
ये अहसास नहीं हुआ हमेशा शरीर के स्तर पर आकर एक कुंठा मुझे छेदती रही , मेरी रूह
को छलनी करती रही । जाने क्या पाना चाहता था मैं सुमन से ? ख्यालों की डुबकी जब
लगाता तो लगता जैसे सुमन नहीं सुधि मेरे पहलू में लेटी है और अचानक ही उसने जैसे
अपने अधर मेरे अधरों पर रखे हैं और मैं चेतनाशून्य होने लगा हूँ . कभी लगता अपनी
ज़ुल्फ़ों के बादल मेरे चेहरे पर फ़हरा मुझे अपने आगोश में ले सुधि अपने साथ एक
काल्पनिक संसार में ले गयी है और कह रही है , देखो शेखर , आखिर हम एक हो ही गये तन
और मन दोनो से । और मैं तुम्हारे जिस्म की खोहों में अपना पानी खोजने लगता । भावों
के आवेग संवेग में तुम संग संभोग करता , तुम्हारे जिस्म के महत्त्वपूर्ण बिन्दुओं
के स्पर्श पर जब तुम सिहर - सिहर उठतीं तब मानसिक के साथ शारीरिक तृप्ति पा जाने
के उपरान्त जब हकीकत के धरातल पर उतरता तो वहाँ सुमन को देख एक वितृष्णा खुद के
लिए ही उपजने लगती , आखिर मेरे साथ ऐसा होता क्यों है ? क्यों नहीं हकीकत के धरातल
पर रहकर उसे स्वीकार कर पाता ? मिलता तो सुख मुझे सुमन के जिस्म से ही था मगर जाने
क्यों ख्यालों में सुधि का रहना मुझमें ग्लानि उत्पन्न कर देता और मैं सुमन से कटा
कटा रहता कि आखिर वो क्या सोचती होगी मेरे बारे में जबकि ये भी उतना ही बडा सच है
कि उसे बिल्कुल नही पता सुधि और मेरे बारे में । एक अजीब तनी हुयी रस्सी हमेशा
मेरे मन और जिस्म के बीच बनी रहती जिस पर चलते - चलते मैं थकने लगा था । जाने किन
किन ख्यालों के भँवर में डूबता उतरता रहा और </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">उम्र का एक पडाव यूँ ही गुजर गया इस बीच दो
प्यारे प्यारे बच्चों का पिता भी बन गया और अब वो ही मेरी ज़िन्दगी बन चुके थे जिनके
लिए मैं सब कुछ करना चाहता था . सारे ज़माने की खुशियाँ उनके कदमों में डालना ही
ज़िन्दगी का मकसद बना लिया था । इस बीच माँ भी छोडकर चली गयी उस जहान में जहाँ से
कोई वापस नहीं आता और मैं एक बार फिर खुद को अकेला महसूसने लगा । धीरे धीरे
ज़िन्दगी फिर पटरी पर आ गयी । मगर ज़िन्दगी के इम्तिहान न खत्म हुए । नौकरी और
तबादलों का सिलसिला चलता रहा । और हर जगह तुम्हें खोजता रहा शायद कहीं किसी मोड पर
मिल जाओ अचानक तो बताऊँ तुम्हें तुम्हारे बगैर कितना अधूरा हूँ मैं ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">तीसरा फ़साना :<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">वक्त ने एक बार फिर हाथ
आज</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">माने शुरु कर दिए । मैं यूँ तो अपने काम में लगा रहता था मगर कवितायें कहानियाँ
लिखने का शौक तो शुरु से था ही. जब ब्लॉग का पता चला तो एक ब्लॉग़ बना लिया और वहाँ
अपने दर्द को जगह देने लगा । मेरे लेखन में सदा सुधि की यादें समायी रहतीं और मैं
प्रेमकवि के नाम से विख्यात होने लगा । मेरी कविताओं से जाने कितनी ही लडकियाँ
स्त्रियाँ प्रभावित होतीं और मुझसे बात करतीं । मगर जाने कहाँ से एक हवा का जैसे
कोई शीतल झोंका ज़ीवन में आया सुरभि के रूप में जिसने अपनी सुरभि से मेरे पलों को
महका दिया । वो भी कवितायें ही लिखती थी , उसका भी प्रिय विषय प्रेम ही था तो
हमारी ट्यूनिंग तो बैठनी ही थी । धीरे धीरे मेरी कविताओं का केन्द्र बिन्दु कब
सुधि से सुरभि हो गयी मुझे भी पता न चला । अब जब तक उसका कमेंट न आता मुझे चैन न
पडता । मैं उसे बडे - बडे कमेंट करने को कहता मगर वो भी अपने मन की एक ही थी वो तो
मेरी कविताओं में कमेंट के बदले अपनी कोई कविता ही चिपका देती उस कविता के जवाब
में और फिर मैं उस कविता का जवाब लिखता तो वो अगली कविता उसके जवाब में लिख देती ।
मुझमें एक बार फिर मोहब्बत का संचार होने लगा था , मैने सुरभि से इज़हार करना चाहा
मगर वो तो मेरी आशाओं से विपरीत दिशा में बहती नदी थी जिसे पकड पाना मेरे लिए शायद
संभव नहीं था । उसके लिए मैं सदा एक दोस्त ही रहा इससे अलग कुछ नहीं क्योंकि उसका
भी अपना घर परिवार था और वो अपने परिवार में बेहद खुश थी तो उसे आखिर क्या जरूरत
थी जो इस चक्कर में पडती मगर मैं प्रेम का प्यासा कुआँ था जो बिन पानी के सिसक रहा
था जिसकी मेंड पर नहीं पडते थे अब रस्सियों के निशान । मैने जाने कितनी बार सुरभि
से सिर्फ़ प्लैटोनिक लव के बारे में ही संबंध चाहे मगर वो भी अपनी धुन की एक ही
पक्की थी , वो शायद मेरी दशा समझ</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ती थी तभी एक दिन उसने कहा :</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“शेखर , देखो तुम एक
बहुत अच्छे कवि हो तो तुम्हें अपना सारा ध्यान अपने कैरियर और अपने</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> परिवार की तरफ़
लगाना चाहिए । मैं नहीं चाहती हमारी एक अच्छी दोस्ती तुम्हारे बचकाना व्यवहार की
भेंट चढ जाए । तुम तुम्हारा लेखन मुझे अच्छा लगता है इसका ये मतलब नहीं कि मैं
तुम्हें चाहती हूँ या तुमसे किसी तरह का संबंध बनाना चाहती हूँ । मेरे लिए दोस्ती
एक ऐसा जज़्बा है जिसमें इंसान अपने सभी सुख दुख यूँ बयाँ कर जाता है जैसे खुद से
मुखातिब हो रहा हो और मैने तुममे एक ऐसा ही दोस्त देखा है फिर भी यदि तुम आगे इसी
तरह का व्यवहार करते रहे तो मुझे तुमसे दोस्ती तोडनी पडेगी जिससे बेशक मेरा दिल
बहुत दुखेगा मगर इसके सिवा दूसरा रास्ता तुम छोड नहीं रहे । प्रेम जीवन में
हर</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">इंसान एक बार ही किया करता है उसके बाद
तो हर छवि में उसका अक्स ही ढूँढा करता है और मुझे लगता है तुमने वो चोट खायी है
इसीलिए तुम्हारे जीवन में ये भटकाव है अब तक वरना इतनी उम्र होने के बाद कहाँ इन
बातों के लिए किसी के पास समय होता है बल्कि अपने परिवार की जिम्मेदारियों में
इंसान इतना फ़ँसा होता है कि उसे इनके लिए वक्त ही नहीं मिलता”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">उसने जैसे मेरे भेद को
पा लिया था , शायद वो समझ चुकी थी उस सत्य को जिसे मैंने सबसे</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> छुपाया था और मैं
उसे खोना नहीं चाहता था इसलिए कबूल ली हर बात ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“हाँ थी मेरी ज़िन्दगी
में एक लडकी जो आज अपने पति और परिवार के साथ जाने कहाँ होगी </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">, जानता भी नहीं ,
उसे मेरी याद कभी आती भी होगी या नहीं , नहीं जानता मगर मैं ज़िन्दगी में आज भी उसी
मोड पर खडा हूँ जहाँ वो मुझसे विदा हुई थी , वो वक्त सिसकी भरता आज भी मेरी आँखों
के सामने खडा रहता है , सुरभि तुम नहीं समझ सकतीं पहला प्यार और उसे खोने का दर्द
क्या होता है और उसके बाद मुझे तुममें वो बात लगी जिससे मेरी ट्यूनिंग जमी इसी वजह
से तुम्हारी तरफ़ आकर्षित हुआ मगर सच में तुम एक ऐसी सच्ची दोस्त हो जिसने मुझे
वक्त रहते चेता दिया क्योंकि तुम्हारी दोस्ती खोकर शायद मैं अपने आप को ही खो
बैठूँ । ज़िन्दगी में सब कुछ मिल जाता है मगर एक सच्चा दोस्त मिलना बहुत मुश्किल
होता है और वो यदि कोई स्त्री हो तो नामुमकिन सा ही होता है उनका दोस्ती निभाना और
ऐसे में यदि तुम निभा सकती हो तो मैं क्यों नहीं तुम्हारी मर्यादा की खींची
लक्ष्मण रेखा को पार करूँ और तुमसा सच्चा मित्र खो दूँ । नहीं सुरभि अब मुझमें
हिम्मत नहीं बची और कुछ खोने की”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">पर फिर भी रेत सी
ज़िन्दगी हाथ से फ़िसलती रही और मेरे मन में कुछ अंगार दहकते रहे । जाने क्या बा</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">त थी
मैं सुरभि से सैक्स संबंधी बात भी कर लिया करता था यानि उसे कहता तुम कुछ लिखो ऐसा
जिससे स्त्री क्या महसूसती है वो पता चले उन पलों में , कैसे उत्तेजित होती है ,
कैसे हाव भाव होते हैं और पुरुष से वो क्या चाहती है और मैं पुरुष के भाव लिखता
हूँ और फिर हम दोनो अपना एक संयुक्त संग्रह छपवाते हैं मगर उसने कभी इसमें
दिलचस्पी नहीं दिखाई बल्कि किसी न किसी बहाने टालमटोल कर देती तो एक दिन मैने उससे
पूछ ही लिया कि आखिर क्यों टाल रही हो ?</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“शेखर , मेरी ये राह
नहीं , मैं स्वस्थ ले</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">खन में विश्वास रखती हूँ और इस तरह सफ़लता पाना मेरा मकसद नहीं”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“मगर आज सभी करते हैं
ऐसा लेखन , जरा पढो तो सही एक बार गूगल पर जाकर या बडे बडे राइ</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">टर्स की किताबें ,
सभी ने लिखा है तो क्या ऐसा लिखना गलत है” </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“मैं नही जानती गलत है
या स</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">ही मगर तुम जो बार - बार मुझे उस तरफ़ धकेलते हो मुझे अच्छा न</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">हीं लगता । बहुत
बार देखा है मैने कि तुमसे जब भी बात हुई तुम किसी न किसी बहाने सैक्स पर ले आते
हो …… पूछ सकती हूँ आखिर क्यों ?”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“क्या तुम अपनी ज़िन्दगी
में सैक्स लाइफ़ से संतुष्ट नहीं हो ?”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“सुरभि , क्या कहूँ अब
तुम्हें , चलो छो</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">डो”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“नहीं आज बात फ़ाइनल हो
जानी चाहिए क्योंकि मैं नहीं चाहती कि तुम आज के बाद हमारे बीच इस त</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">रह की बात लाओ”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“सुरभि तुम्हें मैने सब
तो बता रखा है अपने जीवन के बारे में कैसे सुधि की यादों के साथ सुमन को सहे</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">जा है
फिर भी आज बताता हूँ” और फिर मैने सब बता दिया उसे तो वो बोली</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">“शेखर , शायद तुम्हें
प्यार के अर्थ ही नहीं प</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">ता यदि पता होते तो</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"> इस तरह न भटके होते । प्यार और सैक्स
दो अलग चीजें हैं </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">और </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">मुझे लगता है कि तुम सुमन में सुधि को खो</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">जते रहे इसलिए कभी
संतुष्ट नहीं हो सके और जानते हो </span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">सुधि को खोजना क्या सिद्ध कर रहा है कि तुम्हारा
प्रेम अभी उथला था यदि गहरा होता तो वहाँ शरीर होता ही नहीं. कहीं न कहीं तुममे
सुधि के शरीर को लेकर एक वासना थी तभी तुम अपनी पत्नी में उसे खोजते रहे और जब
वहाँ नही मिला तो मेरे साथ अपनी मानसिक संतुष्टि के लिए प्रयास करते रहे मगर शेखर
, प्रेम आत्मिक होता है न मानसिक न शारीरिक और उस हद तक पहुँचने के लिए अभी
तुम्हें वक्त लगेगा. जब तक तुम खुद को नही समझोगे जानोगे कि आखिर तुम क्या चाहते
हो खुद से , ज़िन्दगी से और रिश्तों से । शेखर जिसे तुम सुधि के लिए अपना प्रेम कह
रहे हो वो वास्तव में प्रेम नहीं तुम्हारी वासना है क्योंकि जिस तरह तुम मुझे बता
रहे हो कि सैक्स के वक्त तुम अपनी पत्नी नहीं मानो सुधि के साथ संभोग कर रहे होते
हो तो ये तुम्हारी मानसिक कुंठा है न कि प्रेम । यदि मुझे सच्चा दोस्त मानते हो तो
मैं तुम्हें बताना चाहूँगी बल्कि एक सलाह देना चाहूँगी कि तुम्हें किसी
मनोचिकित्सक को दिखाना चाहिये जो तुम्हारी इस समस्या को समझे और उसका सही निदान
बताये क्योंकि उम्र के आधे पडाव पर हो और फिर भी अब तक यदि तुम ख्यालों में या
मानसिक रूप से संतुष्ट नहीं तो इसका सीधा अर्थ यही निकलता है कि तुम्हें डॉक्टरी
सलाह की जरूरत .है जिसे तुम प्यार कह रहे हो वो प्यार नहीं है क्योंकि प्यार में
सिर्फ़ पवित्रता होती है , वहाँ शरीर बीच में नहीं आते और तुम अब तक सिर्फ़ शरीर तक
ही सीमित रहे हो फिर चाहे मानसिक रूप से ही सही. जब एक जगह संतुष्टि नहीं मिली तो
औरों में ढूँढने चल दिए मगर तुम तब तक संतुष्ट नहीं हो सकते जब तक जो मैने कहा है
उस पर न ध्यान दोगे । वैसे बहुत ज्यादा कह दिया है मैने तुम्हें अपने अधिकार से
ज्यादा मगर एक सच्चा दोस्त वो ही होता है जो अपने दोस्त को सही राह दिखाये. बेशक
इसके बाद तुम मुझसे दोस्ती न रखना चाहो तो मत रखना मगर फिर भी ये मेरा फ़र्ज़ था जब
तुमने इतने खुले दिल से अपनी सारी बात बतायीं तो मुझे निष्पक्ष तौर से देखने पर
यही उचित समाधान लगा। बाकी जो तुम ठीक समझो”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">उसके शब्द मेरे दिलो
दिमाग पर दस्तक देते रहे मैं जाने कितने ख्यालों के सागर में हिचको</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ले भरता रहा ,
बेशक उसकी दी सलाह को मानने से परहेज करता रहा मगर उसके शब्द मस्तिष्क की शिराओं
में टंकार करते रहे यूँ लगा जैसे किसी ने मुझे भरे बाजार वस्त्रहीन कर दिया हो ,
कोई किसी को किस हद तक जान सकता है सिर्फ़ बातों से ये मैने उस दिन जाना और निर्णय
किया कि अपनी इस दोस्त को किसी कीमत पर खोने नहीं दूँगा आखिर उम्र के ऐसे पडाव पर
था मैं जहाँ के बाद तो अर्धशतक होने में सिर्फ़ कुछ ही साल बचे थे और मैने यूँ
ज़िन्दगी तबाह कर ली ।</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">और आज तक हमारी दोस्ती
कायम है कितने साल बीत गये हिसाब नहीं रखा मगर जाने कौ</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">न सी कसक है जिसने मुझे न
जीने दिया न मरने । मैं आज भी अपने मन के तिलिस्म में कैद किसी कैदी सा खुद से
जिरह करता रहता हूँ । यूँ कभी कोई कमी भी नही रही मुझे सब कुछ तो मिला फिर भी एक
कसक ने अपना हाथ मेरे दिल पर हमेशा रखा और उस कारण मेरी तीन चार कविताओं और
कहानियों की किताबें भी आ चुकी हैं बहुत से पुरस्कारों से सम्मानित हो चुका हूँ </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">। इसके अलावा अच्छे संगीत से मुझे सदा लगाव रहा
खासकर सूफ़ी संगीत से क्योंकि ओशो मेरे आदर्श रहे तो वहाँ ढूँढना चाहा अपनी प्यास
के अंतिम छोर को मगर एक प्यासा सिरा हमेशा मेरे अस्तित्व को कुचलता रहा , मसलता
रहा और मैं तीन चेहरों में भटकता रहा । किसी को भी न अपना कह सका । जो अपना था उसे
अपना न सका और जो बेगाना था उसे अपना बना न सका , ये कैसी मेरे मन की ग्रंथि है
जिसे मैने जितना सुलझाना चाहा उतना ही उसमें उलझता चला गया मगर कभी किसी ठोस
निर्णय पर नहीं पहुँच सका । क्या भटकाव ही जीवन है ? क्या अतृप्ति ही तृप्ति का
अंतिम छोर है ? क्या मन की मछली की आँख भेदना इतना कठिन है कि अर्जुन हो या कर्ण
सबके तीर चूक गये यहाँ आकर ? एक उहापोह से ग्रसित मैं आज तक न समझ पाया आखिर मैने
अपने जीवन से चाहा क्या और मेरी दिशा है क्या ? जो मिला उसे स्वीकारना क्या मजबूरी
नहीं ? ये तो एक तरह से आत्महत्या है मेरी मेरे द्वारा ही क्योंकि बेमन से जीता
आया हूँ आज तक । जो मिला स्वीकारता भी रहा मगर मुझमें “मैं “ कहीं ज़िन्दा भी हूँ
………… बस तब से आज तक यही ढूँढ रहा हूँ । कहीं मिले तो पूरा हो जाये घटनाक्रम और
ज़िन्दगी में भी तब तक अल्पविराम तो आते रहेंगे मगर पूर्णविराम अब भी एक
प्रश्नचिन्ह सा मेरे दिल और दिमाग की कन्दराओं में दस्तक दे रहा है और पूछ रहा है
……… कौन हो तुम और आखिर क्या चाहते हो ?</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">ख्वाब हकीकत और फ़साने के
बीच मैं आज तक न जान सका प्रेम का बीज वक्तव्य , शरीर का विज्ञा</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">न और आत्मिक प्रेम
के सहचर बिन्दु फिर कैसे संभव है मेरा मेरी प्रेतयोनि से मुक्त होना …… हाँ प्रेत
ही तो बन गया है मेरा अस्तित्व आज जिसे नहीं पता उसकी मुक्ति का मार्ग क्या है ?</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">यहाँ न कोई अपराध बोध है
न वितृष्णा न मोह जो संगसार होने से बचने के उपाय करूँ फिर भी मुझ</span></span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">में मेरा “ मैं “
चिंघाडता है आखिर कैसे मिलेगी मुझे शांति ? या मैं ज़िन्दा शरीर की कब्र में यूँ ही
दफ़न रहूँगा बिलबिलाता हुआ और कहता हुआ मन और मस्तिष्क के बेकाबू घोडों की रेस में
खुद को हारती ये कैसी ज़िन्दगी है मेरी ???</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><span style="font-size: large;">एक ज़िन्दगी …………तीन
चेहरे …………फिर भी अधूरे !!!<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;">तो क्या मुझे सुरभि
द्वारा दिखाये उपाय पर गौर करना चाहिए था ?</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;">जैसे ही प्रेमकुमार ने
कहते हुए किताब बंद की तालियों की गडगडाहट से पूरा हाल गूँज उठा . आज शेखर उर्फ़
लेखक प्रेमकुमार की आत्मकथा का विमोचन जो था .............और ये था उसका अंतिम
पन्ना !!!</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Mangal, serif; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<br /></div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-44994443639096008562019-03-15T16:12:00.001+05:302019-03-15T16:12:25.943+05:30लाशें ही बोलेंगी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p><span style="font-size: large;"> </span></o:p></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">ये वक्त चींटी की
तरह काटता है. कैसे समझाऊँ</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: large;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">स्क्रॉल करते करते रूह बेज़ार हो जाती है </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: large;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">अपने अन्दर की अठन्नी अपना चवन्नी होना
स्वीकार नहीं पाती. ये वक्त के केंचुए अक्सर मेरी पीठ पर रेंगते हुए झुरझुरी पैदा
बेशक करते रहें लेकिन कभी हाथ बढ़ाकर तसल्ली के चबूतरे पर नहीं बिठाते. ऊब के जिस्म
से आती बू से वाकिफ है मेरा कमरा</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: large;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">मेरा बिस्तर</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: large;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">मेरी सोच</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: large;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: large;">और मेरी तन्हाई. कयास लगाने को जरूरी है घट में पानी का बचा
होना . यहाँ अरसा हुआ खुद को ही ख़ारिज किए. कोई और करे उससे पहले जरूरी था राजतिलक
खुद को खुद लगाना. दिन एक सुलगता आँवा और उसमे पकती है मेरी उम्र की परछाईं मद्धम
मद्धम . बताओ अब कौन सा राग सुनाऊँ कि जिससे लौट सकूँ एक बार फिर परछाइयों के शहर
में जिसकी गुलाबी रंगत में अक्सर बसंत पहरा देता था और सावन गीत गाता था ...</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><span style="font-size: large;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">संभावनाओं की नाव
पर चढ़ तो गए हो मगर भूल गए हो पतवार और नाविक को ...यहाँ कश्तियाँ राम भरोसे नहीं
चला करतीं .....चप्पुओं से जुगलबंदी जरूरी है जैसे खुदा का होना ......विषय
तार्किक हो या न हो </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मेरी चुकता किश्तों से अब नहीं कटेगा एक
नया पैसा ...कि काट रही हूँ आजकल वक्त के पायंचे . जो रफू करने की फ़िक्र ही न रहे
.</span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman", serif;"> </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><span style="font-size: large;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">शीशम और सागवान से
अब नहीं बनायीं जाती वक्त की चौखटें कि जिनके पार जाने पर वापसी संभव हो .. वक्त
के हाथों में लगी है मेहंदी. चुप एक कोने में सिसकती है और उम्र ... हाहाहा
...बातों की मोहताज है अरसे से</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">किसी अपने के
स्नेहभरे हाथ की</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">किसी बिखरी प्यास की ...कि लगे मुकम्मल
जी ली ज़िन्दगी.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><span style="font-size: large;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ओह! तुम और तुम्हारी ये फिलोसोफिकल
बातें. पागल बना देंगी एक दिन."</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब तक तो नहीं हुए तो अब क्या
होंगे" चिढाते हुए रीना ने कहा.</span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman", serif;"> </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तुम बोर नहीं होतीं ऐसी बातें करके"
चिढ़ते हुए साहिर ने जवाब दिया.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अरे ज़िन्दगी की सच्चाई ही तो कही है.
क्या यही नहीं है ज़िन्दगी का सच</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हमारी ज़िन्दगी
का"</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">क्या सच है बताओ ज़रा</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">? </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बेसिर पैर का भाषण भर है बस" उसी
अंदाज़ में साहिर अपनी रौ में बोलता गया.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">"</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हम्म</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब तो यही कहोगे. भूल गए न किस दौर से गुजरे हैं हम दोनों.
आज उसी को कलमबद्ध कर रही थी और तुम हो कि सच को भाषण का नाम दे रहे हो" चलो
जाओ</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कुछ नहीं कहना अब मुझे. उठ गयी रीना
लैपटॉप को बंद करके. जानती थी अब मूड जाने कब रंगत पकड़ेगा. धीरे धीरे पैर जमीन पर
रखा और खड़ी हुई चलने को तो एक एक कदम मन भर का था. खुद को घसीटना ही तो था अब जीने
का क़र्ज़ उतारने को.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><span style="font-size: large;"><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“यहाँ सारे मौसम
एक से ही रहते हैं. फर्क नहीं पड़ता बरखा ने डेरा लगाया है या बसंत ने... इनका आना
और जाना बस साँसों के आने जाने समान ही तो है. किस डाल पर कौन सी चिड़िया फुदकी </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कब उड़ी </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अब क्या करना है जानकर. अरसा हुआ तोड़ चुके हैं नाता इस जहान
की हर उठापटक से. कोई भी तो अपना सा नहीं जो दो घड़ी अपनी जिंदगी के देता तो लगता
जीवित हैं हम. बस दूध वाला</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">किराने वाला</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">और कामवाली बाई ही बताते हैं जिंदा हैं
हम वर्ना अपनों के लिए तो एक अरसा हुआ मरे हुए...क्या बेटा और क्या बेटी. अब तो
हमारी लाशें ही बोलेंगी जो बोलना होगा. किसी दिन देखना ऐसे ही अनंत की यात्रा पर
निकल जायेंगे हम दोनों-चुपचाप” रीना का बोलना जारी था और साहिर चुपचाप उसकी
बडबडाहट सुन रहा था. जानता था गलत नहीं है एक भी शब्द रीना का.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“मैंने ये फेसबुक
क्यों ज्वाइन किया? क्या इसलिए कि मुझे मज़ा आता है. नहीं अब इस उम्र में क्या मज़ा
और क्या चाहना. बस कुछ देर खुद को भुलाने को और जीने को यहाँ चली आती हूँ ताकि
वक्त हमें काटे उससे पहले हम उसे काट लें. कभी कभी काफी अच्छा भी पढने को मिल जाता
है तो कभी कभी एक ही टॉपिक पूरे पटल पर छाया रहता है तो लगता है यहाँ भी हमारी सी
ही दशा है...वो ही एक सी रुत.” धीरे धीरे खुद को स्टिक के सहारे चलाते हुए और
सामान को सही रखते हुए रीना बडबडाये जा रही थी .</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“हाँ, समझ रहा हूँ
मैं, मैंने कौन सा तुम्हें मना किया है कुछ करने से. करो जो चाहे करो, खूब पढो,
लिखो लेकिन एक बात पूछता हूँ क्या ये सब करने से कुछ बदलेगा? हमारे जीवन में कोई
बदलाव आएगा? वो ही खामोश दिन और सन्नाटे से भरी रात.” बेबस सी आवाज़ में साहिर ने
पूछा.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“क्यों तुम ऐसा
सोचते हो? एक बार तुम भी ऐसा करके देखो, देखना तुम खुद को कितना बिजी कर लोगे.
वर्ना देखो, सारा दिन या तो कुर्सी पर बैठे बैठे बिता देते हो या फिर अखबार पढ़कर
या फिर बालकनी में बैठकर. क्या मैं समझती नहीं अपनों के दिए ग़मों से रोज खुद की
झाड पोंछ करते हो और सोचते हो – आखिर क्या कमी रही हमारी जो उन्हें हमारी परवाह ही
नहीं रही. बोलो क्या झूठ कह रही हूँ?” साहिर के चेहरे पर फैली अनगिनत पीड़ा की
लकीरों को पढ़ते हुए रीना ने कहा.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हम्म, छोडो रीना, बेकार है ये सब याद करना. बस तुम इतना याद रखना कल को मुझे
कुछ हो जाए तो मैंने कहाँ ऍफ़ डी रखी हैं और कितने पैसे अकाउंट में जमा हैं . वही
तुम्हारा अंतिम सहारा होंगे. अब इस दुनिया में जी नहीं लगता. सच पूछो तो सिर्फ
तुम्हारे कारण ही जिंदा हूँ. तुम्हें कुछ हो गया होता तो मैं एक दिन भी जिंदा न
रहता.” साहिर, जो छोड़ चुका था जीवन की हर उम्मीद. शायद रीना ही वो वजह थी जिसके
लिए वो साँसों के क़र्ज़ चुकता कर रहा था.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“तुम फिर ऐसी बात करने
लगे. अरे, मौत क्या अपने हाथ में होती है? उसे तो आना ही है और आकर ही रहेगी लेकिन
जब तक न आये क्यों न हम दोनों एक-एक पल को ऐसे जीयें जैसे यही आखिरी पल हो. शायद
इस तरह जीवन काटना आसान हो जाए. जाने कितनी बार तुम्हें कह चुकी हूँ लेकिन तुम हो
कि अपनी निराशा से बाहर ही नहीं आते.” उलाहना देते हुए रीना ने कहा. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“तुम भी न बच्ची
बन जाती हो कभी कभी. तुम्हारी पहले वाली आदत अब तक नहीं गयी. अंत में से आरंभ
ढूँढने की” गहन दृष्टि से रीना को देखते हुए साहिर ने कहा. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“हाँ, साहिर, अब
ज़िन्दगी जाने कब दगा दे जाए. कम से कम हमारे पास जीने के लिए एक दूसरे की कुछ ऐसी
यादें तो हों जो हमने अब तक जी ही न हों. पके आम हैं कब गिर पड़ें कौन जाने. हमें
तैयार रहना होगा हर पल इस होनी के लिए. लेकिन उससे पहले जरूरी है इस निराशा को खुद
से दूर रखना और स्वीकारना जो स्थिति है. स्थिति से कोई भाग सकता है क्या? स्वीकारो
और आगे बढ़ो” उपदेशात्मक स्वर में रीना ने कहा. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“तो उसके लिए क्या
करना होगा मैडम? आपके तो गुठने साथ नहीं देते और मेरा दिल. तो बताओ कैसे तुम्हारे
संग बॉल डांस करूँ? कैसे तुम्हारे संग किसी ऊंची पहाड़ी पर तुम्हारा हाथ पकड़ दौड़ता
चला जाऊँ? इस ख्वाब को अब अगले जन्म के लिए रख लो रीना. इस जन्म को तो इसी हिसाब
किताब में गुजारना होगा कि सुना था कि बेटे ही साथ छोड़ देते हैं लेकिन बेटी भी
वैसा ही करती है, ये अब जाना.” एक बार फिर साहिर बात को घुमाकर उसी दिशा में ले
गया जिससे बचाने की रीना कोशिश कर रही थी.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“तुम फिर डिप्रेशन
वाली बात करने लगे. अब बच्चों के लिए हम बोझ के सिवा कुछ नहीं. उनके किस काम आ
सकते हैं. हाँ, यदि हमारे हाथ पैर अच्छे से चलते होते तो अपने बच्चों की परवरिश के
लिए आया बनाकर वो हमें बुला भी लेते और उनके कुछ पैसे बच जाते मगर अब हमें बुलाने
से क्या फायदा? और कह देते चलो मम्मी पापा आ जाओ इस बहाने घूम जाओगे मगर अब उलटे
हम पर ही पैसे खर्च करने पड़ेंगे फिर वो विदेश में रहते हैं कैसे हमारी देखभाल
करेंगे अपनी नौकरी छोड़कर, सोचो जरा. छोड़ा करो, किसी से कोई उम्मीद ही क्यों करते
हो?”</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“ये उम्मीद नहीं,
बस मन है कि मानता नहीं.” हताश स्वर में साहिर ने कहा.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“चलो थोड़ी देर
पार्क में टहल कर आते हैं” रीना ने साहिर को उन यादों से दूर ले जाने हेतु कहा.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जोर से हँसते हुए
साहिर ने कहा, “देवी जी, तुम और टहलने की बात कर रही हो? कहीं टहलने जाओ और सचमुच
ही टहल न जाओ.”</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“अच्छा, तो मेरा
मजाक उड़ाया जा रहा है. अब इतनी भी मोम की गुडिया नहीं हूँ. और फिर तुम्हारी बाईपास
सर्जरी हो चुकी है तो डॉक्टर ने भी कहा है न रोज टहलने को. अब कोई सुनवाई नहीं,
चलो उठो” आर्डर देते हुए रीना ने कहा. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“अरे, बाहर बहुत
तेज जाड़ा है. मानो मेरी बात, रहने दो, बाद में सारी रात तुम्हारी दर्द से चिल्लाते
बीतेगी.” समझाने वाले अंदाज़ में साहिर ने कहा. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">“तुम चलो न, मन
में जाड़ा नहीं है न, मन चंगा तो कठौती में गंगा” कह रीना ने गुठ्नों पर पैड पहने
और पैरों में जूते पहने, सर पर टोपी और बदन को गर्म कपड़ों से ढकने के बाद शाल भी
ओढ़ ली. “लो हो गयी पैक, देखती हूँ अब ठण्ड कहाँ से घुसेगी.” कह रीना ने अपनी स्टिक
उठाई और टुक-टुक करते हुए चल पड़ी तो साहिर ने भी अच्छे से खुद को कपड़ों में पैक
किया और चल पड़ा उसके पीछे-पीछे. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पार्क घर से कोई
ज्यादा दूर नहीं था. गली के नुक्कड़ पर ही पार्क था. ये कॉलोनी थी ही ऐसी जहाँ
पार्क पास होने से सभी को सुविधा थी. दोनों एक दूसरे का हाथ थामे धीमे-धीमे चलते
हुए पार्क में अन्दर गए और टहलने लगे. सुबह का वातावरण वो भी जाड़े में, इक्का
दुक्का जोगिंग करने वाले युवा ही वहाँ आते या फिर कसरती लोग. दोनों एक चक्कर लगाते
और बेंच पर बैठ जाते. सूरज मियाँ भी ठण्ड से ठिठुरे होते तो बाहर आने में आनाकानी
करते. दस मिनट बैठते फिर एक चक्कर लगाते. इस तरह दोनों पार्क के चार चक्कर लगाते
और घर लौट आते. यही उनका रोज का नियम था.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">घर क्या दो कमरों
का ग्राउंड फ्लोर का फ्लैट था. हर फ्लोर पर दो फ्लैट एक दूसरे से सटे हुए. ऊपर
जाने के लिए लिफ्ट थी. इस तरह चार मंजिला ईमारत थी. दिल्ली जैसे शहर में ऐसे रहना
भी कहाँ आसान होता है. नीचे की नीचे ही सब सब्जी आदि खरीद लेते. किराने वाले को
सामान लिखवा देते तो वो भिजवा देता. फिर किराने का सामान कोई ज्यादा नहीं होता. दो
चार दालें , आटा, चावल, चीनी, चाय, तेल , साबुन आदि. अब कौन सा पहले की तरह भर कर
सामान आता था इसलिए कोई दिक्कत नहीं थी उन दोनों को इस तरह रहने में भी लेकिन दिन
और रात समान हो चुके थे उनके लिए. नींद भी उम्र से होड़ करने पर तुली जाती थी मानो
कहती हो जितना तू बढ़ेगी उतना मैं घटूंगी. दोनों को यहाँ रहते कोई ज्यादा वक्त भी
नहीं गुजरा था . महज पाँच साल . पाँच सालों ने ही उनकी ज़िन्दगी बदल दी थी. बेटे और
बेटी दोनों के ब्याह कर चुके थे. दोनों के दो-दो प्यारे-प्यारे बच्चे थे. जब
इकट्ठे होते तो आँगन किलकारियों से गूँज उठता था. आकाश की जॉब मल्टीनेशनल कंपनी
में होने के कारण उसे अमेरिका जाना पड़ा तो सुरभि को अपने पति की जॉब के कारण
जर्मनी. एकाएक दोनों जैसे खाली हो गए थे. इसी वजह से जाने से पहले आकाश ने ग्राउंड
फ्लोर के फ्लैट में उन्हें शिफ्ट कर दिया था ताकि ऊपर चढ़ने उतरने की दिक्कत न हो,
न ही बाहर आने जाने में. शुरू में तो दो साल बाद आये भी लेकिन उसके बाद अब तो नाम
भी नहीं लिया दोनों ने आने का. अब पता नहीं बात भी करते हैं या नहीं? मैं, उनके
बराबर के फ्लैट वाली सुनीता, अक्सर दोनों की नोंक-झोंक सुनती और यही देखती कहीं
उन्हें कोई जरूरत न हो. पता है, यहाँ उनका कोई नहीं इसलिए ख़ास ध्यान रखती हूँ.
लेकिन ऐसी उम्मीद नहीं थी कि बच्चे ऐसा करेंगे.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उनकी रोज की बातें
मेरी दिनचर्या का हिस्सा बन चुकी थीं क्योंकि वो आगे के कमरे में ही बैठते और जाली
वाला गेट ही बंद होता तो आवाजें मुझ तक आती रहतीं क्योंकि मैं किचन में होती. मेरी
किचन बाहर की तरफ थी. जाने कब वो दोनों जैसे मेरी ज़िन्दगी का ही हिस्सा से बन गए
जबकि महानगरों में रहने वाले अक्सर एक दूसरे से बात करना भी अपनी तौहीन समझते हैं.
दुआ सलाम रोज ही हो जाती. अब तो मुझे उनकी बातों की आदत हो गयी थी यदि किसी दिन
उनकी आवाज़ न सुनती तो पूछने जाती कहीं तबियत तो खराब नहीं. अक्सर सोचती ‘क्या इसी
दिन के लिए इंसान औलाद पैदा करता है जो जब उन्हें जरूरत हो तभी अकेला हो जाए. मगर
ये उनका दोष नहीं आजकल माहौल ही शायद ऐसा हो गया है. हर घर की यही कहानी है.शायद
पहले हम अच्छे थे जब एकसाथ रहते थे और कभी किसी को किसी की कमी नहीं खलती थी.
संयुक्त परिवार का महत्त्व शायद ऐसे ही वक्त पर महसूस होता है.’ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">उस दिन भी वो
टहलने गए हुए थे और मैं कपडे धो रही थी. तभी शोर सुन बाहर आई तो देखा गली के कुछ
लोग उन दोनों को ही उठाये चले आ रहे हैं, देख मैं दौड़ी-दौड़ी गयी तो पता चला, अचानक
आंटी चलते-चलते गिरीं और वहीँ ख़त्म हो गयीं. वहाँ टहल रहे लड़कों ने उन्हें बेंच पर
लिटाया और डॉक्टर को वहीँ लेकर आ गए और जैसे ही डॉक्टर ने बताया वो ख़त्म हो गयीं,
अंकल उनका हाथ पकड़ कर वहीँ बैठ गए, न रोये, न कुछ बोले तो डॉक्टर को लगा कहीं गहरे
सदमे में न चले गए हों, और जैसे ही उन्हें हिलाया तो वो भी एक तरफ लुढ़क गए. अब दो
लाशें एक साथ लायी गयी थीं लेकिन मैं, मैं तो खुद एक सदमे की सी स्थिति में आ गयी
थी. अब रोज किसकी नोंक झोंक सुनूंगी? ये कैसे संभव है एकसाथ दोनों का इस तरह
दुनिया को छोड़कर जाना? हार्ट का ऑपरेशन तो अंकल का हुआ था, आंटी को तो सिर्फ बी पी
की ही बीमारी थी तो क्या उसी वजह से ये हुआ? डॉक्टर ने बताया सर्दी के कारण अचानक
हार्ट श्रिंक कर जाता है तो क्या ये उसी कारण हुआ? ओह, तो अंकल ये सदमा सहन कहाँ
कर पाए होंगे वो तो खुद हार्ट पेशेंट थे. ऐसे भी कोई जाता है दुनिया से एकसाथ?
सारे गली के लोग ताज्जुब तो कर ही रहे थे वहीँ क्योंकि वो सीनियर सिटीजन थे तो
पुलिस को सबसे पहले इत्तिला दी गयी और उन्होंने उनके बेटे और बेटी को खबर की ताकि
उनके आने के बाद उनका दाह संस्कार किया जा सके. </span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">यहाँ आकर पता चला
आज का इंसान कितना हृदयहीन हो चुका है और खून कितना पानी. जिन बच्चों के लिए उम्र
भर खटता रहता है वो इतने संवेदनहीन कैसे हो जाते हैं कि बेटे और बेटी, दोनों ने अपनी-अपनी
मजबूरियाँ बताई और कह दिया, “आप ही लोग उनका दाह संस्कार कर दीजिये, हम नहीं आ
सकते. वैसे भी अब आने का क्या फायदा, जब वो रहे ही नहीं.”</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">मतलब इसमें भी
फायदा नुक्सान देखना. इतना कोरा जवाब? ये किस दौर में जी रहे हैं हम? कोई संवेदना
बची ही नहीं अपनों के लिए भी. क्या इतना मनी माइंडेड बना दिया है हमें आज के दौर
ने? ऐसी बेदिली न कहीं सुनी थी न देखी. पहली दफह मौका मिला था. अडोस-पड़ोस जिसने
सुना वो ही अचंभित था. अब जितने मुँह उतनी बातें हो रही थीं लेकिन जो हो रही थीं
वो सच ही तो थीं. मेरा उनसे कोई रिश्ता न था लेकिन यूँ लगा जैसे एक बार फिर मैंने
अपने माँ पिता को खो दिया हो. सिर्फ उनकी बातें, उनका अकेलापन और उनका दर्द ही अब
मेरी यादों की धरोहर बन गया था. अब सोचती हूँ तो लगता है जैसे पता नहीं वो उन्हें
फ़ोन भी करते थे या नहीं? कई बार आंटी की आवाज़ आती तो थी बात करने की लेकिन अब लगता
है जैसे वो खुद को बहलाती थीं बंद फ़ोन उठाकर क्योंकि अक्सर अंकल कहते थे, “बस करो
रीना, क्यों खुद को धोखा दे रही हो. आज के दौर की हवाएं हैं जिनमे न नमी होती है
और न ही बसंत. अब उनसे उम्मीद मत करो और न खुद को दिलासा दो.” उफ़! और मैं समझी ही
नहीं, आज जाकर समझ आया है ये सच.</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">और सोचते-सोचते याद
आ गयी मुझे आंटी की कही बात – “बस दूध वाला</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">किराने वाला</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">और कामवाली बाई ही बताते हैं जिंदा हैं हम वर्ना अपनों के
लिए तो एक अरसा हुआ मरे हुए...क्या बेटा और क्या बेटी. अब तो हमारी <b>लाशें ही
बोलेंगी</b> जो बोलना होगा. किसी दिन देखना ऐसे ही अनंत की यात्रा पर निकल जायेंगे
हम दोनों-चुपचाप”</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सच है, लाशें ही
बोल पड़ीं और खोल दी रिश्तों के खोखलेपन की सारी कलई...</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-5576859829952141462018-12-17T12:08:00.006+05:302018-12-17T12:08:57.908+05:30बुद्ध से पुनः बुद्ध<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="1c665-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1c665-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1c665-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कभी कभी पॉज़ बहुत लम्बा हो जाता है ...जाने कितना काम अधूरा रहता है लेकिन मन ही नहीं होता, महीनों निकल जाते हैं ऐसे ही...रोज एक खालीपन से घिरे, चुपचाप, खुद से भी संवाद बंद हो जहाँ, वहाँ कैसे संभव है अधूरेपन को भरना......शब्द भाषा विचार संवेदनाएं भावनाएं सब शून्य में समाहित.....खुद को ही जैसे नकार रहा हो कोई.......</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="2l1ma-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2l1ma-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2l1ma-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="7lu9l-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7lu9l-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7lu9l-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मन मंथर गति से चलता </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="9k12h-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9k12h-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9k12h-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो भी संभव थी गतिशीलता </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="8hr3r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8hr3r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8hr3r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मगर </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="3udvi-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3udvi-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3udvi-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अब ठहरा है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="dvmq4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dvmq4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dvmq4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">रुका है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="77uhp-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="77uhp-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="77uhp-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">विराम पा गया हो जैसे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="3r5h2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3r5h2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3r5h2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने किस पनघट पर </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="aoghk-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="aoghk-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="aoghk-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">किस पनिहारिन ने रोक लिया है रास्ता </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="93sm3-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="93sm3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="93sm3-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अब कितना भी दुलराओ बुलाओ पुचकारो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="cg1fm-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cg1fm-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cg1fm-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">किसी सिद्ध योगी सा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="g289-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="g289-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="g289-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">धूनी रमाये बैठा है अविचल </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="92lq8-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="92lq8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="92lq8-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कर रहा है जाने कौन सा परायण </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="3ler9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3ler9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3ler9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="brlbg-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="brlbg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="brlbg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">देखें किस देवता का किया है आह्वान </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="2bm11-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2bm11-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2bm11-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">देखें कहाँ मिले हैं इसे मुक्ति के मनके </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="12uki-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="12uki-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="12uki-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कि जहाँ न बचे हैं रास्ते और न मंज़िलें</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="c7blu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="c7blu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="c7blu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="1vii-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1vii-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1vii-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये न खोना है न पाना </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="drqpu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="drqpu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="drqpu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बस एक विराम</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="2d4js" data-offset-key="4mmi6-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4mmi6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4mmi6-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये यात्रा है बुद्ध से पुनः बुद्ध हो जाने की </span></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-26218754460530749262018-10-24T12:40:00.000+05:302018-10-24T12:40:30.018+05:30पलाश पर शरद का अमृत <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: "arial" , "helvetica" , sans-serif; font-size: large;">आजकल </span><br />
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जाने क्यों मुँह फेरा हुआ है तुमने </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">या फिर मुंह चुरा रहे हो </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मेरी समझ का मुहाना बहुत छोटा है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">और तुम्हारी कलाकारी का बेहद वृहद् </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">हाँ, मानती हूँ </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कुछ मतभेद है हम में </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">लेकिन सुनो </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कहा गया है न </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मतभेद बेशक हों लेकिन मनभेद नहीं होना चाहिए </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मगर तुमने तो </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मतभेद को मनभेद तक पहुँचा दिया </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">अब कैसे पटेगी ये खाई ? </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मेरे पास नहीं कोई पुल </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जो जोड़ दे दोनों सिरे </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">तुम्हें ही करना होगा कोई उपाय </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">रबड़ को ज्यादा खींचना होता है नुकसानदेह </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जानते हो न </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">क्यूंकि </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">टूटने पर चाहे जितना कोई जोड़ ले </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">एक लकीर रह ही जाती है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">एक दरार कभी नहीं भरती </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">तो वो लम्हा आये </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">उससे पहले जरूरी है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">साजो सामान के साथ तैयार होना </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">सुनो </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कुछ तो चाहत बची होगी न </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मन के किसी कोने में </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कुछ तो अपनेपन के अहसासों से </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कभी तो भीगते होंगे </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जब यादों के वर्क लहराते होंगे </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कभी किसी नृत्य में </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">देख ही लेते होंगे झलक </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">अपनी ही मनमोहिनी रूप के </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">तो तसव्वुर में </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">एक झलक झिलमिलाती तो होगी </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">याद की लम्बी सड़क पर </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">तुम भी कभी तो दौड़ते होंगे </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">पकड़ने मेरी पुकार की तितलियाँ </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">तो फिर </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">पहल तुम कर लोगे तो तुम्हें फर्क नहीं पड़ेगा </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मगर मेरी पहल का कोई मोल नहीं </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">क्योंकि </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">शुष्क मौसमों में नहीं खिला करते गुलमोहर </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">और मैं हूँ पलाश का दहकता जंगल </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जिसमें सिवाय आग के कुछ नहीं </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">और तुम हो </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">उस पलाश पर शरद का अमृत </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जिसकी बरसती हर बूँद में </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मिट जाती है हर दाहकता </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">तो फिर मान लूं मैं </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">बुझाओगे सदियों से सुलगती दाहकता को </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">कि </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मन मोगरे की वेणी बन गुँथ जाए तुम्हारे चरण कमलों में दिग दिगंत तक </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">और तुम </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">शरद के चाँद </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: arial, helvetica, sans-serif;">
<span style="font-size: large;">ठहर जाओ मेरे मन के आँगन में अनंत तक ....माधव </span></div>
<div>
<br /></div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-1949890816371779412018-09-03T18:40:00.004+05:302018-09-03T18:40:46.444+05:30मन का मधुबन सूना है ...तुम बिन...कान्हा<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="d40r9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d40r9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d40r9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वो कौन सा गीत गाऊँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="acre5-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="acre5-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="acre5-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वो कौन सा राग सुनाऊँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="3h01i-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3h01i-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3h01i-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वो कौन सा सुर लगाऊँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="41fd9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="41fd9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="41fd9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो तेरी प्रिय हो जाऊँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="3r2tb-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3r2tb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3r2tb-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="asna0-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="asna0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="asna0-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मन का मधुबन सूना है ...तुम बिन...कान्हा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="c1gpm-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="c1gpm-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="c1gpm-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="58okc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="58okc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="58okc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बाँसुरी की तान टूट गयी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="4knvj-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4knvj-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4knvj-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जब से प्रीत तेरी रूठ गयी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="57nku-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="57nku-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="57nku-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इक बावरी गम में डूब गयी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="eupim-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="eupim-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="eupim-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अब कैसे तुम्हें मनाऊँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="egcc1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="egcc1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="egcc1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="42kpu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="42kpu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="42kpu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मन का मधुबन सूना है ...तुम बिन...कान्हा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="82udb-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="82udb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="82udb-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="c1jad-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="c1jad-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="c1jad-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अब जैसी हूँ वैसी स्वीकारो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="4evbk-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4evbk-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4evbk-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">भावों को न यूँ बिसारो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="2gtrc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2gtrc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2gtrc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अवगुण दूर करो हमारो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="7su3b-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7su3b-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7su3b-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो तेरी अलख जगाऊँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="1t2ff-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1t2ff-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1t2ff-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="2eid-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2eid-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2eid-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मन का मधुबन सूना है ...तुम बिन...कान्हा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="2mmvh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2mmvh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2mmvh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="ehup1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ehup1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ehup1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="d1ih0-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="bnrh5" data-offset-key="cfujd-0-0" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cfujd-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative; text-align: left; white-space: pre-wrap;">
<span data-offset-key="cfujd-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-71649505896006711512018-09-03T15:51:00.002+05:302018-09-03T15:51:44.095+05:30कृष्ण तुम नहीं थे ईश्वर<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e9l2g-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3Bl4acgBUdF5fTQqm681N7yk0Tq9OFHe_glYcWNIcJPqUOvwoKmnKfLAcdwIib7rLXjePkCAZa0EQLtSZk-OaSTSLyrYK3SAXxW-ujtc0h_KH_gqTxKueOe6n7peiPKlSUtY8qKI-Qac/s1600/krishn.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="720" data-original-width="1280" height="180" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3Bl4acgBUdF5fTQqm681N7yk0Tq9OFHe_glYcWNIcJPqUOvwoKmnKfLAcdwIib7rLXjePkCAZa0EQLtSZk-OaSTSLyrYK3SAXxW-ujtc0h_KH_gqTxKueOe6n7peiPKlSUtY8qKI-Qac/s320/krishn.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e9l2g-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<br /></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="f6cg1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="f6cg1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="f6cg1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="pa59-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="pa59-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="pa59-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कृष्ण तुम नहीं थे ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3m717-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3m717-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3m717-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ईश्वर होने और बनाए जाने में फर्क होता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ebfiq-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ebfiq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ebfiq-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नहीं किये तुमने कोई चमत्कार</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6gdqq-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6gdqq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6gdqq-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये जो तप की शक्ति से प्राप्त शक्तियों का</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ductb-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ductb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ductb-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मचता रहा हाहाकार</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9osic-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9osic-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9osic-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">असल में तो तुम्हारे द्वारा किये गए अनुसंधानों</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="85ok9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="85ok9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="85ok9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">का था प्रतिफल</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5dnt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5dnt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5dnt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो क्या अनुसंधान के लिए</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cclej-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cclej-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cclej-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिस लगन मेहनत और एकाग्रता की जरूरत होती है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="f6udg-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="f6udg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="f6udg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वो किसी तप से कम होती है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="fpsr2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fpsr2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fpsr2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हाँ , किये प्राप्त तुमने अलौकिक शस्त्र</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9mnio-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9mnio-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9mnio-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और प्राप्त नहीं, बनाए तुमने</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1e0u2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1e0u2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1e0u2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">करके नए नए प्रयोग</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ab5qm-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ab5qm-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ab5qm-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और बना दिया तुम्हें ज़माने ने ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2771m-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2771m-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2771m-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">सिर्फ इसी दम पर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6j29k-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6j29k-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6j29k-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वर्ना तो तुम भी थे</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9v208-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9v208-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9v208-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">महज एक सामान्य इंसान ही</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="fd7vl-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fd7vl-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fd7vl-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3gn7h-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3gn7h-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<br /></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="68qr-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="68qr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="68qr-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नहीं कृष्ण</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="29rul-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="29rul-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="29rul-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नहीं, नकार नहीं रही</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="batv3-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="batv3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="batv3-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बरसों से उठते मन के गुबार को</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9lo3r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9lo3r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9lo3r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">थोड़ी राहत मिली है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7er9h-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7er9h-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7er9h-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तब जाकर तुम्हें समझने की</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bjl26-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bjl26-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bjl26-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कोशिश शुरू की है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="f394t-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="f394t-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="f394t-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चलन है ये मेरे देश का</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ccirh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ccirh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ccirh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">यहाँ जो भी कुछ अलग कर देता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="90bv2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="90bv2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="90bv2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो सामान्य की श्रेणी से परे हो</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="fmh8i-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fmh8i-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fmh8i-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ईश्वर की श्रेणी में स्थापित कर दिया जाता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="fs90f-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fs90f-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<br /></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fs90f-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<br /></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="djlg4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="djlg4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="djlg4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हाँ , था तुममे वाक् चातुर्य</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bi2dg-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bi2dg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bi2dg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कुशल राजनीतिज्ञ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6gqrd-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6gqrd-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6gqrd-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">एक श्रेष्ठ योजनाकार</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ao9i-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ao9i-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ao9i-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">दूरदर्शी , समयानुसार निर्णय लेने वाला चरित्र</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1sa6p-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1sa6p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1sa6p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो क्या इतने सबसे हो जाते हो भगवान</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="b7pt9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="b7pt9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="b7pt9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और यदि हुए भी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7c1bu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7c1bu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7c1bu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो क्या कोई पहुँच पाया तुम्हारे मन तक</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7boj2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7boj2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7boj2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6e1c-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6e1c-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6e1c-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bjq83-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bjq83-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bjq83-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हाँ कृष्ण आसान था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2qsf-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2qsf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2qsf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">निष्काम योग की शिक्षा देना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3d6c7-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3d6c7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3d6c7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मगर सोचो ज़रा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="d7o9o-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d7o9o-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d7o9o-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कभी रह पाए तुम खुद निष्काम एक भी पल</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bjbro-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bjbro-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bjbro-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम्हारा पूरा जीवन</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="27abi-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="27abi-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="27abi-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">एक संघर्षों का पर्वत बना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6tsl2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6tsl2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6tsl2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिसमे संभव ही नहीं था निष्काम रहना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="790qg-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="790qg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="790qg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आज ये पाना लक्ष्य है तो कल वो</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="daa9j-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="daa9j-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="daa9j-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो क्या वो कामना की श्रेणी में नहीं आता था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="aolk0-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="aolk0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="aolk0-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">खुद को साबित करने को तुमने</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ksvj-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ksvj-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ksvj-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तोड़ीं अनेक मर्यादाएं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5pcuo-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5pcuo-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5pcuo-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">खंडित की बरसों से स्थापित विभीषिकाएँ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="n7ll-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="n7ll-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="n7ll-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और एक कुशल चितेरे योजनाकार की तरह</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="d4n4h-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d4n4h-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d4n4h-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">योजनाबद्ध तरीके से</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="8c49t-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8c49t-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8c49t-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">करते रहे पार जीवन के संघर्ष रुपी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e97rh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e97rh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e97rh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नदी , पर्वत , नालों और समंदर को</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="d27pi-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d27pi-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d27pi-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो क्या इस कर्म में निष्कामता थी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3ph8n-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3ph8n-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3ph8n-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नहीं कृष्ण</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="d4a2u-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d4a2u-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d4a2u-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम भी थे आम जन</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="b5l21-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="b5l21-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="b5l21-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वैसे ही जैसे हम हैं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="8uguo-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8uguo-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8uguo-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हाँ बस तुम्हारा लक्ष्य दूसरा था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="16omi-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="16omi-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="16omi-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">खुद को सर्वेसर्वा सिद्ध करने का</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bb8l8-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bb8l8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bb8l8-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो उसके लिए प्रेम को भी त्यागा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bv76p-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bv76p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bv76p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और ममता को भी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5fu1s-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5fu1s-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5fu1s-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">क्योंकि</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="30riq-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="30riq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="30riq-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">प्रेम और ममता सबसे बड़े बाधक होते हैं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9stvv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9stvv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9stvv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आगे बढ़ने के मार्ग पर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="27a4b-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="27a4b-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="27a4b-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिसने इनसे पार पाया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="56t2e-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="56t2e-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="56t2e-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">उसने ही जीवन में मुकाम पाया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6vmej-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6vmej-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6vmej-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बस वो ही तुमने किया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1ce4p-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1ce4p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1ce4p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जब लक्ष्य पर दृष्टि होती है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6s69f-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6s69f-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6s69f-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तब मार्ग में आने वाले</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cfq2c-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cfq2c-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cfq2c-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">छोटे मोटे कंटको की किसे परवाह होती है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="mehd-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="mehd-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="mehd-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जीवन रेशम का बिस्तर नहीं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4dhao-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4dhao-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4dhao-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जानते थे तुम</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e8vad-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e8vad-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e8vad-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इसलिए</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="apkpg-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="apkpg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="apkpg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चुनी तुमने कठिन राह</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5l67p-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5l67p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5l67p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जहाँ विश्व कल्याण का उद्देश्य भी निहित था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="8h5oo-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8h5oo-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8h5oo-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो तुम्हारा अपना भी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5f03-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5f03-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5f03-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">यही होता है ईश्वरीय गुण</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3fcd6-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3fcd6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3fcd6-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बस कर दिए गए प्रतिस्थापित</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3safa-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3safa-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3safa-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मगर नहीं थे तुम ईश्वर कृष्ण</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="a80sp-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a80sp-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a80sp-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4jqm8-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4jqm8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4jqm8-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1cror-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1cror-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1cror-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अगर बात करें तुम्हारे प्रेम प्रसंगों की</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="de23v-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="de23v-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="de23v-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो वहाँ भी एक विभ्रम रचा गया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5j00a-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5j00a-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5j00a-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">सोलह हजार एक सौ रानियाँ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7hih2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7hih2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7hih2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम्हारी पत्नी बेशक कहलायीं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="38uvl-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="38uvl-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="38uvl-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">लेकिन यहाँ भी तुम</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="augkf-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="augkf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="augkf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">समाज सुधारक की भूमिका में अवतरित हुए</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="493i1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="493i1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="493i1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिसे किसी ने नहीं स्वीकारा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9e9mi-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9e9mi-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9e9mi-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिन्हें समाज ने निष्कासित किया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7dadm-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7dadm-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7dadm-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">उनके उद्धार का भार स्वयं वहन किया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9lqar-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9lqar-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9lqar-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">उनकी सिर्फ सरपरस्ती की</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="92too-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="92too-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="92too-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">लेकिन उन्हें स्वतंत्रता प्रदान की</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7rcqv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7rcqv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7rcqv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जी सकती थीं स्वयं का जीवन इच्छानुसार</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="f33gs-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="f33gs-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="f33gs-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">स्वतंत्र थीं जीवन यापन हेतु</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9oqjj-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9oqjj-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9oqjj-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">सम्बन्ध बनाने हेतु</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ev4or-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ev4or-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ev4or-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चूंकि तुम्हें दे दिया था ईश्वर का दर्जा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="qute-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="qute-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="qute-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो जरूरी था सब तुम्हारे माथे मढ़ना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6vc1h-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6vc1h-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6vc1h-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वर्ना कृष्ण नहीं थे तुम ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="31a5o-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="31a5o-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="31a5o-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9tha-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9tha-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9tha-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="a9n5e-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a9n5e-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a9n5e-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम्हारे रूप के चर्चे खूब हुए</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2jllc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2jllc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2jllc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इसी रूप से यदि कोई आकर्षित हुआ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="clc0n-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="clc0n-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="clc0n-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">किसी ने तुम्हें अपना मान लिया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="d9jk4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d9jk4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d9jk4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बताओ तो भला इसमें तुम्हारा क्या दोष हुआ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5rqbt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5rqbt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5rqbt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आज भी फिल्मों के नायकों की तरफ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="fr9ns-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fr9ns-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fr9ns-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आकर्षित होती हैं लडकियाँ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ft8d7-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ft8d7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ft8d7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर उस युग में यदि</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="b9sp7-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="b9sp7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="b9sp7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम्हारे रूप और चंचलता पर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6d66-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6d66-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6d66-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">सारा संसार आसक्त हुआ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="a5jnt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a5jnt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a5jnt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो भला इसमें क्या नया हुआ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="38vtl-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="38vtl-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="38vtl-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">लेकिन कहीं कोई उठा न दे प्रश्न</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4tfu1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4tfu1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4tfu1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और स्थापित करने को मान्यताएं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="qin0-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="qin0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="qin0-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जरूरी होता है ईश्वर सिद्ध करना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5r0om-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5r0om-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5r0om-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मगर कृष्ण तुम नहीं थे ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9cf4l-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9cf4l-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9cf4l-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="84osh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="84osh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="84osh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="18djc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="18djc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="18djc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">क्या हुआ जो हुई तुम्हारी कोई प्रेयसी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bjnh2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bjnh2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bjnh2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">छोड़ दिया तुमने उसे भी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9rt3r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9rt3r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9rt3r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कर्तव्य पथ पर आगे बढ़ने हेतु</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3novl-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3novl-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3novl-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">दिया तो ये सन्देश था तुमने</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7tohh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7tohh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7tohh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">भावना से बड़ा कर्तव्य होता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7lk49-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7lk49-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7lk49-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">लेकिन जब तुम्हें सिद्ध करना था ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="c7ic9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="c7ic9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="c7ic9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो मूलतत्व नकार दिया गया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="16kjf-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="16kjf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="16kjf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जरूरी थी तुम्हारी प्रेममयी छवि स्थापित करनी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="45u24-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="45u24-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="45u24-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वर्ना कृष्ण नहीं थे तुम ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="50fu7-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="50fu7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="50fu7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ejoq4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ejoq4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ejoq4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="r5jj-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="r5jj-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="r5jj-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">करुणा और दया को बनाकर हथियार</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="820uc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="820uc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="820uc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुमने रच दिया महाभारत</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ec79q-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ec79q-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ec79q-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जहाँ धर्म और अधर्म महज दो कठपुतलियां थीं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4dmnc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4dmnc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4dmnc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिनकी रास तुम्हारे हाथ थी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bi994-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bi994-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bi994-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जैसे चाहे घुमाते रहे</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1sbvp-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1sbvp-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1sbvp-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अपने कौशल के बल पर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6afuv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6afuv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6afuv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नचाते रहे</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="aie25-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="aie25-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="aie25-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये था तुम्हारा सम्पूर्ण व्यक्तित्व</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="40j3k-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="40j3k-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="40j3k-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जहाँ परदे के पीछे भी तुम थे और आगे भी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cclfp-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cclfp-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cclfp-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चीजों को अपने पक्ष में करना तुम्हें आता था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="6rv4j-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6rv4j-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6rv4j-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">यही वो रणकौशल था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="621d2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="621d2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="621d2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिसके आगे सारा जहान नतमस्तक था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7p41r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7p41r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7p41r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="eileo-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="eileo-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="eileo-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bq1ku-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bq1ku-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bq1ku-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नहीं कृष्णा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="chplu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="chplu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="chplu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वरदान और अभिशाप तो महज दो खिलौने हैं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3gfah-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3gfah-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3gfah-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिन्हें कुछ भक्तिवादी कट्टरपंथियों ने</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2m35-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2m35-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2m35-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अपनी सुविधानुसार घुमाया है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e7j4r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e7j4r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e7j4r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वर्ना थे तुम अति साधारण इंसान ही</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="aih7q-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="aih7q-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="aih7q-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">सिर्फ अपनी मेहनत लगन एकाग्रता और कौशल से</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="buijt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="buijt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="buijt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बन गए विशिष्ट</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e0b3m-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e0b3m-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e0b3m-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और विशिष्ट यहाँ पूजनीय होता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e5ivb-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e5ivb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e5ivb-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">देवतुल्य होता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5nd8j-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5nd8j-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5nd8j-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये मानव है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="55g23-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="55g23-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="55g23-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इसे भी चाहिए दोषारोपण को एक बुत</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="uirc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="uirc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="uirc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और तुमसे बेहतर बुत कौन सा होता भला</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1uu9p-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1uu9p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1uu9p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आसान हो जाता है उसका जीना फिर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1u82-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1u82-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1u82-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये कहकर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="rq8q-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="rq8q-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="rq8q-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो होता है ईश्वर की इच्छा से होता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="33bsr-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="33bsr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="33bsr-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">या कृष्णा की इच्छा से होता है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2eg8v-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2eg8v-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2eg8v-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जबकि</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="39dg1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="39dg1-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="39dg1-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम ईश्वर नहीं थे कृष्ण</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="27sdh-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="27sdh-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="27sdh-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5f33b-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5f33b-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5f33b-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cqhue-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cqhue-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cqhue-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आज भी तर्क और कुतर्कों के मध्य</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3ek6r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3ek6r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3ek6r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फंसा खड़ा है तुम्हारा अस्तित्व</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5as22-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5as22-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5as22-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये है आज का सच</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bl9ht-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bl9ht-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bl9ht-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जहाँ तुम खुद से ही हो चुके हो निर्वासित</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="bqb9r-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bqb9r-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bqb9r-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">क्योंकि</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="qe2d-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="qe2d-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="qe2d-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">पूज्य बनाना सबसे सुगम कृत्य था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="21tfv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="21tfv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="21tfv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">क्योंकि</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="41mv3-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="41mv3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="41mv3-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">संभव ही नहीं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cnr6g-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cnr6g-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cnr6g-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो यहाँ उत्पन्न हो</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e7cr9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e7cr9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e7cr9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वो विकारों से मुक्त हो पाए</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3ljtt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3ljtt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3ljtt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो कामना मुक्त रह पाए</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5qv0g-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5qv0g-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5qv0g-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आम इंसान का जीवन तो सभी जीते हैं</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="a34mt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a34mt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a34mt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुमने कुछ विरल कार्य कर चौंका दिया</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="8ovq9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8ovq9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8ovq9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जैसे सुदर्शन चक्र धारण करना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="29kua-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="29kua-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="29kua-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और उसका फिर अंतर्ध्यान हो जाना</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="fmqop-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fmqop-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fmqop-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नहीं था ये कोई जादू या दांव पेंच</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="ce864-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ce864-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ce864-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बस तुम्हारा विज्ञान था</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="apjeb-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="apjeb-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="apjeb-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिसमे तुम जानते थे</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4gn30-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4gn30-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4gn30-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इस शस्त्र का प्रयोग और आह्वान दोनों ही</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5eufn-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5eufn-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5eufn-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जैसे मिसाइल कब और कहाँ दागनी है</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4dsar-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4dsar-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4dsar-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर कैसे मानूं तुम्हें ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e0rbc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e0rbc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e0rbc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जब तुमने उस समय विज्ञान को मुट्ठी में कर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="biu4f-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="biu4f-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="biu4f-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चमत्कृत किया जन जन</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="dcdk5-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dcdk5-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dcdk5-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये तो तुम्हें तुम्हारी गलतियों से मुक्त करने को</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="49kra-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="49kra-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="49kra-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बना दी गयी अवधारणाये</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="8a4m4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8a4m4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8a4m4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कि</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1fo46-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1fo46-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1fo46-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आने वाला कल न मांग ले कहीं जवाब</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="61rit-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="61rit-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="61rit-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुमसे या इतिहासकार से</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="b9443-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="b9443-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="b9443-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वर्ना न कल न आज</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="dqm2a-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dqm2a-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dqm2a-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कृष्ण तुम नहीं थे ईश्वर</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="48c0o-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="48c0o-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="48c0o-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="61jl6-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="61jl6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="61jl6-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1lnvv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1lnvv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1lnvv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हाँ , कहे जा सकते थे महामानव</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="94epa-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="94epa-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="94epa-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मानवता के कल्याण हेतु किये तुमने अनेक कृत्य</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="c7b5o-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="c7b5o-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="c7b5o-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मगर सब पर चढ़ा धर्म की पट्टी</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="h66m-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="h66m-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="h66m-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कर दिया गया नेत्रहीन</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="56msu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="56msu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="56msu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आज एक नेत्रहीन समाज के पुरोधा बेच रहे हैं तुम्हें गली गली</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="4b2sp-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4b2sp-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4b2sp-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कितने सस्ते हो गए हो तुम !!!</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="a8hs3-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a8hs3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a8hs3-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a8hs3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-size: large;">तुम्हारे ईश्वर होने न होने का </span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a8hs3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-family: inherit; font-size: large;">फिर भी प्रश्न उठता रहा </span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a8hs3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-size: large;">और शायद युगों तक उठता रहे </span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a8hs3-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-size: large;">मगर </span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="27sr9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="27sr9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="27sr9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कारण चाहे जो रहा हो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2f8nt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2f8nt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2f8nt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">हों तुम ईश्वर या मानव </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="36qdm-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="36qdm-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="36qdm-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नकारा नहीं जा सकता तुम्हारा होना </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2c3gu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2c3gu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2c3gu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नकारे नहीं जा सकते </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7isak-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7isak-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7isak-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तुम्हारे देवतुल्य कर्म या निष्कामता </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5vo2u-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5vo2u-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5vo2u-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर चाहे कितना ही कहा जाता रहे </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="746t0-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="746t0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="746t0-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">"कृष्ण तुम नहीं थे ईश्वर"</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="f1gke-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="f1gke-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="f1gke-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">क्योंकि </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cqgd6-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cqgd6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cqgd6-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">"तुम्हारा होना ही तुम्हारी स्वीकार्यता है" </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="3mjp8-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3mjp8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3mjp8-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आस्था के उपवन में </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="7imr9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7imr9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7imr9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">खिले हैं तुम्हारे होने के रंग बिरंगे सुमन </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e130e-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e130e-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e130e-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">तो जन्मदिन मुबारक </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="5696n-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5696n-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5696n-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कृष्णा-गोविन्द-माधव-मुरारी-गिरधारी-बनवारी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="47dso-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="47dso-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="47dso-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="9r2qf-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9r2qf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9r2qf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="d1jt2-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d1jt2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d1jt2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="cugb9-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cugb9-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cugb9-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="e5q7j-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="e5q7j-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="e5q7j-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="1p4ig-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1p4ig-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1p4ig-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="2fop4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2fop4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2fop4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="95kpn-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="95kpn-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="95kpn-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="32nlt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="8rm4q" data-offset-key="33kor-0-0" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="33kor-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative; text-align: left; white-space: pre-wrap;">
<span data-offset-key="33kor-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-60565429967191604132018-08-31T12:35:00.002+05:302018-08-31T12:35:46.731+05:30न जाने कौन था वो <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="ggfp-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ggfp-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ggfp-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">न जाने कौन था वो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="866mf-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="866mf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="866mf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जिसने आवाज़ दी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="2i1et-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2i1et-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2i1et-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">नाम लेकर - वंदना </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="64bfa-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="64bfa-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="64bfa-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="d8dvs-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d8dvs-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d8dvs-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने स्वप्न था कोई </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="9ko8i-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9ko8i-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9ko8i-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">या थी कोई कशिश </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="emrhd-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="emrhd-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="emrhd-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">इस जन्म या उस जन्म की </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="5qbvu-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5qbvu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5qbvu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">यादों का न कोई शहर मिला </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="5pclt-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5pclt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5pclt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">यात्रा के न पदचिन्ह दिखे</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="jn5-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="jn5-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="jn5-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="8p8sv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8p8sv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8p8sv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मैं ख़ामोशी की सीढ़ी चढ़ गयी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="ebfsd-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ebfsd-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ebfsd-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कौन सा सिरा पकडूँ</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="9ja2i-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9ja2i-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9ja2i-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जो तार से तार जुड़े </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="7o84u-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7o84u-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7o84u-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">पता चले किसकी प्रीत की परछाइयाँ लम्बवत पड़ीं </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="8pp96-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8pp96-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8pp96-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="d21e4-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="d21e4-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="d21e4-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">न आवाज़ पहचान का सबब बनी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="9fjed-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9fjed-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9fjed-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">न किसी चेहरे ने आकार लिया </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="1hi4v-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1hi4v-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1hi4v-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कशमकश में घडी बीत गयी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="fng7g-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fng7g-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fng7g-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">और आँख खुल गयी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="dc3ie-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dc3ie-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dc3ie-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="6cv9o-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6cv9o-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6cv9o-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अब रूह सफ़र पर है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="2nhu7-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2nhu7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2nhu7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने किससे मिलन की आस में </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="49u7f-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="49u7f-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="49u7f-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="2omga-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2omga-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2omga-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">'उस पार से आती है सदा मेरे नाम की'</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="2bsrn-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2bsrn-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2bsrn-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">आह! उमगता है आल्हाद</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="al92p-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="al92p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="al92p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="2i546-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2i546-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2i546-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">सोचती हूँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="8n1bv-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8n1bv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8n1bv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कहीं वो आवाज़ देने वाले तुम तो न थे ... मोहना </span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8n1bv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8n1bv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8n1bv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-size: large;">प्रीत बावरी ने पाँव में पहने हैं बिछुए तेरे नाम के </span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8n1bv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-size: large;">तो ख्यालों का बागी होना लाजिमी है </span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8n1bv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span style="font-size: large;">फिर वो ख्वाब हो या हकीकत ...</span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="2l3dc-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2l3dc-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2l3dc-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="75r1-0-0" style="background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="b7fcv" data-offset-key="6c457-0-0" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1c1e21; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6c457-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative; text-align: left; white-space: pre-wrap;">
<span data-offset-key="6c457-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-5585443702840873222018-07-15T16:43:00.001+05:302018-07-15T16:43:10.884+05:30काश वापसी की कोई राह होती<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="enegi-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="enegi-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="enegi-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">काश वापसी की कोई राह होती </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="1fqr6-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1fqr6-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1fqr6-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">है न ...दृढ निश्चय </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="ecg92-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="ecg92-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="ecg92-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर छोड़ा जा सकता है सारा संसार और मुड़ा जा सकता है वापस उसी मोड़ से </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="8bgj8-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8bgj8-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8bgj8-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="kl83-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="kl83-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="kl83-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">लेकिन क्या संभव है सारा संसार छोड़ने पर भी उम्र का वापस मुड़ना ?</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="bfdpg-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bfdpg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bfdpg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">युवावस्था का फिर बचपन में लौटना </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="djju-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="djju-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="djju-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वृद्धावस्था का फिर युवा होना </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="bfd8o-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bfd8o-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bfd8o-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">है न ....मन को साध लो फिर जो चाहे बना लो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="50qrg-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="50qrg-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="50qrg-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कैसे ?</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="pmo7-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="pmo7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="pmo7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">किसी बच्चे के साथ खुद को जोड़ लो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="fc5d7-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fc5d7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fc5d7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बचपन लौट आएगा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="8o6ti-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8o6ti-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8o6ti-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">किसी युवा की सोच अपना लो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="99qaj-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="99qaj-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="99qaj-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जवानी का दौर फिर लौट आएगा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="u943-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="u943-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="u943-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"> </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="253tt-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="253tt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="253tt-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मगर जर्जर तन कब इजाज़त देता है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="3k904-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3k904-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3k904-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ये तो हर मोड़ पर एक इम्तिहान लेता है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="cdcre-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cdcre-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cdcre-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मन से ही तन सधता है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="4c5nf-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="4c5nf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="4c5nf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">बस इतना जान लो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="6os05-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6os05-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6os05-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मृत्यु से पहले न खुद को मृत मान लो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="bd7tf-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="bd7tf-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="bd7tf-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर वापसी स्वयमेव हो जायेगी </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="crlfu-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="crlfu-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="crlfu-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">फिर वो संसार हो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="dp4no-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dp4no-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dp4no-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">उम्र हो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="8anqr-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="8anqr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="8anqr-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">ब्रह्माण्ड हो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="12s5p-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="12s5p-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="12s5p-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">कल्प हों </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="dbjdr-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="dbjdr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="dbjdr-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">या फिर प्रकृति हो </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="6f8pr-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6f8pr-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6f8pr-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="5506c-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="5506c-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="5506c-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जहाँ से कहानी शुरू वहीँ ख़त्म होती है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="a04no-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="a04no-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="a04no-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">वापसी की राह भी रास्ता देती है </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="3am23-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3am23-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3am23-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">अंतिम अणु तक पहुँच ही वापसी का द्योतक है </span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3am23-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3am23-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="3am23-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="3am23-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="color: #222222; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small; white-space: normal;">©वन्दना गुप्ता vandana gupta </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="fcljk-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fcljk-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fcljk-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="1a89f-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
</div>
<br />
<div class="" data-block="true" data-editor="e4sa9" data-offset-key="85mlt-0-0" style="-webkit-text-stroke-width: 0px; background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; font-style: normal; font-variant-caps: normal; font-variant-ligatures: normal; font-weight: 400; letter-spacing: normal; orphans: 2; text-align: start; text-decoration-color: initial; text-decoration-style: initial; text-indent: 0px; text-transform: none; white-space: pre-wrap; widows: 2; word-spacing: 0px;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="85mlt-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative; text-align: left; white-space: pre-wrap;">
<span data-offset-key="85mlt-0-0" style="font-family: inherit;"><br data-text="true" /></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-427768777118743292018-06-21T12:32:00.001+05:302018-06-21T12:32:37.364+05:30जब से तुम बिछड़े हो प्रियतम <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="background-color: white; color: #222222; font-family: sans-serif;"><span style="font-size: large;">मरघट का सन्नाटा पसरा है </span></span><br />
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मन प्रेत सा भटका है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">जब से तुम बिछड़े हो प्रियतम </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">हर मोड़ पे इक हादसा गुजरा है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मैं तू वह में ही बस जीवन उलझा है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">ये कैसा मौन का दौर गुजरा है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">चुभती हैं किरचें जिसकी </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">वो दर्पण चूर चूर हो बिखरा है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<div>
<span style="font-size: large;">जब से तुम बिछड़े हो प्रियतम </span></div>
<div>
<span style="font-size: large;">हर मोड़ पे इक हादसा गुजरा है </span></div>
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">प्रेमाश्रु से न श्रृंगार किया है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">मन यादों के भंवर में डूबा है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">आवारा हो गयी रूह जिसकी </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;">उसका रोम रोम सिसका है </span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div style="color: #222222; font-family: sans-serif;">
<div>
<span style="font-size: large;">जब से तुम बिछुड़े हो प्रियतम </span></div>
<div>
<span style="font-size: large;">हर मोड़ पे इक हादसा गुजरा है </span></div>
<div>
<br /></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-79131981528972259802018-06-19T12:29:00.002+05:302018-06-19T12:29:18.171+05:30फिर वो स्त्री हो या ईश्वर<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;">मैं भाग रही हूँ तुमसे दूर<br />अब तुम मुझे पकड़ो<br />रोक सको तो रोक लो<br />क्योंकि<br />छोड़कर जाने पर सिर्फ तुम्हारा ही तो कॉपीराइट नहीं</span></div>
<div style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; margin-bottom: 6px;">
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="background-color: white; color: #1d2129; display: inline; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif;">
<span style="font-size: large;"><div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
गर पकड़ सकोगे<br />फिर संभाल सकोगे<br />और खुद को चेता सकोगे<br />कि<br />हर आईने में दरार डालना ठीक नहीं होता<br />शायद तभी<br />तुम अपने अस्तित्व से वाकिफ करा पाओ<br />और स्वयं को स्थापित<br />क्योंकि<br />मन मंदिर को मैंने अब धोकर पोंछकर सुखा दिया है</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
एक ही देवता था<br />एक ही तस्वीर<br />जिसे तुमने किया चूर चूर<br />अब<br />नए सिरे से मनकों पर फिर रही हैं ऊँगलियाँ<br />जिसमे तुम्हारे ही अस्तित्व पर है प्रश्नचिन्ह<br />तो क्या इस बार कर सकोगे प्रमाणित खुद को<br />और रोक सकोगे अपने एक प्रेमी को बर्बाद होने से</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
संकट के बादल छाये हैं तुम पर इस बार<br />और<br />शुष्क रेत के टीलों से आच्छादित है मेरे मन का आँगन<br />जिसमे नकार की ध्वनि हो रही है गुंजायमान<br />कहो इस बार कैसे करोगे नकार को स्वीकार में प्रतिध्वनित ?</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
अस्तित्व की स्वीकार्यता ही मानक है ज़िन्दगी की<br />फिर वो स्त्री हो या ईश्वर</div>
</span></div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4960090522240028181.post-6586893707720155562018-06-17T12:44:00.000+05:302018-06-17T12:44:02.791+05:30मैं बनूँ सुवास तुम्हारी कृष्णा <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="6ieoq-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcLW1U_A8DrTVvFCtFa8B1JQUoZDvEvZ2W4kExevaRlZhosLtYQf7uSMpqfkPtpoNfD0c4ScSxQwgqBAmx3swfsgh3w7Tkekh6b5ED5WuNVQEziJ65ZJL4YezDdLens6f15YQZeQQEZ2M/s1600/lord-krishna-images.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="717" data-original-width="1024" height="224" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcLW1U_A8DrTVvFCtFa8B1JQUoZDvEvZ2W4kExevaRlZhosLtYQf7uSMpqfkPtpoNfD0c4ScSxQwgqBAmx3swfsgh3w7Tkekh6b5ED5WuNVQEziJ65ZJL4YezDdLens6f15YQZeQQEZ2M/s320/lord-krishna-images.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6ieoq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6ieoq-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="6ieoq-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="6ieoq-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मैं बनूँ सुवास तुम्हारी कृष्णा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="1e4is-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1e4is-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1e4is-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">करो स्वीकार मेरी ये सेवा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="cphbk-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="cphbk-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="cphbk-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="7ggc7-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="7ggc7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="7ggc7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने कितने युग बीते </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="h2cv-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="h2cv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="h2cv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने कितने जन्म रीते </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="t1ao-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="t1ao-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="t1ao-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">पल पल खाए मुझे ये तृष्णा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="769t5-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="769t5-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="769t5-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मैं बनूँ सुवास तुम्हारी कृष्णा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="2g53m-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="2g53m-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="2g53m-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="77b7t-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="77b7t-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="77b7t-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने कब बसंत बीता </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="28vk7-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="28vk7-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="28vk7-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने कब सावन रीता </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="vksv-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="vksv-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="vksv-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चेतनता हुई मलीन कृष्णा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="25mv2-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="25mv2-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="25mv2-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मैं बनूँ सुवास तुम्हारी कृष्णा</span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="epeh0-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="epeh0-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="epeh0-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br data-text="true" /></span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="fdf3e-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="fdf3e-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="fdf3e-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जाने कितनी प्यासी हूँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="1sqjm-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="1sqjm-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="1sqjm-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">जन्म जन्म की दासी हूँ </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="9chef-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="9chef-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="9chef-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">चरण शरण आई कृष्णा </span></span></div>
</div>
<div class="" data-block="true" data-editor="5i5id" data-offset-key="74k4l-0-0" style="background-color: white; color: #1d2129; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; white-space: pre-wrap;">
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="74k4l-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="74k4l-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">मैं बनूँ सुवास तुम्हारी कृष्णा</span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="74k4l-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="74k4l-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span></div>
<div class="_1mf _1mj" data-offset-key="74k4l-0-0" style="direction: ltr; font-family: inherit; position: relative;">
<span data-offset-key="74k4l-0-0" style="font-family: inherit;"><span style="font-size: large;">(एक बहुत लम्बे अंतराल बाद कान्हा ने बाँसुरी बजाई)</span></span></div>
</div>
</div>
vandana guptahttp://www.blogger.com/profile/00019337362157598975noreply@blogger.com0